Dagblaðið - 03.02.1978, Side 13

__ DAGBLAÐIÐ. FÖSTUPAGUR 3. FEBRÚAR 1978.
Statistar í
stórslysamynd
Nýirumboðsmenn
i .......—
HVERAGERÐI
Sigríöur Kristjánsdóttir,
Dynskógum 18. Sími4491.
Um Ijóðabók Birgis Svans Símonarsonar,
Gjalddagar, 48 bls., Lystræninginn
— ef ekki úrslitaáhrif, en þær
er einnig að finna í bókinni.
Alltént falla þær einkennilega
vel að því sem Birgir Svan
hefur að segja, — og við vitum
að þær eru eldri en ljóð hans.
Ef þessi ályktun mín hefur við
rök að styðjast, er þetta merki-
legt dæmi um óvenjulega
þróun í samspili mynda og orða,
því til þess hafa myndlistar-
menn og bókahönnuðir oftast
nær unnið út frá gefnum texta
en ekki öfugt. Lífsskoðun og
heimssýn Richards, bölsýn og
uggandi um mannlíf í tækni-
veröld, hefði getað dregið skrif
Birgis Svan saman í ákveðinn
kjarna. Nú, svo er einnig til í
dæminu að skoðanir þeirra
Birgis Svan og Richards hafi
lengi verið á sama veg og þróast
á sama hátt. Allt getur skeð í
listum. En saman vinna texti og
myndir ágætlega.
FERÐALAG
UM HELVÍTI
Hver er svo þessi þráður sem
Birgir Svan teygir gegnum bók-
ina? Hann er að vísu ekki nýr
af nálinni en góður og gildur
samt: eins konar ferðalag um
helviti nútímans, íslenska nútíð
og framtíð. Bálkurinn hefst á
4bílferð „útúr nývöknuðum út-
hverfum" og endar á sömu
nótu: „gegnum svefndrukkin
úthverfi/ i baksýnisspegli —
söngfuglavatn —/ vélknúin
eyki brjótast um hraðbrautir/
einsog mannýgir tarfar". Við
fylgjum síðan eftir stjórn-
endum ökutækjanna (eða
föngum) inn í þingsali, að færi-
böndum inn í iðjuver þar sem
méira og minna tilgangslaus
starfsemi hefst. Síðan er
brugðið upp mörgum smá-
myndum af öðrum persónum í
lífsleiknum. í „sundurskotinni
fæðingardeild" hnýta her-
foringjar „naflastrengi / leggja
hvítvoðunga að náköldum /
brjóstum nifteindamæðra" og í
nærmynd sjáum við pillu-
étandi skáld á umferðareyju,
gamla gleðikonu sem enn
dreymir um dáta, tiskukónga í
klakahöll og inn í þessa hring-
iðu virðist skáldpersóna
þvælast, örvæntingarfull og
bitur og i huga hans blandast í
sífellu fortíð og nútíð, frjó-
angan dalsins forðum og vél-
vædd martröð nútímans, fornar
dyggðir og nútíma „siðferði“.
LÍKAMLEGAR
LÍKINGAR
Til að gera umbreytingarnar
áþreifanlegar, færir Birgir
Svan þær gjarnan yfir á líkam-
legar líkingar. Sólin er t.d. kona
sem baðar sig í hafi fortíðar og
nútíðar og fyrrum er hafið svalt
og „rauðagull í yfirborðinu“ en
nú drýpur olía úr hári hennar
og hraðbrautum er lýst sem
andfúlum" og bílar „tæta með
hjartslætti". Þessi þróun er sér-
staklega staðfærð með því að
fella inn í hendingar slitrur af
íslenskum ættjarðarljóðum,
fylliríssöngvum og jafnvel
barnagælum, en i því efni
hefur Megas hugsaniega verið
áhrifavaldur. Hvernig hangir
svo bálkurinn saman? Vissu-
lega gerir hann það, á heiftinni
og bölsýni skáldsins, þótt hinar
mörgu tilvitnanir Birgis Svan'
eigi það til að drepa á dreif
athygli lesandans. Er heiftin
ekki neikvætt afl í skáldskap?
Er ekki alltaf auðveldara að
rífa niður en að byggja upp?
Við vitum að sjálfsögðu að með
því að ráðast á ómanneskjulegt
samfélag þá er Birgir S 'an ipso
facto á bandi einhvers sem
heitir „manneskjulegt sam-
félag“. En hvernig er það þjóð-
félag samsett og hvert á hlut-
verk skáldsins að vera innan
þess? Sú spurning er að mínu
viti það lokapróf sem hvert
skáld verður að gangast undir,
til að öðlast fullan þroska.
Bók
menntir
AÐALSTEINN
INGÖLFSSON
að ekki dugir lengur að þegja
þunnu hljóði.
Samgöngumálum okkar Vest-
firðinga er á þann veg skipað,
að samjöfnuður finnst ekki
meðal þróaðra þjóða. Heil
byggðarlög með mörg hundruð
íbúum eru svo einangruð
stóran hluta ársins, að þau fá
ekki notið viðunandi opin-
berrar þjónstu, svo sem í heil-
brigðis- og fræðslumálum.
Vöruflutningar til og frá Vest-
fjörðum og milli byggðariaga
eru gjörsamlega ófullnægjandi.
í orkumálum búa Vest-
firðingar ekki einungis við
ónóga orku, heldur einnig við
mun hærra orkuverð en t.d.
skjólstæðingar borgarstjórans í
Reykjavík. Um sfðustu áramót
tók Orkubú Vestfjarða til
starfa. Vonandi er enginn svo
fávis að halda að með þvi einu
hafi orkuvandi Vestfirðinga
verið leystur. Það er hins vegar
von okkar Vestfirðinga, að á
grundvelli Orkubúsins muni
takast að ná fram viðunandi
lausn í orkumálum fjórðungs-
ins. Vígvöllurinn hefur verið
markaður, en stríðið er rétt
hafið.
