Dagblaðið - 01.02.1978, Blaðsíða 10

10
hjálst, nháð dagblað
Utgefandi DagblaöiA hf
Framkvæmdastjori: Sveinn R. Eyjólfsson. Ritstjori: Jónas Kristjánsson.
Fréttastjori: Jón Birgir Pétursson. Ritstjórnarfulltrúi: Haukur Helgason. Skrifstofustjori ritstjornar:
Jóhannes Reykdal. íþróttir: Hallur Simonarson. Aðstoðarfréttastjori: Atli Steinarsson. Handrit:
Ásgrimur Pálsson.
Blaðamenn: Anna Bjarnason. Asgoir Tómasson. Bragi Sigurðsson, Dóra Stefánsdóttir, Gissur
Sigurðsson, Hallur Hallsson, Helgi Pétursson, Jónas Haraldsson, ólafur Geirsson. Ólafur Jonsson,
Ómar Valdimarsson, Ragnar Lár.
Ljosmyndir: Árni Páll Johannsson, Bjarnleifur Bjarnleifsson, Horöur Vilhjalmsson, Ragnar Th.
Sigurðsson, Sveinn Þormoösson.
Skrifstofustjori: Ólafur Eyjótf»*on, Gjaldkeri: Þráinn Þorleifsson. Dreifingarstjóri: Már E.M.
Halldórsson.
Ritsjjórn Siðumula 12. Afgreiðsla Þverholti 2 Áskriftir, auglysingar og skrifstofur Þverholti 11.
Aðalsimi blaðsins 27022 (10 linur). Askrift 1 700 kr. á mánuði innanlands.
I lausasólu 90 kr. eintakið.
Setning og umhrot Daghlaðið og Steindórsprent hf., Ármúla 5.
Mynda- og plötugerö: Hilmir hf. Siðumula 12. Prentun: Árvakur hf. Skeifunni 19.
Sjóöurgegn stéttvísi
Deilurnar um Varið land voru á
sínum tíma mesta hitamál
íslenzkra stjórnmála. Mörgum
hl jóp þá svo mikiö kapp í kinn, að
orðbragð þeirra fór úr böndum.
Mest bar á þessu í skrifum and-
stæðinga Varins lands í Þjóð-
viljanum.
Orðbragðiö var þó ekki meira en svo, að það
nam samanlagt rúmum helmingi af orðbragði
því, sem höfundur þessa pistils hefur einn sætt
vegna skrifa um landbúnað. Var í þeim skrifum
þó ekki vikiö persónulega að nokkrum manni.
Enginn skynsamur maður nennir að höfða
meiðyrðamál út af heitum hamsi af hvorugu
þessu tagi. Menn verða eins og ritstjóri Dag-
blaðsins aö taka tillit til þess, að um veruleg
tilfinningamál er að ræða.
Óviðurkvæmileg harka í málarekstri að-
standenda Varins lands bendir til þess, að ekki
sé lengur um ærumál að ræða, heldur tilraun
til að gera sér málið að féþúfu.
Til þess hafa aðstandendur stuðning Hæsta-
réttar, sem hefur í dómum sínum sýnt stéttvísi
íslenzkrar yfirstéttar. Þar í rétti finnst
mönnum greinilega einstaklega ósvífið að vera
með dónaskap við prófessora.
Undirréttardómar í meiðyrðamálum Varins
lands voru eðlilegir. Þar var ómerkt það, sem
ómerkja þurfti, án þess að úr því yrði umtals-
verður stórbisness fyrir hina ærumeiddu.
Hæstiréttur hefur hins vegar þyngt þessa
dóma verulega. Verður hver hinna dæmdu að
sæta fjárútlátum, sem nema hundruðum
þúsunda króna. Með þessari stéttvisi er Hæsti-
réttur á villigötum.
Aðstandendur Varins lands grípa síðan dóma
Hæstaréttar með áfergju. Þeir láta bjóða upp
eignir hinna dæmdu og reyna jafnveí að sölsa
þær undir sig fyrir lítið brot af verðgildi þeirra.
Þegar Hæstiréttur stendur fyrir slíku
ástandi í þjóðfélaginu, er orðiö fylíilega tíma-
bært að stofna málfrelsissjóð, svo sem gert
hefur verið. Slíkur sjóður er eðlilegt svar við
stéttvísi Hæstaréttar.
Engin ástæða er til að láta einstaklinga
greiða hundruð þúsunda króna vegna nokkurra
óvarlegra orða, sem falla í hita leiksins. Mál-
frelsissjóöur er gagnleg vörn gegn slíkum fjár-
hagslegum ofsóknum.
