Dagblaðið - 05.07.1980, Blaðsíða 10

DAGBLAÐIÐ. LAUGARDAGUR 5. JÚLÍ 1980.
rnminwmdM<|óri: Svainn R. EyjóHsaon. Ritstjórí: Jónas Kristjánsson.
WWHwfMfcft Haukur Helgason. Fréttastjóri: Ómar Valdimarsson.
Skrífstofustjóri rítstjómar Jóhannes Reykdal.
Éþréttir. HaBur Sknonarmon. Menning: Aðalsteinn Ingólfsson. Aðstoðarfróttastjóri: Jónas Haraldsson.
Ilsndiit: Asgrimur Pátsson. Hönnun: Hilmar Karisson.
fllaflaniann Anna Bjamason, Adi Rúnar Halldórsson, Atli Stoinarsson, Ásgeir Tómasson, Bragi
SHgurðaaon, Oóra Stefánsdóttir, Elin Albertsdóttir, Erna V. IngóHsdóttir, Gunnlaugur A. Jónsson,
Ófarfur Gesrsson, Sigurður S verrisson.
Ljóssnyndfa: Ami Pál Jóhannsson, BjamleHur BjamleHsson, Hörður Vilhjálmsson, Ragnar Th. Sigurðs
son, Svafam Pormóðsson. Sofn: Jón Sœvar Baldvinsson.
Skrifstofustjóri: ólafur EyjóHsson. Gjaldkori: Práinn PoríeHsson. Sölustjórí: Ingvar Svoinsson. DreHing*
arstjórc Már EJA. HaBdórsson.
RHstjóm Siðumúla 12. Afgreiðsla, áskríftadoild, auglýsingar og skrHstofur Pverholti 11.
Aðelsfani blaðsins er 27022 (10 linur).
Satning og umbrot: Dagblaðið hf., Síðumúla 12. Mynda- og plötugorð: Hilmir hf., Síðumúla 12. Prentun
Arvakur hf^ Skeifunni 10.
Askriftarvorð á mánuði kr. 5.000. Verð i lausasölu kr. 250 eintakið.
Árangurí baráttumáli DB
Dagblaðið barðist strax í upphafi
ferils síns og æ síðan hart gegn því
gífurlega misrétti, sem greiðendur
skyldusparnaðar ungs fólks, „spari-
merkjaeigendur”, hafa verið látnir
sæta.
Blaðið hefur margsinnis bent á, að
meðferðin á þessu fólki hefur verið hreinn þjófnaður.
Þegar lög um þennan skyldusparnað voru sett, var
það tvímælalaust tilgangur löggjafans, að það fé, sem
ungt fólk væri skuldbundið til að leggja inn á reikning
hjá hiiiu’ öpinbera, skyldi ekki týna verðgildi sínu í
tímans rás. Unga fólkið skyldi fá það greitt, þegar lög
heimiluðu, með fullum verðbótum og vöxtum. Þetta
var svikið, með því að starfsmenn í kerfinu höfðu af
unga fólkinu hluta af verðtryggingu og vaxtatekjum,
svo að miklum upphæðum nam hjá mörgum.
Þannig voru tugir þúsunda ungmenna féflettir.
Hannes Pálsson, þáverandi stjórnarmaður í
Húsnæðismálastofnun, beitti sér fyrir úrbótum og
taldi, að tuttugu og fimm þúsund og sex hundruð ung-
menni ættu hlut að máli, samkvæmt frétt Dagblaðsins
í ágúst 1976.
Dagblaðið sagði í apríl 1976: ,,Það mundi kosta
ríkið um einn milljarð króna að bæta eigendum
skyldusparnaðar það misrétti, sem þeir hafa orðið fyrir
vegna aðferða við útreikning á visitölubótum og
vöxtum.”
Þessi tala var byggð á mati sérfræðinga, sem höfðu
skoðað málið.
Talan var að sjálfsögðu miðuð við verðlag árið 1976.
Ef bæta ætti misréttið, sem umrædd ungmenni höfðu
þá þegar orðið fyrir, á núgildandi verðlagi, árið 1980,
yrði það á sjötta milljarð króna.
Auk þess hefur misréttið haldið áfram æ síðan og
nýjar þúsundir ungmenna orðið að þola þann þjófnað.
