Dagblaðið - 17.05.1980, Side 14

Leiklist
JAKOBS. JÓNSSON
— rætt við aðstandendur Leikbrúðulands
I himnariki: Páll postuli, Maria guðsmóðir or Lykla-Pétur.
Vaxandi áhugi á leikbrúðulist:
LEIKBRÚÐULIST
ER EKKIDÚKKU-
LÍSULEIKUR
Fyrir skömnui frtinisýndi
l.eikbrúðuland brúðuleikinn Sálin
hans Jóns niíns að Kjarvalsslöðum.
Verkið er unnið úr þjóðsögunni,
kvæði og Gullna hliði Davíðs
Stefánssonar af leiksljóra
sýningarinnar, Bríeti Héðinsdótlur.
Þetta er langviðamesta sýning
I.eikbrúðulands, til þessa en það
hefur starfað í tólf ár, fyrsl hjá
sjónvarpi, en frá 1973 hefur verið
reglulegt sýningahald að
Fríkirkjuvegi II. Ennfremur hel'ur
l.eikbrúðuland ferðast viða um land
á sumrin. Ég tók þær Ernu Guðmars-
dóttur, Hallveigu Thorlacius, Helgu
Steffensen og Þorbjörgu Höskulds-
dóttur tali fyrir nokkru og spjallið
barsl i fyrstii að upphal'i
Leikbrúðulands.
„Við vorum á námskeiði i
leikbrúðugerð hjá Kurt Zier veturinn
l%9 og þar vaknaði áhuginn hjá
okkur og löngunin að gera meira.
Kurt hvatti okkur líka óspart og það
varð úr að við hófumst handa og
gerðuni í fyrstu leikbrúðuþælti fyrir
sjónvarp. Síðan hefur starfsemin
smám saman aukist.
Að sjálfsögðu hefur það ekki
gengið þrautalaust fyrir sig. Við
urðum greinilega varar við það i
fyrstu að fólk áleit okkur vera i
cinhvers konar dúkkulisuleik. En
viðhorfin hafa breyst til batnaðar og
það er vaxandi skilningur á þvi að
brúðuleikhús er sjálfstætt listform
sem lýtur eigin lögmálum, rétt eins
og aðrar listgreinar.”
Hvað getið þið sagt um uppliaf
hrúðuleiklistar á íslandi?
„Fyrsta brúðuleiksýningin sem
við vitum til að hafi verið hér á landi
var á Eyrarbakka rétt upp úr alda-
mótum. Það var danskur maður sem
var með hana. Og til marks um
viðhorf fólks lil þessa uppálækis má
benda á að hann var álitinn skrýtinn
fyrir bragðið. En sá maður sem
haldið hefur brúðuleikstarfi lengst
gangandi hér er Jón E. Guðmunds-
son. íslenska brúðuleikhúsið undir
hans stjórn hefur sýnt margar stór-
merkilegar sýningar í fjölda ára.
Hans starf verður seint metið til fulls.
Það má lika benda á einn
strengjabrúðuleik sem Kurt Ziet stóð
að á sínum tima og sem er
áreiðanlega ógleymanlegur þeim sem
sáu. Það var hvorki meira né minna
en Fást eftir Goethe. Þvi miður eru
allar brúðurnar — nema Fást sjálfur
— glataðar. Fást fannst fyrir tilviljun
innan um drasl í Myndlista- og hand-
iðaskólanum."
K.n svo við víkjum að
Lcikhrúðulundi og sýningunni á Sál-
inni hans Jóns mins: Kostar ekki
bæði tíma, pcninga og fyrirhöfn að
sctja upp svona viðamikla sýningu?
„Jú, það er alveg rétt. Sálin hans
Jóns mins er langdýrasta verkcfni
Kerling, Jón og Lvkla-Pctur ræða saman
DAGBLAÐIÐ. LAUGARDAGUR 17. MAI 1980.
sem við höfum tekið okkur fyrir
hendur og við höfum fjárfest í dýrum
útbúnaði sérstaklega fyrir hana. Sá
útbúnaður á að visu eftir að koma
okkur til góða síðar meir en þeir
styrkir eru sfnáir, sem við fáum hjá
rikinu gegnum Bandalag isl.
leikfélaga og hjá Reykjavikurborg,
svo slik fjárfesting hlýtur að bitna
illilega á fjárhag okkar.
Fyrir þessa sýningu höfum við
leitað sérstaklega til atvinnufólks.
