Dagblaðið - 24.07.1979, Blaðsíða 10

101
Framkvœmdastjóri: Sveinn R.'Eyjóffsson. Ritstjóri: Jónas Kristjánsson.
Ritstjómarfulltrúi: Haukur Helgason. Skrifstofustjóri ritstjóman Jóhannes Reykdal. Fróttastjóri: Óma
Vaidimarsson.
íþróttir Haliur Símonarson. Menning: Aðalsteinn Ingólfsson. Aöstoðarfróttastjóri: Jónas Haraldsson.
Handrit: Asgrimur Pálsson.
Blaðamenn: Anna Bjamason, Ásgeir Tómasson, Atli Steinarsson, Bragi Sigufðsson, Dóra Stefánsdótt-
ir, Gissur Sigurðsson, Gunnlaugur A. Jónsson, Ólafur Geirsson, Sigurður Sverrisson.
Hönnun: Guðjón H. Pálsson. Hilmar Kariason.
Ljósmyndir Ámi Páll Jóhannsson, Bjamleifur Bjamlerfsson, Hörður Vilhjálmsson, Ragnar Th.
Sigurösson, Sveinn Þormóösson.
Skrifstofustjóri: ólafur Eyjólfsson. Gjaldkeri: Þráinn Þoriorfsson. Sölustjóri: Ingvar Sveinsson. Dreifing
arstjóri: Már E.M. Halklórsson.
Ritstjóm Slðumúla 12. Afgreiösla, áskriftadeíld, auglýsingar og skrifstofur Þverholti 11.
Aðalsimi blaðsinser 27022 (10 línur).
Setiuug og umbrot Dagblaðiö hf., Siðumúla 12. Mynda og plötugerö: Hilmfrfif., Síðumúla 12. Prentun:
Árvakur hf., Skeifunni 10.
Lánlausirgefa Landsvirkjun
Borgarstjórnarmeirihlutinn í
Reykjavík ætti að þiggja ráð Birgis ís-
leifs Gunnarssonar og láta borgarbúa
greiða atkvæði um, hvort borgin skuli
hálfgefa ríkinu Landsvirkjun. Skellur í
slíkri atkvæðagreiðslu er nefnilega
ónotaminni en skellur í næstu borgar-
stjórnarkosningum.
Borgarstjórnarmeirihlutinn í Reykjavík er ekki
settur til valda til að gæta þjóðarhags, heldur borgar-
hags. Um þann hag verður kosið í næstu borgarstjórn-
arkosningum. Og þá kemst Birgir ísleifur til varanlegra
valda, ef svo fer, sem nú horfir.
Þjóðhagslega séð er ágætt, að Landsvirkjun verði
raunveruleg landsvirkjun og taki að sér orkubúskap
þjóðarinnar. Landsvirkjun er öflugt og vel rekið fyrir-
tæki, sem mundi virkja hagkvæmar en ríkið hefur gert.
Landsvirkjun mundi tæpast reisa orkuver við vatns-
litlar ár til að útvega kjósendum atvinnu. Og Lands-
virkjun er sá aðili, sem helzt gæti gert gott úr fjár-
hættuspilinu við Kröflu. Það yrði því fengur fyrir
þjóðina að eignast Landsvirkjun.
Nú eru eignarhlutar jafnir. Ríkið á helming og borg-
in helming. Upphaflega átti borgin þetta vildarfyrir-
tæki ein og kallaði Sogsvirkjun. Vandséð er, að Reyk-
víkingum henti að gefa nú eftir helmingshlutinn.
Landsvirkjun er eins og Hitaveita Reykjavíkur lýs-
andi tákn um, að Reykjavík var vel stjórnað, þrátt
fyrir hefðbundinn áratuga meirihluta. Þessar tvær
stofnanir voru dæmigerður afrakstur forsjálla og
djarfra borgarfeðra.