Aö vísu getur stjórnendum sjóðsins reynzt
erfitt að velja verkefni við hæfi. Sum meiðyróa-
mál eru sjálfsögö, einkum úÞ af vel skipu-
lögðum dylgjum, sem oft má sjá í Þjóóvilj-
anurn.
Meiðyrðamál Varins lands voru hins vegar
að verulegu leyti höfóuó út af óskipulögðum
reiðilestri tilfinningamanna úti í bæ. Þau voru
ómerkileg mál, verulega ofmetin af hálfu
Hæstaréttar. Slík mál eru verðugt verkefni
Málfrelsissjóðs.
Ef ritstjóri Dagblaðsins höfðaói mál út af
jafn óskipulögðum reiðilestri tilfinningamanna
í landbúnaði. væri fengið annað verkefni fyrir
sjóðinn. Sem betur fer er ekki líklegt, aö slík
mál íþyngi sjóðnum.
Meóan aðstandendur Varins lands og stétt-
vísir dómarar Hæstaréttar eru á villigötum, er
rétt að hvetja menn til að styöja Málfrelsissjóð.
DAGBLAÐIÐ. MIÐVIKUDAGUH 1 FEBRUAR 1978.
/"......... ...........................................
UM FILISTEA
Þess eru fleiri en eitt dæmi
hér á landi, að ungir stjórn
málamenn hafi vakið athygli
með skrifum sínum um fjár-
hagslega spillingu, sem hefur
verið meiri en alþýðu manna
grunar.
Þegar Jónas Jónsson tók við
ritstjórn Skinfaxa snemma á
öldinni, birti hann þar greinar
um þá manntegund í íslensku
þjóðfélagi, sem hann kallaði
„filistea". Hann sagði um þá, að
list þeirra væri að hafa fé af
öðrum á löglegan en siðferði-
lega rangan hátt., Kvað Jónas
einu vörnina vera þekkingu á
lífi og starfi filisteanna.
Nú um skeið hafa dunið yfir
þjóðina fréttir af fjársvikum,
sem eru að því leyti ólík „list
—' Landsbankamálið: '--------------
Margra mánaða rann-
sókn er f ramundan
— í raun um tvö mál að ræða, fjártökuna og
meinta okurlánastarfsemi deildarstjórans
150 MILUÓNIR KRÓNA UMREIKNAÐ

r .......
í tilefni aronskunnar:
SIÐGÆÐI - KOSTN-
AÐUR - ÁLYKTANIR
Aronskan er hugmynda-
fræði, sem kennd er við Aron
Guðbrandsson, verðbréfasala í
Revkiavlk. Hún er einnig einn
af hornsteinum í stefnuskrá
nýstofnaðs stjórnmálaflokks.
Hugmyndafræðin er í hnot-
skurn sú að menn eigi að græða
sem mest en vinna sem minnst.
Nýlega hefur aronskan verið
notuð sem rökserpd til að rétt-
læta nauðsyn afgjalds vegna
hersetu Bandaríkjamanna á
íslandi. íslendingar eiga sam-
-kvæmt þessari kenningu að
seilast I vasa bandarískrar al-
þýðu og skipta peningunum
milli sin og vopnaframleiðenda
vestan hafs. Framlag íslend-
inga í þessum viðskiptum á að
vera jarðskiki, sem enginn
hefur lagt rækt við, en Guð
gefið landnámsmönnum til
nytja.
HVERT SÆKIR ARONSKAN
SIDGÆÐI SITT?
Kristnir menn sem og menn
af öðrum trúarbrögðum hafa
löngum talið eðlilegt, að mann-
kindin framfleyti sjálfri sér af
eigin vinnu, en ekki af vinnu
annarra. Þetta er einnig eitt
megininntak félagshyggjunnar.
Afstaða til vinnunnar er hins
vegar allt önnur hjá kapítalist-
um og þjófum. Kapítalistar og
þjófar fyrirlíta vinnuna sem
slíka, en fáist aðrir til að inna
hana af hendi svo þeir græði,
. þá er ekkert athugavert við
hana. Til að forðast misskiln-
ing er rétt að geta þess, að
orðið kapítalisti er notað hér í
hagfræðilegri merkingu þess
en ekki sem skammaryrði.
Ef þeir sem kapítalistar ráða
til vinnu gerast óþægir og rísa
gegn arðráni og forréttindum
kapítalistanna, reyna hinir
síðarnefndu að fá í staðinn
sjálfvirkar vélar til að vinna
fyrir sig, enda láta þær yfirleitt
betur að stjórn.