Messíana Tómasdóttir hannaði
brúður og leiktjöld og David Walters
hannaði lýsinguna. Yfirleitt vinnunt
við þetta þó sjálfar. En allir sem hafa
lagt hönd á plóginn fyrir þessa
sýningu hafa unnið óhemju mikið
starf og án þess er hætt við að
árangurinn hefði ekki orðið eins og
raun ber vitni. Sýningin hefur verið
um ár i undirbúningi og leiksýning
okkar í fyrra, Gauksklukkan, eftir
Soffíu Prokofévu, var álika lengi i
burðarliðnum. Það má því glöggt sjá
að vinna í brúðuleikhúsi er töluvert
annars eðlis en í venjulegu leikhúsi.
En það er lika fleira, sem kostar
sitt, sem vert er að komi fram fyrst
við erum að ræða fjármálin á annað
borð. Auglýsingar eru til dæmis stór
útgjaldaliður sem við höfum ekki
farið varhluta af. En engu að siður
hefur fólk kvartað undan því við
okkur að það væri eins og við værum
með leynileiksýningar. En það er nú
reyndar erfitt að auglýsa með
árangri á höfuðborgarsvæðinu. Það
gengur betur úti á landi. Við voruni
einu sinni með sýningu á Bildudal og
auglýsingar, sem við sendum á undan
okkur, höfðu ekki koniið fram. Þá
voru góð ráð dýr, enda stutt i að
sýning skyldi hefjast. En við
skrifuðum auglýsingu á dálítið blað
og siðan hljóp einn röskur strákur
hús úr húsi og sýndi öllum miðann.
Og það var eins og við manninn
mælt, það varð húsfyllir og við
fengum ágætar viðtökur.
En svo við víkjum aftur að
peningunum: Eitt hefur glatt okkur
meira en annað að undanförnu.
Brúðuleikhús varð i fyrra liður á
fjárlögum og það er gert ráð fyrir að
ríkið borgi til slikrar starfsemi
1.200.000 krónur. Við getum sótt um
að fá að minnsta kosti einhvem hluta
þessara peninga. En að öðru leyti
greiðist kostnaður af aðgöngumiða-
tekjum og þá kemur sér vel að áhugi
almennings á brúðuleikhúsi fer vax-
andi.”
Hvað mynduð þið segja um
aðstæður ykkar miðað við þau
hrúðuleikhús sem þið hafið scð á
ferðum ykkarcrlcndis?
,,Við höfum fast aðsetur að
Fríkirkjuvegi II, eins og flestum er
kunnugt, í húsnæði Æskulýðsráðs.
Þar njótum við góðra kjara en án
þeirra hefði okkur trúlega reynsl
vonlitið að halda starfseminni
gangandi. Og það verður að segjast
eins og er, þó það þyki kannski
ótrúlegt, að okkar aðstæður eru
ágætar — jafnvel mun betri en mörg
starfssystkina okkar erlendis njóta."
Kn hvað cr svu á dufinni hjá
ykkur?
„Við stefnum að því að sýna
Sálina hans Jóns mins nokkrum
sinnum til viðbótar á Kjarvalsstöðum
í sumar. Siðar verður farið með
sýninguna utan. Það er reyndar ekki
fullafráðið enn sem komið er hvert
verður farið. Við höfum enn sem
komið er ekki lagt nein drög að nýrri
uppsctningu enda tiltölulega stutt
siðan Sálin hans Jóns ntins var
frumsýnd. En það sem við erum að
vinna að þessa stundina er að fara til
Bandaríkjanna i sumar á alþjóðlega
brúðuleikhúsþingið sem verður
haldið i Washington i júni. Við
höfum farið áður á alþjóðaþing
brúðuleikhússfólks, sen það var i
Moskvu 1976. Það mót reyndisl
okkur drjúgur skóli —pg við væntum
okkur ekki minna al' mótinu nú i
sumar.”
Stuðningsmenn Guðlaugs
Þorvaldssonar hafa
0PIÐ HÚS
meo uuotaugi og Kristmu i
Súlnasal Hótel Sögu sunnu-
daginn 18. maí kl. 14.30—17.
Jóhanna Kristjónsdóttir
blaðamaður, Kristbjörg Kjeld
leikkona og Guðlaugur á-
varpa gesti.
Óperusöngvararnir Sieglinde
Kahmann ogSigurður
Björnsson syngja.
Kynnir verður Jón Sigur-
björnsson leikari. Allir
QTtmnnuooMCktM velkomnir.
Listaverk
Hraunmyndir, lágmyndir, (gullmyndir) og
málverk eftir snillinginn og listmálarann
Sigurð Kristjánsson til sölu í Rammagerð
Trausta Runólfssonar við Hverfisgötu,
beint á móti Þjóðleikhúsinu.
OPIÐ
KL. 9
Allar skreytingar unnar af fag-
mönnum._
"■« bllastceðl a.m.k. 6 kvöldin
mouíAYixmi
HAFNARSTRÆTI Simi 12717