Dagblaðið - 19.09.1981, Blaðsíða 10

DAGBLAÐIÐ. LAUGARDAGUR 19. SEPTEMBER 1981.
MMBIAÐIB
irjálst, úháð dagblað
Útgefandi: Dagblaðifl hf.
Framkvœmdastjóri: Sveinn R. EyjóKsson. Ritstjóri: Jónas Kristjánsson.
Aflstoflarritstjórí: Haukur Helgason. Fróttastjórí: Ómar Valdimarsson.
Skrífstofustjórí rítstjóman Jóhannes Reykdal.
Íþróttir: Hallur Simonarson. Menning: Aflalsteinn Ingólfsson. Aflstoðarfróttastjórí: Jónas Haraldsson.
Handnt: Ásgrímur Pólsson. Hönnun: Hilmar Karísson.
Blaflamenn: Anna Bjamason, Atli Rúnar Halldórsson, Atli Steinarsson, Ásgeir Tómasson, Bragi
Sigurflsson, Dóra Stefónsdóttir, EBn Albertsdóttir, Gunnlaugur A. Jónsson, Inga Huld Hákonardóttir,
Kristján Már Ujinarsson, Sigurður Sverrisson.
Ljósmyndin BjamleHur BjamleHsson, Einar Ólason, Ragnar Th. Sigurðsson, Sigurflur Þorri Sigurflsson
og Sveinn Þormóflsson.
Skrífstofustjórí: Ólafur EyjóHsson. Gjaldkerí: Þróinn ÞorieHsson. Auglýsingastjórí: Már E.M. Halldórs-
son. DroHingarstjórí: Valgerflur H. Sveinsdóttir.
Ritstjóm: Síflumúla 12. Afgreiflsla, áskriftadeild, auglýsingar og skrífstofun Þverholti 11.
Aflalsimi blaflsins er 27022 (10 Hnur).
Setning og umbrot Dagblafllfl hf., Siflumúla 12.
Mynda- og plötugerfl: Hilmir hf., Siflumúla 12. Prentun: Árvakur hf., SkeHunni 10.
Áskríftarveifl á mónufli kr. 85,00. Vetfl I lausasölu kr. 6,00.
Getur verðbólgan oröið 30%?
Er líklegt, að verðbólgunni verði
komið niður fyrir þrjátíu prósent á
næsta ári, eins og ríkisstjórnin hefur á
stefnuskrá sinni? Svarið hlýtur að vera,
að harla ólíklegt sé, að því marki verði
náð.
Ríkisstjórnin setur markmiðið fram í greinargerð
fjárlagafrumvarpsins fyrir 1982, sem nú er í prentun en
fer leynt.
Samkvæmt því skal verðbólgan komast niður í 30
prósent, þegar reiknuð verður meðalhækkun verðlags
milli ársins í ár og hins næsta. Þetta mundi þýða, að
hraði verðbólgunnar kæmist niður í rúm 20 prósent,
þegar liður á næsta ár.
En ljón eru í veginum.
Fyrst ber að nefna komandi kjarasamninga. Að vísu
eru stuðningsmenn ríkisstjórnarinnar við völd í
Alþýðusambandinu. Þeir eru líklegir til að taka talsvert
tillit til óska stjórnarinnar en þó tæplega í þeim mæli,
að ekki verði einhverjar grunnkaupshækkanir á vetri
komandi.
Nefnt hefur verið, að grunnkaupshækkanir gætu
orðið um eða innan við 10 prósent. Of snemmt er auð-
vitað að reyna að spá um niðurstöður kjarasamninga.
í fjárlagafrumvarpinu er nokkur fjárhæð lögð til
hliðar til þess að unnt verði að bjóða launþegum ein-
hverjar skattalækkanir og niðurgreiðslur á vöruverði.
Þessi upphæð er líklega á bilinu 13—15 milljarðar.
Með henni er ætlunin að greiða fyrir kjarasamningum
án mikilla grunnkaupshækkana.
Verðbólgan á næsta ári mun að miklu leyti undir því
komin, hvernig kjarasamningarnir fara.