í félagsmálaráðherratíð Gunnars Thoroddsen veitti
ríkið gjafsókn í sparimerkjamálinu, þannig að aðilar
gátu sótt prófmál á hendur ríkinu sér að kostnaðar-
lausu. Dæmt var í málinu í undirrétti, þar sem spari-
merkjaeigendur fengu aðeins hluta af þeim bótum, sem
telja má, að þeir eigi rétt á samkvæmt ,,anda” laganna
um þennan skyldusparnað. Undirréttur dæmdi á
grundvelli þess, sem hann taldi vera bókstaf laganna
fremur en anda þeirra. Málinu var áfrýjað til hæsta-
réttar, þar sem það bíður enn.
Barátta Dagblaðsins bar þó meiri árangur en þetta.
Þeirri skoðun jókst ört fylgi meðal ráðamanna, að
þarna væri óþolandi misrétti á ferðinni, sem ráða yrði
bót á.
Loks nú, fyrsta júlí síðastliðinn, hafa lög tekið gildi,
sem vonandí nægja til að tryggja, að núverandi eig-
endur skyldusparnaðar verði ekki að þola meiri
þjófnað en orðinn er. í framtíðinni verði tryggt, að
þetta fé verði fyllilega verðtryggt.
Skyldusparnaðurinn verður verðtryggður sam-
kvæmt lánskjaravísitölu. Vextir verða verðtryggðir á
sama hátt.
Þetta gerðist með gildistöku nýju laganna um
Húsnæðismálastofnun, sem núverandi ríkisst jórn,
vinstri stjórnin síðasta og ríkisstjórn alþýðuflokks-
manna hafa allar átt þátt í að semja.
Enn er beðið reglugerðar og frekari útlistunar á
framkvæmd nýju laganna. Þess er að vænta, að
embættiskerfið komist að þessu sinni ekki upp með að
spilla málinu. ,
Baráttan fyrir þessu máli hefur borið verulegan
árangur. Enn er þó óbætt það mikla misrétti, sem áður
hafði orðið um árabil.
Afganistan:
Sovétmenn bíða með
frekari hemaðarað-
gerðir fram yfir
ólympíuleikana
Vorið kom seint i Afganistan í ár.
Hin mikla sókn sovézka hersins, sem
búizt var við eftir að snjóa leysti,
hefur ekki hafizt enn. Nú er talið lík-
legt að hún muni ekki byrja fyrr en
að ólympiuleikunum i Moskvu lokn-
um. Ráðamenn þar i borg hafa meira
að segja tilkynnt um nokkum brott-
flutning herliðs frá Afganistan.
Fremur mun þar þó um að ræða
táknræna athöfn til að sýna friðar-
og samningsvilja sinn en að það
skipti einhverju hernaðarlegu máli.
Ekki þýðir þetta þó að harðir bar-
dagar geisi ekki í Afganistan. Fjöllin
umhverfis sjálfa höfuðborgina Kabúl
endurvarpa oft á tíðum sprengju-
drununum af loftárásum sovézkra
flugsveita og jafnvel þjóðvegurinn
sem liggur frá Kabúl i norður að
landamærum Sovétríkjanna er oft
lokaður i nokkra daga i senn. Varn-
armálaráðuneyti Bandaríkjanna telur
að allt að átta þúsund sovézkir her-
menn hafi fallið og særzt í átökum í
Afganistan síðustu fjóra mánuði.
Að sjálfsögðu er þetta erfitt ástand
fyrir Sovétmenn sem greinilega hafa
ákveðið að láta þar við sitja um hríð.
Sjálfstæðir aðilar telja að herlið
Sovétrikjanna telji nú um það bil eitt
hundrað og tiu þúsund manns. Ekki
er það þó meiri fjöldi en svo að
aðeins er hægt að ráða örugglega yfir
helztu borgum og meginsamgöngu-
leiðum. Ef ráðamenn í Moskvu
tækju þann kostinn að auka hern-
aðarumsvif sín i Afganistan áður en
ólympíuleikarnir verða i lok þessa
mánaðar þá mundi það aðeins verða
til þess að enn fleiri þjóðir drægju
keppendur sína til baka frá keppni á
leikunum.
Að ólympiuleikunum loknum eru
allar líkur hins vegar á því að Sovét-
menn muni þegar gripa til harðra að-
gerða gegn skæruliðum í Afganistan.