Hinn nýi meirihluti virðist ætla að brjóta þessa for-
tíð niður. Hann virðist ætla að gefa eftir helminginn í
Landsvirkjun. Og hann virðist ætla að gefa ríkinu
gufuaflsréttinn á Nesjavöllum. Þar á ofan virðist hann
ætla að kalla rafmagnsskömmtun yfír Reykvíkinga á
komandi vetri.
Egill Skúli Ingibergsson borgarstjóri var ekki með
réttu ráði, þegar hann samdi við Hjörleif Guttormsson
orkuráðherra um þetta endemismál. Sem borgarstjóri
átti hann að gæta borgarhags og það hefur honum mis-
tekizt herfilega.
Borgaryfirvöld mega ekki undir neinum kringum-
stæðum gefa eftir helminginn í Landsvirkjun. Borgar-
yfírvöld mega ekki undir neinum kringumstæðum gefa
eftir réttinn til fimm megawatta orkuvera og stærri.
Borgaryfírvöld mega ekki undir neinum kringumstæð-
um baka borgarbúum hættu á rafmagnsskömmtun á
komandi vetri.
í fimmtán ár stjórnaði Sjálfstæðisflokkurinn
Reykjavík. Sú stjórn lukkaðist í stórum dráttum vel,
þrátt fyrir háan aldur. Nú ætlar hinn nýi meirihluti að
tryggja Sjálfstæðisflokknum önnur fimmtíu ár, að
loknu þessu kjörtímabili. Kannski er það Landsvirkj-
unar virði.
Yfírboðurum Egils Skúla í borgarstjórn ætti að
verða þetta ljóst, ef þeir gæfu sér tíma til að hugleiða
framtíðina. Þeir eiga sér þá aðeins framtíð í valdastóli,
að þeir átti sig á, að hagsmunir Reykvíkinga voru fyrir
borð bornir í samningnum við ríkið um Landsvirkjun.
Sá, sem á helming í svona góðri eign, á ekki að vera á
flæðiskeri staddur í samningum um hana. Hann á að
geta haldið sínum helmingi, þótt eignaraðilum fjölgi.
Það var ríkið, sem vildi fá Akureyri inn og gat látið
hana hafa af sínum eignarhluta.
Sá, sem á helming í svona góðri eign, á ekki að þurfa
að óttast rafmagnsskömmtun á næsta vetri. Hann á að
geta samið um forgang að rafmagni. Það var ríkið,
sem þurfti endilega að útvega eignaraðila handa
Kröflu. Sá vandi kemur Reykjavík ekkert við.
Hinir nýju ráðamenn Reykjavíkur hafa svo sannar-
lega gert sig að fíflum.
I
DAGBLAÐIÐ. ÞRIÐJUDAGUR 24. JÚLÍ 1979.
ÓLAFUR
GEIRSSON
Versnandi viðskiptakjör fyrir ýms-
ar landbúnaðarvörur þróunarríkj-
anna, sem fluttar hafa verið til iðn-
ríkjanna, setja verulegt strik í reikn-
inginn í viðleitni stjórna þessara
landa til að útrýma fátækt í sveitun-
um.
Er til lengri tíma er litið verður
þetta ástand til að draga úr vexti
heimsviðskipta og þar með einnig
lífskjörum á vesturlöndum.
Þetta er niðurstaða skýrslu sem
lögð var fyrir alþjóðafund sem nýver-
ið var haldinn í Rómaborg og fjallaði
um fátækt í heiminum.
í skýrslunni segir að bætt við-
skiptakjör geti ekki komið í stað
viturlegrar uppbyggingar landbún-
aðarframleiðslu í þróunarríkjum, en
aftur á móti megi á þann hátt ná
nokkrum framförum. í flestum þess-
ara ríkja versnuðu viðskiptakjör á
árabilinu 1969 til 1976. Af þeim sjö-
tíu og fjórum þróunarríkjum, sem
tölur eru fyrirliggjandi um, hafa við-
skiptakjör í aðeins einu af hverjum
fjórum batnað.