Vandamál okkar Vestfirð-
inga eru vissulega fleiri, en
mörg þeirra eru afleidd af þeim
vanda sem við blasir í sam-
göngu- og orkumálum. Barátta
Vestfirðinga fyrir viðunandi
úrlausnum í. samgöngu- og
orkumálum, dregur því sterkan
keim af jafnréttisbaráttu, þar
sem réttur lítils minnihluta
þjóðarinnar er fyrir borð bor-
inn af óupplýstum meirihluta. .
Augu allra landsmanna
verða að opnast fyrir því, að
viðreisn Vestfjarða er þjóðar-
nauðsyn. Þýðing fiskvinnslu-
stöðvanna á Vestfjörðum fyrir
þjóðabúið er augljós og viður-
kennd af flestum. Að því þarf
að vinna, að það verði öllum
landsmönnum jafn augijóst, að
fólkinu, sem þessi verðmæti
skapar, þarf að búa viðunandi
búsetuskilyrði. Það hefur með
verðmætasköpun sinni í gegn-
um árin staðið undir fjárfest-
ingu og framkvæmdum í öðrum
landshlutum, en nú er röðin
komin að Vestfjörðum.
Við Vestfirðingar teljum
okkur geta farið fram á með
fullri reisn, að byggð verði
byggðalína til Vestfjarða, og að
verðlagning orkunnar verði
með þeim hætti að Orkubúi
Vestfjarða verði mögulegt að
selja heitt vatn á svipuðu verði
og tíðkast í öðrum landshlutum,
þar sem virkjun jarðvarma
hefur reynst hagkvæm.
Við vísum á bug röksemdum
um að ekki sé vit i að leggja
opinbert fé í vegaframkvæmdir
og opinbera þjónustu, svo sem
heilsugæzlu og skóla, vegna
þess að hér sé ekki nægjanlega
margt fólk til að standa undir
slíkri þjónustu.
Við Vestfirðingar teljum að
ekki sé um neina náðarbón að
ræða, þó að við förum fram á að
gert verði verúlegt átak í sam-
göngumálum á Vestfjörðum,
m.a. með gerð jarðgangna, upp-
byggðra vetrarvega og bættri
sjóflutningaþjónustu.
Við óskum þess að Vest-
firðingar og vestfirzk fyrirtæki,
fái í framtíðinni að búa við sam-
bærilegar aðstæður og fyrir
hendi eru annarsstaðar á iand-
inu.
NÝTT AFL
Á liðnum árum hefur miðað
hægt f þá átt að bæta búsetu-
skilyrði á Vestfjörðum. Þær
baráttuaðferðir, sem beitt
hefur verið af gömlu flokkun-
um, hafa ekki komið að gagni,
enda er á þeim heimilum i
mörg horn að líta. Sú hags-
munabarátta, sem þar hefur átt
sér stað á liðnum árum, hefur
aðeins í örfáum tilvikum leitt
til aukinnar hagsældar á Vest-
fjörðum. Oftar hefur sú barátta
staðið um óskyld mál.
Á Vestfjörðum hélt fóik
áfram að flytja suður, og er nú
svo komið að flestir þingmenn
Vestfirðinga eru ekki lengur
búsettir í kjördæmi sínu. Það
er að sjálfsögðu einkamál þing-
manna, hvort þeir flytja heimili
sitt til annars kjördæmis, en
það er líka einkamál kjósenda á
Vestfjörðum, hvort þeir kjósa
frambjóðendur, sem búsettir
eru á Vestfjörðum, eða í öðrum
kjördæmum.
Af framansögðu má ljóst
vera, að til þess að ná því mark-
miði, að losa Vestfirði úr þeirri
úlfakreppu, sem orkuskortur
og samgönguleysi valda, verður
að koma nýtt afl. Nýtt lýðræðis-
legt afl, sem á rætur sínar hér á
Vestfjörðum, í fólkinu sjálfu
sem hér býr, óháð miðstýringu
gömlu flokkanna. tJr þessum
vestfirzka jarðvegi er sprottin
sú hreyfing, sem ákveðið hefur
að standa að óháðu framboði í
Vestfjarðakjördæmi við al-
þingiskosningarnar á vori kom-
anda.
Asgeir Erling Gunnarsson,
ísafirði.
ESKIFJORÐUR
Hulda Gunnþórsdóttir,
Landeyrarbrautl.
BIAÐIB
Hafnfirðingar
Árshátíð Kvæðamannafélagsins
verður haldin að Linnetstíg 3 laugar-
dagskvöldið 4. febrúar kl. 8. Fjöl-
breytt dagskrá, veitingar og dans.
Miðar við innganginn.
SKEMMTINEFND.
BILAPARTASALAN
Höfum úrva! notaóra varahluta íýmsar
tegundir bifreiða, tildæmis:
M. BENZ 220D 1970 SAAB 96 1966
PEUGEOT 404 1967 SKODA 110 1971
V.W. 1300 1970 SINGER VOGUE 1968
Einnig höfum við úrval af kerruefni,
til dæmis undir vélsleda.
Sendum um alltland.
BÍLAPARTASALAN
Höfiatúni 10- Simi 11397
Ekta leður-
skórmeð
mínus-
hæl
Stærðin 41-45
KR. 7000.-
Póstsendum
SkóbúðinSnorrabraut38
Sími 14190
LÍpUltá, Hafnargöiu 58, Keflavík