Dagblaðið - 21.06.1978, Blaðsíða 10

10
DAGBLAÐIÐ. MIÐVIKUDAGUR 21. JÚNl 1978.
Útgefandi: Dagblaflið hf.
Framkvœmdastjóri: Sveinn R. Eyjótfsson. Rrtstjóri: Jónas Kristjánsson.
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson. Ritstjómarfultrúi: Haukur Helgason. Skrifstofustjóri ritstjómar
Jóhannas Reykdal. Iþróttir: Hallur Simonarson. Aóstoðartróttastjóran Adi Steinarsson og Ómar
Valdimarsson, Handrit: Ásgrimur Pálsson.
Blaflamenn: Anna Bjamason, Ásgeir Tómasson, Bragi Sigurflsson, Dóra Stefánsdóttir, Gissur Sigurðs-
son, Guflmundur Magnússon, HaHur HaHsson, Helgi Pétursson, Jónas Haraldsson, Ólafur Geirsson,
Ólafur Jónsson, Ragnar Lár., Ragnhetflur Kristjánsdóttir. Hönnun: Gufljón H. Pálsson.
Ljósmyndir: Ari Kristinsson Ámi Páll Jóhannsson, Bjamleifur Bjamle'rfsson, Hörflur VHhjálmsson,
Ragnar Th. Sigurðsson, Sveinn Þormóðsson.
Skrrfstofustjóri: Ólafur Eyjótfsson. Gjaldkeri: Þráinn Þorierfsson. Sölustjóri: Ingvar Sveinsson. Drerfing-
arstjóri: Már E.M. Halldórsson.
Ritstjóm Siflumúla 12. Afgreiflsla, áskriftadeHd, auglýsingar og skrrfstofur Þverhotfi 11.
AOalsími blaflsins er 27022(10 Hnur). Áskrift 2000 kr. á mánufli innanlands. í lausasölu 100 kr. eintakifl.
Setning og umbrot Dagblaflifl hf. Siflumúla 12. Mynda- og plötugerfl: Hilmir hf. Siflumúla 12. Prentun:
Árvakur hf. Skerf unni 10.
Allir eru þeir eins
Tilraunir stjórnmálaflokkanna
hvers fyrir sig til að hræða fólk með sam-
stjórn hinna flokkanna eru dæmdar til að
mistakast. Flest bendir til, að ekki skipti
máli, hvort hér verður eftir kosningar
helmingaskiptastjórn, vinstristjórn eða ____________
nýsköpunarstjórn.
Afdrif vísitölumálsins í hinni nýju borgarstjórn
Reykjavíkur er gott dæmi um, að því meira sem hlutirnir
breytast, þeim mun meira eru þeir eins. Hinn nýi
meirihluti treysti sér ekki til að greiða tafarlausar
vísitölubætur, heldur aðeins í áföngum á mörgum
mánuðum.
Þar með voru gerðir hins vinstri meirihluta í borgar-
stjórn orðnar mjög svipaðar gerðum hinnar hægri ríkis-
stjórnar. Það er rétt svo, að sjónarmunur sést, og er hann
fremur til málamynda en raunverulegur.
Þeir, sem eru í stjórn, hafa yfirleitt nokkurn veginn
sömu stefnuna, hvort sem þeir eru kallaðir kommar eða
íhald, eða eitthvað þar á milli. Sama er að segja um þá,
sem eru í stjórnarandstöðu.
Flokkarnir breytast sjálfir við að fara úr stjórnarand-
stöðu í stjórn og úr stjórn í stjórnarandstöðu. í stjórnar-
andstöðu eru þeir ábyrgðarlitlir yfirboðaflokkar. í stjórn
eru þeir vanafastir, hugmyndasnauðir og bitlinga-
gráðugir.
Alþýðubandalagið byggði kosningabaráttuna í
Reykjavík fyrst og fremst á vísitöluskerðingu ríkisstjórn-
arinnar. Að kosningasigri loknum dró bandalagið í land
og beitti sér fyrir málamiðlun, sem var miklu nær stefnu
ríkisstjórnarinnar en kosningaloforðum Alþýðubanda-
lagsins.