Verst hafa fátækustu ríkin orðið
úti. Á þessu tímabili, 1969 til 1976,
hækkaði olían en auk þess jókst
kostnaður vegna áburðar á jarðar-
gróður, ýmsar innflutningsvörur
hækkuðu í verði og má þar nefna
nauðsynlegar fæðutegundir. Allt
þetta gerðist á meðan raungildi út-
flutningsverðs þessara fátæku ríkja
féll verulega.
Tuttugu og tvö fátækustu ríki
heims, en í þeim býr rúmlega helm-
ingur jarðarbúa, mátti sætta sig við
að viðskiptakjör þeirra gagnvart öðr-
um löndum versnuðu um allt að
þriðjungi á árunum milli 1970 og
1976. Er þetta samkvæmt tölum
stofnana Sameinuðu þjóðanna.
Gott dæmi um versnandi kjör
hinna fátæku ríkja er afkoma þeirra
sem flytja út hrágúmmí. Árið 1960
gátu þessi ríki flutt inn sex dráttarvél-
ar til landbúnaðarvinnslu sinnar fyrir
andvirði tuttugu og fimm tonna af
hrágúmmíi. Það var lækkað í aðeins
3,5 dráttarvélar árið 1965 og loks árið
1975 var aðeins hægt að kaupa tvær
slíkar vélar fyrir hin tuttugu og fimm
tonn af hrágúmmii.
Ekki batna horfur fyrir hin fátæku
þróunarríki, sem ekki njóta neinnar
olíuvinnslu, þar sem allt bendir til
þess, að aðstoð frá helztu iðnrikjum
muni minnka nokkuð hlutfallslega A
næstu árum. Hlutfall þróunaraðstoð-
ar frá þeim ríkjum á vesturlöndum,
sem stórtækust hafa verið, var 0,35%
af brúttó þjóðarframleiðslu (GNP)
árið 1975. Talið er að það hlutfall
muni verða fallið niður í 0,3% árið
1980.
Hlutur þróunarlandanna i við-
skiptum heimsins hefur einnig
minnkað stöðugt á síðustu árum. Var
hann 15% árið 1960, 11% 1974 og
1007. -• * Ifnc
Hinir fátæku
verða fátækari
Dýrast að hringja til og frá íslandi
ENNEITT
HEIMSMETH)
Tilgangur þessa pistils er að sýna
að símtöl til og frá íslandi eru með
þeim dýrustu sem þekkjast í víðri
veröld. Sýnt verður að það er 13,4%
dýrara að hringja frá Bandaríkjunum
til íslands en til næstdýrasta lands í
heiminum.
Aflað var upplýsinga frá Bell síma-
félaginu í Bandaríkjunum um hversu
mikið kostar að hringja frá Banda-
ríkjunum til annarra landa. Niður-
Þegar hringt er til annarra landa þá
er hægt að velja um 3 tegundir sím-
tala:
a) hringja beint (sjálfvirkt samband).
b) handvirk þjónusta án kvaðningar.
c) handvirk þjónusta með kvaðningu.
Venjulega er annaðhvort hringt
beint (sjálfvirkt) eða í gegnum land-
símann með kvaðningu (handvirkt).
Þegar sjálfvirkt símasamband er ekki
fyrir hendi þá er hægt að hringja í
gegnum landsímastöð án kvaðningar
# „ísland er í algerum sérf lokki..
staðan úr þessari athugun varð sú að
það er u.þ.b. helmingi dýrara að
hringja frá Bandaríkjunum til íslands
en flestra annarra landa í heiminum,
sé miðað við hagkvæmustu taxta.
og er það aðeins dýrara en að hringja
beint. Þegar hringt er með kvaðningu
þá er beðið um ákveðna persónu og
hefst símtalið ekki fyrr en rétta
persónan kemur í símann.
Lúðvík Friðriksson
í töflu 1 er kojMtaður við að
hringja frá Bandaríkjunum sýndur.