Fleira hangir á spýtunni.
í iðnaði er mikill taprekstur og á nokkrum sviðum
öðrum. Verðhækkunum fyrirtækja hefur verið haldið
niðri í þeim mæli, að talsverður vandi hefur safnazt
saman.
Þar eru því bæld verðhækkanatilefni.
Gengi krónunnar er of hátt skráð miðað við þarfir
iðnaðarins. Ráðherrar hafa sagt, að um fimm prósent
gengislækkun í ágúst muni halda sjávarútveginum
gangandi ,,í nokkra mánuði”. Gengisfelling krónunn-
ar verður vafalaust óumflýjanleg, þegar líður á vetur.
Krónan er nú þegar fallin í raun, en eftir er að
viðurkenna fallið á borði.
Gengisfelling veldur að sjálfsögðu verðhækkunum og
gerir enn ólíklegra, að ríkisstjórnin nái marki sínu á
næsta ári.
í fyrsta fjárlagafrumvarpi Ragnars Arnalds fjár-
málaráðherra, fyrir árið 1980, var sett fram sú stefna,
að verðbólgunni skyldi það ár komið niður í 31 pró-
sent. Þegar upp var staðið, reyndist verðbólgan árið
1980 hafa orðið tæp 60 prósent eða tvöfalt meiri en
stjórnin hafði ætlað. í ár hefur ríkisstjórninni til
þessa nokkurn veginn tekizt að ná því marki, að verð-
bólgan verði rúm 40 prósent.
En tekst að koma henni lengra niður?
Eins og staðan er nú, verður það að teljast harla
ólíklegt.
Til þess er stefna ríkisstjórnarinnar allt of veik-
burða.
Að undanförnu hafa miklar um-
ræður verið í fjölmiðlum um tillögur
sem milliþinganefnd hefur gert til
breytinga á lögum Alþýðuflokksins
og lagðar verða fyrir aukaþing
flokksins nú í haust. Því miður hefur
umfjöllun þessi að mestu verið úr
tengslum við eðli þeirra breytinga
sem lagt er til að gerðar verði á lögum
flokksins. Tillaga um niðurfellingu
ákvæða, er bönnuðu fleiri en eitt fé-
lag í sama sveitarfélagi, hefur orðið
tilefni þess að sagt er að nú eigi að
breyta grundvallaruppbyggingu
flokksins. Nú geti í stað flokksfélaga
allskonar félög og samtök sem hing-
að til hafa verið talin alls óskyld
Alþýðuflokknum orðið aðilar að
flokknum. Svo langt hefur þetta
gengið að gefið hefur verið í skyn að
Vílmundur Gylfason og Jón Baldvin
Hannibalsson hafi í nafni Alþýðu-
flokksins hafið viðræður við
Kommúnistasamtökin um aðild
þeirra að flokknum. Hér er um grófa
mistúlkun í tillögum milliþinganefnd-
arinnar að ræða og hvorki fram'-
kvæmdastjórn né flokksstjórn
Alþýðuflokksins hefur falið þeim
Vilmundi Gylfasyni og Jóni Baldvini
Hannibalssyni að ræða við nokkur
samtök um aðild að flokknum. Eðli
breytingartillagnanna er heldur ekki
slíkt að nokkurt tilefni sé til að ræða
aðild annarra félaga en flokksfélaga.
Tillagan, sem valdið hefur öllu
þessu fjaðrafoki, er að lagt er til að
fellt verði úr lögunum ákvæði þess
efnis að í sama sveitarfélagi megi
ekki starfa nema eitt alþýðuflokksfé-
lag og eitt félag alþýðuflokkskvenna.
Öll önnur ákvæði er varða aðild té-
laga eru óbreytt. Þau verða að hlita
vilja stefnuskrár Alþýðuflokksins og
undirgangast lög hans. Sérhvert
félag, sem í flokkinn er tekið, skal i
heiti sínu kenna sig við Alþýðuflokk-
inn. Lög félaganna skulu samræmd.