Þetta bendir til, að vonlaust verði fyrir Sjálfstæðis-
flokkinn að hræða kjósendur með nýrri vinstristjórn.
Það býst enginn við, að vinstristjórn muni þjóðnýta
neitt, né koma hinu svonefnda varnarliði úr landi.
Enginn býst við, að vinstristjórn muni eyða sjóðum,
því að þeir eru engir til hjá hægristjórn. Og enginn býst
við auknum ríkisafskiptum, því að þau eru þegar komin í
hámark hjá hægristjórn.
Forustumenn stjórnarandstöðunnar geta ekki nefnt
eitt einasta hugsjónamál,sem þeir muni standa og falla
með í viðræðum um stjórnarsamstarf. Hið sama er
auðvitað að segja um stjórnarflokkana.
Af öllu þessu leiðir, að vonlaust er fyrir Alþýðubanda-
lagið að hræða kjósendur með framhaldi núverandi
helmingaskiptastjórnar. Hún mun hér eftir sem hingað
til stjórna eins og vinstristjórnin gerði á sínum tíma.
Allir eru til í allt, opnir í báða enda. Enda eru þeir allir
eins, þegar til kastanna kemur.
Hesturinn vard ráðherra
Nýlega setti Vilhjálmur Hjálmarsson menntamála-
ráðherra eina umsækjandann, sem ekki uppfyllti kröfur
um menntun, í embætti skólameistara menntaskólans á
Austurlandi. Þetta minnti dálítið á, að Kalígúla keisari
gerði einu sinni hestinn sinn að ráðherra.
Sennilega fær Vilhjálmur bezt umtal ráðherranna. Því
má spyrja: Ef sá er hinn bezti, hvernig eru þá hinir? í
rauninni er þetta allt sama bitlingatóbakið, aðeins mis-
munandi þægilegt í daglegri umgengni.
.....— 1
Valkostir alþingiskjósenda árið
1978 eru borgaralegt sjálfstæði eða
dreggjar bolsévismans. Aðrir flokkar
skipta þar ekki máli. Framsóknar-
flokkur er að skreppa saman í svipaða
stærð og Starfsmannafélag SlS í
Reykjavik. Alþýðuflokkur fagnar nú
tímabundnum dauðateygjum sem iðu-
lega fara um flokkinn á rambi hans á
milli grafarbakka. Aðrir smærri undir-
verktakar G-listans á vinstri væng eru
ekki líklegir til stórræða að þessu
sinni.
Borgarar gegn
bolsévisma
Breidd Sjálfstæðisflokksins í þjóðlíf-
inu sýnir hann hafinn langt yfir mörk
stéttarfélaga og hagsmunahópa. Þang-
að leitar fólk sem vill treysta á eigið
framtak í stóru og smáu en hafnar rík-
isforsjá úndir ráðstjórn. Þeir fram-
f~m"
Loddaraskapur
Alþýðuflokksins
Kjallarinn
ÁsgeirHannes
Eiríksson
bjóðendur Sjálfstæðisflokksins sem
máli skipta eru valdir í opnum próf-
kjörum en ekki í erlendum sendiráð-
um. Sjálfstæðisflokknum berst rekstr-
arfé frá islenzkri borgarastétt en
hvorki í dularfullum póstpokum eða
úr fjarlægum samskotabaukum. Sjálf-
stæðismenn útkljá deilumál sín í frjáls-
um blöðum og fyrir opnum tjöldum en
ekki með földum rýtingum að tjalda-
baki.
Fylkingamar sem skapa víðáttu
Sjálfstæðisflokksins eru ekki alltaf á
eitt sáttar um framkvæmd þjóðmála. í
því felst styrkur flokksins. Hann hýsir
allar skoðanir þótt einangruð minni-
hlutasjónarmið hafi tímabundin und-
irtök í flokksstjórn þessa stundina.