Skipulagsgáfa þjófa er yfir-
leitt takmarkaðri. Þeir láta sér
nægja að brjótast inn, svindla
út fé, smygla og falsa, allt eftir
greindarvísitölu og ytri
aðstæðum.
Þessa afstöðu til vinnunnar
er búið að útbreiða rækilega
hér á landi. Árangurinn hefur
ekki farið leynt: Kapítalistar
draga allt mannbætandi úr
vinnunni og breyta henni í böl
með tilvísun i stjórnunarfræði
og hagræðingu. Og þáttur
glæpamanna í þjóðfélaginu vex
frá degi til dags og nöfn þeirra
verða sífellt þekktari. Úr
þessum jarðvegi spretta kynja-
kenningar á borð við aronsku,
kenning sem ætlar Islending-
um fé, sem enginn Islendingur
hefur unnið fyrir.
HVAÐA AFLEIDINGUM
MÁ BÚAST VIÐ EF
ARONSKAN
NÆR YFIRHÖNDINNI?
Orðstír Islendinga mun ekki
bíða mikinn hnekki, þótt
aronskan verði framkvæmd.
íslendingar eru þegar þekktir í
nágrannalöndum fyrir bruðl og
suður á bóginn fyrir drykk-
felldni og ruddaskap. Ekki
breytir því miklu, þótt þjóðin
verði kunn vestan hafs fyrir
betlistarfsemi.
En það er annað, sem jafnvel
spilltir og siðgæðislausir menn
ættu að hugleiða'. í spillingar-
leiknum sigra aldrei margir.
Flestir tapa. Það er nú svo, að
erida þótt ýmsir forustumenn
íslenskra spillingarafla telji sig
„æðislega klára í kollinum“,
geta þeir ekki auðveldlega
hlunnfarið stóru laxana frá út-
löndum. Þeir siðarnefndu
munu heimta sitt — og fá það.
Eg kem að því seinna.
Burt séð frá þessu hefur inn-
streymi fjármagns til landsins,
án mótsvarandi vinnuframlags,
raskandi áhrif á efnahag þess. I
fyrsta lagi eykur það verð-
bölgu, og nógu miki! er hún
fyrir. I öðru lagi hvetur það til
efnahagslegrar leti, það grefur
undan frumkvæði og vilja inn-
lendra manna til að efla fram-
leiðslugreinar sínar. I 'þriðja
lagi er hætt við, að það auki
spillinguna enn frá þvi sem nú
er.
Allt þetta þýðir, að þegar
fram í sækir, yrði þjóðin veik-
ari efnahagslega, siðferðilega
og þar af leiðandi stjórnmála-
Iega. Með þessu móti gætu
Islendingar vissulega endur-
heimt nýlendustöðu sína — ef
það er það sem er verið að leita
eftir — en í þetta skipti fengi
fyrirbærið nýtiskulegra nafn.’
Það er þó líklegt, að meðal
klappliðs Arons Guðbrands-
sonar fyrirfinnist menn, serr
telja sig ábyrga og siðprúða
borgara, fyrirlíta spillingu og
bera virðingu fyrir vinnu og
fyrir sjálfum sér. Þessir
heiðursmenn ættu að staldra
við og lita betur á þær langtíma
afleiðingar, sem aronskan
kynni að hafa fyrir sál og
líkama þjóðarinnar.
EKKERTFÆST
FYRIR EKKERT!
Litlar likur eru á því, að
stjórn Bandarikjanna sé fús til
að greiða fyrir afnot land-
skikastórar fúlgur, tilviðbótar
þeim greiðslum sem lslenskir
aðalverktakar fá og til viðbótar
sérréttindum íslenskra fyrir-
tækja í Bandaríkjunum. Það er
eitt af grundvallarlögmálum
viðskipta sem og vistfræðinnar
að ekkert fæst fyrir ekkert.
M.ö.o. ef þú heimtar fé af ein-
hverjum, verður þ.ú að ,,skaffa“
honum eitthvað í staðinn.
Ef íslendingar heimtuðu nú
landleigu eða aðrar greiðslur,
sem Bandaríkjastjórn hefur
hingað til ekki þurft að inna af
hendi, þá er ofur eðlilegt að
Bandaríkjastjórn heimti eitt-
hvað í staðinn. Og hvað yrði
það, sem Bandaríkjastjórn
kynni að sækjast eftir hér?
Sumir kynnu að segja, að
Bandaríkjastjórn myndi biðja
um aðstöðu f.vrir eina herstöð