Þá muni þeir auka mjög fjöldann i
her sínum þar og reyna að brjóta
niður andstöðu í landinu áður en
vetur gengur í garð og áður en skæru-
liðum tekst að koma sér upp hæfileg-
um aðdráttarleiðum frá nágranna-
ríkjunum. Að mati sérfræðinga
mundi slík aðgerð kosta að sovézka
herliðið yrði að ná tvö hundruð og
fimmtiu þúsund manns og sumir
Úrbætur í f lugsamgöngum við Vestfirði:
Þrjár tilraun
ir á Alþingi
Á siðasta degi Alþingis nú í vor var
samþykkt einróma tillaga til þings-
ályktunar um athugun á úrbótum í
flugsamgöngum við Vestfirði.
Vissulega er það fagnaðarefni
okkur Vestfirðingum að það tókst
nú, þó seint sé, eða í þriðju lotu, að
fá samþykkt Alþingis fyrir því að
nauðsynlegt sé að fram fari athugun
á því, hvernig bæta megi flugsam-
göngur.
Allt er þá
þrennt er
Undirritaður hefur ásamt
nokkrum öðrum þingmönnum Vest-
fjarða tvívegis áður flutt á Alþingi
tillögu efnislega samhljóða þessari
um bættar flugsamgöngur við Vest-
firði.
Það verður að viðurkennast að
undirritaður var svo barnalegur að
halda, að á Alþingi ríkti sú víðsýni og
réttlætiskennd að svo sjálfsagt mál
sem þetta fengi skjóta og jákvæða
afgreiðslu.
Tók á fjórða ár
Fyrst þegar málið var flutt fékkst
það þá rætt, en fékk litlar sem engar
undirtektir og var svæft í nefnd og
kom ekki frekar til umræðu í það
skiptið.
V
Hvers vegna fóð-
urbætisskattur?
Eflaust hafa margir neytendur
verið undrandi á því að bændur skuli
ekki mótmæla bráðabirgðalögunum
um fóðurbætisskatt því það er venja
að mótmæla öllum nýjum sköttum.
Það hafa að vísu heyrzt frá svina- og
alifuglabændum óánægjuraddir og
telja þeir að skatturinn muni stefna
þessum búgreinum í voða. Þeir muni
ekki geta staðið undir þessari skatt-
lagningu, verðið muni hækka á þess-
um afurðum og verulegur samdráttur
muni þvi verða á neyzlu þeirra.
Mismunandi
skattlagning
á fóðurblöndur
Þegar lagður er skattur á kjarn-
fóður er nær útilokað að hafa þetta
gjald mismunandi hátt eftir fóðurteg-
undum. Þótt fóðurblöndur séu
ætlaðar handa ákveðnum tegundum
búfjár er ekkert því til fyrirstöðu að
nota svína- eða hænsnafóðurblöndur
handa sauðfé eða nautgripum.
Bændur mundu því kaupa eingöngu
þær fóðurblöndur sem væru undan-
þegnar skattinum ef þær yrðu seldar
án nokkurra takmarkana eða eftir-
lits. Það verður því að reikna sama.
gjald á allar fóðurblöndur eða erlent
kiarnfóður, siðan má endurgreiða
hluta af þessu gjaldi eða það allt.
Einnig kemur að sjálfsögðu til greina
að gefa út skömmtunarseðla sem
mundu gilda sem greiðsla fyrir skatt-
inum. Skömmtunarseðlarnir fengjust
gegn staðfestingu á fjölda gripa eða
samkvæmt afurðasölunótum. Það
má slá því föstu að gjaldtaka á kjarn-
fóðri verður að vera sú sama, án til-
lits til þess til hvers fóðrið er notað.
Síðan má, eins og áður segir, endur-
greiða skattinn eða nota skömmt-
unarseðla sem greiðslu fyrir öllum
skattinum eða hluta af honum.
Umframframleiðsla
og útflutningur
Þegar fékkst nær sama verð fyrir
útfluttar búvörur og þær sem seldar
voru hér innanlands var eðlilega uppi
sú stefna að auka framleiðsluna sem
mest.
Á síðastliðnum 10 árum hefur bilið
milli innanlandsverðsins og útflutn-
ignsverðsins stöðugt aukizt. Þegar
svo er komið að fyrir einstakar bú-
vörur fæst aðeins vinnslukostnaður
þeirra greiddut með útflutningsverð-
inu þá er alls ekki lengur neinn
grundvöllur fyrir útflutningi. Það er
þvi aðeins um það eitt að ræða að
draga saman framleiðsluna og fella
hana að þörfum innlenda markaðar-
ins. í mjólkurframleiðslunni er þetta
erfítt því til að tryggja nægilega
neyzlumjólk allt árið mun þurfa ein-
hverja umframframleiðslu og einnig
til að mæta sveiflum í framleiðslunni,