Óánægðir sjálfstæðismenn mega aldr-
ei láta slik innanrikismál letja sig til
kosningaþátttöku sem varðar heill allr-
ar borgarastéttar. Höfuðborgin féll
undir ráðstjórn vegna hnefafylli af at-
Enginn flokkur hefur mismunað
meira fólki eftir pólitískum skoðunum
en Alþýðuílokkurinn. Lengi vel var
það skilyrði sett meðal verkalýðsfélag-
anna, að menn væru flokksbundnir
alþýðuflokksmenn, svo að þeir gætu
notið réttinda félaganna. Þeir sem
ekki vildu gangast undir þessi skilyrði
voru annaðhvort reknir úr verkalýðs-
félögunum eða fengu ekki inngöngu.
Það kostaði margra ára baráttu
manna eins og Hermanns í Hlíf að fá
þessum ólögum hnekkt.
í flokkslögum Alþýðuflokksins seg-
ir, eftir þeirri útgáfu sem ég hef undir
höndum, að tilgangi sínum hygggist
Alþýðuflokkurinn ná með þvi að skipa
alþýðuflokksmenn í embætti, ef flokk-
urinn hafi aðstöðu til. Og fá stefnu-
markmið sín hefur Alþýðuflokkurinn
haldið betur en þetta höfuðboðorðsitt,
að skipa alþýðuflokksmann í embætti,
sé þess nokkur kostur.
í Dagblaðinu fyrir nokkrum dögum
las ég grein eftir formann Alþýðu-
flokksins, þar sem hann reynir að slá
Alþýðuflokkinn til riddara fyrir að
vilja ekki „njósna” um persónuhagi
manna. 1 því sambandi nefnir formað-
"------------------------------------
Fáum höfundum hefir tekist það
sem Halldór Laxness fer létt með í
sögu Ólafs Kárasonar Ljósvíkings: Að
lýsa í fáum orðum meginstefnu og lífs-
viðhorfi1 margra þeirra er ráða at-
vinnutækjum þjóðar vorrar og semja
við hjú sín um kaup og kjör. Deilur
verkalýðs og annarra launþega við
atvinnuveitendur, sem svo eru
nefndir, og ríkisvald þeirra, hafa fyllt
dálka blaðanna undanfarið. Á vinnu-
stöðum, heimilum og veitingastöðum
ræða menn viðhorf og marka stefnu
sina. Lítum nú á kafla þann i sögu
HKL er til var vitnað í upphafi. Þar
ræðast viö stassjónistinn Júel J. Júel,
eigandi Sviðinsvíkur og framkvæmda-
stjóri Viðreisnarfélagsins, Pétur Páls-
son Þríhross: „Maður á að neita stað-
reyndum ef þær koma sér illa, sagði
stassjónistinn."..„Ef peningar eru
einskisvirði og manneskjur eru einskis-
virði og ekkert er nokkursvirði, hvað
er þá einhversvirði? spyr fram-
kvæmdastjórinn. Fiskur. Fiskur.
Fiskur. Fiskur, endurtók fram-
kvæmdastjórinn grátandi. Fiskur —
og svo ekkert meira? Ekkert meira? Jú,
auðvitað, sagði stassjónistinn. Hrogn
og lifur er lika mikilsvirði. Slor og
grútur er mikilsvirði. Jafnvel skítur er
mikilsvirði. Það eru bara manneskjur
sem eru einskisvirði. Og peningar ef
þig vantar kvenmann. Grimur Loðin-
kinni vill ekki hafa neinn helvítis
sósíalisma.”
Samningum rift
Rikisstjóm Geirs Hallgrímssonar
hefir nú um skeið, í kjölfar lagasetn-
ingar, lokað fyrir allan útflutning á
afurðum. Með riftun sinni á samning-
um er launþegasamtök gerðu á liðnu
ári, samkvæmt heimild i vinnulöggjöf
og lögum um réttindi og skyldur opin-
berra starfsmanna, hefir ríkisstjórnin
gengið þvert á þá samninga og raskað
„vinnufriði” er svo er nefndur þegar
rætt er um þau samskipti „verkalýðs”
og „vinnuveitenda” er hafa að
markmiði að framleiöa vöru með
gróða i þágu síðarnefndra!