Allir sem eru í alþýðuflokksfélagi
skulu undirrita yfirlýsingu um það að
þeir séu ekki í neinum öðrum stjórn-
málaflokki. Það er því ljóst að um-
ræddri breytingu var aldrei ætlað það
hlutverk að gjörbreyta uppbyggingu
flokksins. Astæða virðist þvi til þess
að ætla að þeir sem telja þessa breyt-
ingu svona róttæka hafi í raun aldrei
lesið lög flokksins eða lesið greinar-
gerð nefndarinnar.
Fleira fólk —
virkari félög
En hverjar voru ástæðurnar til þess
að milliþinganefndin lagði til að
heimilt verði að hafa fieiri en eitt
fiokksfélag í hverju sveitarfélagi. í
því sambandi er líklega best að vitna í
greinargerð nefndarinnar en i henni
sátu undirritaður, Helga Guðmunds-
dóttir, Hrafnkell Ásgeirsson, Sigþór
Jóhannesson og Vilmundur Gylfa-
son, og var hann formaður nefndar-
innar. í greinargerðinni segir um
þetta atriði: „Lykill að traustu og
virku flokksstarfi er ekki fyrst og
fremst að breyta lögum heldur út-
heimtir fleira fólk virkari félög.
Nefna má sem dæmi að t.d. í
Reykjavík er sennilega timabært að
víkka félagsstarfið út með hverfafé-
lögum, en slíkt hefur áður verið
óheimilt samkvæmt lögum flokksins.
Lagt er til að þessu sé breytt þannig
að heimilt verði að stofna fleiri en eitt
fiokksfélag í sama sveitarfélagi. í
þessu efni dugar þó lagabreytingin
ein sér skammt, það sem máli skiptir
er auðvitað hitt, að þessi heimild sé
notuð.” Svo mörg voru þau orð.
Ekkert minnst á það að umsnúa upp-
byggingu fiokksins enda fór engin
umræða fram um slíkt innan nefnd-
— Hvorki flokksstjórn né framkvæmdastjórn Alþýðuflokksins hefur falió
Vilmundi Gylfasyni og Jóni Baldvini Hannibalssyni að ræða við nokkur samtök
um aðild að flokknum, segir Geir A. Gunnlaugsson meðai annars i grein sinni.
DB-mynd
arinnar, þar var aðeins rætt um
hverfafélag.
Það er ekki fyrr en eftir sigur Mitt-
errand og franskra krata að farið er
að gefa í skyn að áðurnefndar breyt-
ingartillögur, sem samdar voru fyrir
sigurinn, séu einhver bylting á skipu-
lagi Alþýðuflokksins. Breyting sem
geri mögulega stofnun félaga hægri
krata, vinstri krata, marxiskra krata
og hver veit hvað, allt i anda skipu-
lags franskra jafnaðarmanna. Nú er
ég ekki svo kunnugur skipulagi
franska jafnaðarmannaflokksins að
ég viti hvernig uppbygging hans er,
en samkvæmt því sem ég best veit eru
félög þar svæðisbundin.
Það skyldi þó aldrei vera að þeir
(Vilmundur og Jón Baldvin) hafi
ekki kynnt sér ákvæðin um fiokksfé-
lög franska jafnaðarmannaflokksins
betur en þeir virðast hafa kynnt sér
lög Alþýðufiokksins varðandi þau
sömu atriði. Ég hef nú heldur aldrei
heyrt annað en að franskir kommar
væru í Kommúnistaflokknum en
ekki í Jafnaðarmannafiokknum. Nú,
það er ef til vill misskilningur hjá
mér.
Megintillögurnar
En hverjar eru þá megintillögur
nefndarinnar, ef þær eru ekki niður-
felling banns við fleiri en einu fiokks-
félagi í hverju sveitarfélagi? í því
£ „Ég hef nú heldur aldrei heyrt annað en
að franskir kommar væru í Kommúnista-
flokknum en ekki í Jafnaðarmannaflokknum.
Nú, það er ef til vill misskilningur hjá mér.”
flokksfólks?
Umbylting eða
aukin áhrif
i