Hungraður lýður heimsþyggð-
arinnar býður þess í ofvæni að
verða mettaður. Geymslur fyllast af
fiski, kjöti, mjöli og öðrum afurðum.
Allt kemur fyrir ekki. Tindátarnir
staðföstu í Garðastræti Vinnuveit-
endasambandsins senda ræningja
sína, með fulltingi ríkisstjórnarinnar,
og neita að standa við gerða samninga.
Þeir sitja fyrir gjaldkerum á út-
bcrgunardegi, rífa upp launaumslög
hvers vinnandi manns og skammta sér
eftir forskrift Grundartangagrósserans
er ákvað vinnulýðnum laun sam-
kvæmt kveðlingi er Björn „daskur”
kvað: „Margur ágirnist meira en
þarf.”
Þrjár líf haf nir
Þó hafa þeir stjórnarherrar gert
undantekningu frá útflutningsbanni
sínu. Áfram er leyfður útflutningur til
Kjallarinn
Pétur Pétursson
þriggja lífhafna: Freeport, Portúgal og
Hundaeyja. Hvað ræður þvi? Jú,
Flugleiðir mega ekki missa spón
úr aski sínum. Mitt í öllu frelsis-
tali og skrafi um frjálsa samkeppni býr
félag þeirra við einræði og sjálfdæmi,
að heita má, í flugi á Atlantshafs-
leiðum til og frá íslandi. Ótalinn er
milljónagróði er Flugleiðir tryggðu sér
með kaupbindingu starfsmanna sinna
og annarsverkalýðs. Árið 1976 hafði
félagið þó skilað hundruðum milljóna
króna tekjuafgangi, auk afskrifta.
Túkall sem kom
í leitirnar
Lítum nú á lög þau er ríkisstjórnin
lét setja á alþingi og verðbótaviðauka
er ákveðinn er í reglugerð útgefinni
hinn 7. marz 1978 og birt er i Stjórnar-
tiðindum B 7 Nr. 104. Þar segir i töflu
um vikulaun:
Heildarvikulaun kr. 39000 — 39249
Verðbótaviðauki kr.2.
Ekki vantar nákvæmni í niður-
stöðum dæmanna. Hér er nú ekki
slumpareikningur viðhafður. öllu rétt-
læti skal fullnægt og frú Jústitiu
skipað að vega uppá gramm það sem
launaþrælum ber af „afrakstri at-
vinnuvega og þjóðarbús.” Urskurður
Hérastubbs bakara þjóðhagsst.
var svolátandi: „Á vikulaun er nema
kr. 39.000,00 skal greiða 2 krónur.”
Hér er semsagt kominn túkallinn
hans Péturs Þríhross. „Var ég búinn
að gefa barninu túkallinn” sagði sá'
frægi framkvæmdastjóri á dögum
efnahagsviðreisnar Sviðinsvíkur.
Innhverf íhugun
Það dettur náttúrlega engum í hug
að draga í efa svo visindalegar
niðurstöður sem renna stoðum undir
túkallinn i verðbótareglugerðinni.
Enda liggur allt Ijóst fyrir. Ríkisstjórn-
in á jafnan greiðan aðgang að öllu
bókhaldi er varðar samskipti „laun-
þega” og „vinnuveitenda”. Einkum
þegar sanna þarf taprekstur. Allt
annað verður uppi á teningnum ef
rannsaka þarf bókhald þeirra fyrir-
tækja er dregið hafa milljónatugi úr
rekstri sínum og undan skatt-
greiðslum. Þá skortir jafnan bókhalds-
sérfræðinga til að fjalla um þessháttar.
Málin söltuð árum saman. Engin þörf
skjótra viðbragða, hvað þá laga-
setningar. Nýlegt dæmi er það er
Landsbankinn kvaðst ætla að leggja
stund á innhverfa íhugun og baðst
undan afskiptum yfirvalda, en gaf út