Dagblaðið - 26.10.1981, Blaðsíða 12

mmiABa
Utgefandi: Dagbleðið hf. ---- '
Framkvæmdastjóri: Sveinn R. EyjóHsson. Ritstjóri: Jónas Krístjónsson.
Aðstoðarritstjóri: Haukur Heigason. Fcóttastjóri: Ómar Valdimarsson.
Skrifstofustjóri ritstjómar Jóhannes Reykdal.
Iþróttir Hallur Simonarson. Aðstoðarfréttastjóri: Jónas Haraldsson.
Handrít: Ásgrimur Póisson. Hönnun: Hilmar Karisson.
Blaðamenn: Anna Bjamason, Atli Steinarsson, Ásgeir Tómasson, Bragi Sigurðsson, Dóra Stefóns-
dóttír, EOn Albertsdóttír, Franzisca Gunnarsdóttir, Inga Huld Hókonardóttír, Jóhanna Þróinsdóttír,
Kristjón Mór Unnarsson, Lilja K. Mðlier, Ólafur E. Friðriksson, Sigurður Sverrisson, Viðir Sigurðsson.
Ljósmyndir BjamloHur Bjamleifsson, Einar ólason, Ragnar Th. Sigurðsson,
og Sveinn Þormóðsson.
Skrifstofustjóri: Ólafur Eyjótfsson. Gjaldkeri: Þróinn Þorieifsson. Auglýsingastjóri: Ingóifur P. Steins-
son. Dreifingarstjórí: Valgerður H. Sveinsdóttir.
Ritstjóm: Siðumúla 12. Afgreiðsla, óskríftadeild, auglýsingar og skrifstofur Þverholtí 11.
Aðalslmi blaðsins er 27022 (10 Onur).
Setning og umbrot Dagblaðið hf., Síðumúla 12.
Mynda- og plötugerð: Hilmir hf., Siðumúla 12. Prentun: Árvakur hf., Skeifunni 10
Áskriftarverð ó mónuði kr. 85,00. Verð i lausasölu kr. 6,00.
Kröfurhinssterka
Hreyfingin gegn auknum kjarnorku-
viðbúnaði á Vesturlöndum byggist
meðal annars á tveimur röngum
forsendum. Hin fyrri er, að Sovétríkin
hafi látið af heimsvaldastefnu, og hin
siðari, að jafnvægi sé í kjarnorkuvið-
búnaði.
Ráðamenn Sovétríkjanna eru engan veginn stríðs-
óðir. Og þeir eru hættir að lesa Marx og Lenin kvölds
og morgna. En eigi að síður eru þeir enn sannfærðir
um, að þeim beri að vinna að óhjákvæmilegum heims-
sigri skipulags þeirra.
Heimsvaldastefna Sovétríkjanna kemur í bylgjum
eftir aðstæðum hverju sinni. Tímabilum útþenslu
fylgja tímabil slökunar, þegar sáð er til nýrrar
útþenslu, meðal annars með því að svæfa Vesturlönd á
verðinum.
Einn mikilvægasti þáttur þessarar heimsvaldastefnu
er hinn óbeini þrýstingur. Sovétstjórnin þarf ekki að
senda hermenn til Vestur-Evrópu til að ná þar ítökum.
Henni nægir að sýna fram á hernaðarlega yfirburði.
Nú er í hámarki ein af mörgum friðarsóknum Sovét-
ríkjanna. Hún miðar eins og hinar að því að gera Vest-»
ur-Evrópu hálf-hlutlausa, reka fleyg milli hennar og
Norður-Ameríku, til dæmis með því að gera Vestur-
Evrópu kjarnorkuvopnalausa.
Því hernaðarlega veikari sem Vestur-Evrópa verður
og því þreyttari sem Bandarikjamenn verða á að sjá um
varnir Evrópu, þeim mun meira munu ráðamenn Vest-
ur-Evrópu hneigjast að tillitssemi við hagsmuni Sovét-
ríkjanna.
Litli kallinn, sem lifir í skugga hins stóra og vopn-
aða, neyðist alltaf til að taka tillit til hagsmuna hins
stóra. Hann verður fyrst að haga hinum ytri samskipt-
um samkvæmt því og síðan einnig breyta eigin heimilis-
högum.
Fásinna er að halda, að Sovétríkin muni láta hlut-
lausa eða hálf-hlutlausa Vestur-Evrópu í friði. Ráða-
mönnum Sovétríkjanna mun framvegis eins og nú telja
sér stafa hætta af velmegun og auði Vesturlanda og sér
í lagi af hugsjónum þeirra.
Til að vernda fanga sína fyrir hugsjónum Vestur-
landa, hugsanahætti og hagkerfi, þykjast ráðamenn
Sovétríkjanna þurfa að ná skugga sínum á loft í Vest-
ur-Evrópu, bæði til að hemja hættuna við rætur
hennar og hindra útþenslu hennar.
Eina leiðin til að halda skugga Sovétríkjanna frá
Vestur-Evrópu er að hafa aðstöðu til að svara hernað-
arlega í sömu mynt. Hernaðarlegt jafnvægi er hið eina,
sem heldur aftur af heimsvaldastefnu ráðamanna
Sovétríkjanna.
Langt er síðan Bandaríkin höfðu yfirburði í kjarn-
orkuviðbúnaði. Upp á síðkastið eru það Sovétríkin,
sem hvað eftir annað hafa verið fyrst til að færa kjarn-
orkuviðbúnað á nýtt og stærra svið. SS-eldflaugarnar
eru nýjasta dæmið.
Athyglisvert er, að félagar heimsfriðarráða og lút-
erskra friðarráða og annarra samtaka nytsamra sak-
leysingja fóru engar gönguferðir né héldu neina mót-
mælafundi, þegar Sovétríkin beindu þessum meðal-
drægu kjarnorkuflaugum að Vestur-Evrópu.
Hitt er svo rétt, að jafnvægi í viðbúnaði þarf ekki
nauðsynlega að felast í tölulegum samanburði kjarna-
odda og annarra hergagna. Vesturlönd geta haldið
jafnvægi með færri tólum, ef þau nægja til að halda
aftur af Sovétstjórninni.
En óþægilegast er að hugsa til, að ráðamenn Sovét-
ríkjanna velti fyrir sér, h /ort þeir muni næstu árin hafa
mátt til að veita Vesturlöndum þvílíkt högg, að Sovét-
ríkin muni lifa af svarið. Slíkum mætti fylgir nefnilega
kröfuharka.
__________ DAGBLAÐIÐ. MÁNUDAGÚR 26. OKTÓBER 1981.
Bleiuþvottur í
stúdentaráði
Vinstri menn hafa nú sýnt og
sannað að þeir eru ótvírætt
forystuafl innan Háskóla íslands.
Kröftugur sigur þeirra í I. des.
kosningunum nú staðfestir þetta svo
ekki verður um villst. Þó svo að
kosningasigur þessi verði að ein-
hverju leyti útskýrður með tilvísun i
Friðarhreyfinguna og almenna and-
stöðu gegn vígbúnaði, er rétt að
impra aðeins á öðrum þáttum.
Til að byrja með er rétt að undir-
strika þá staðreynd að vinstri menn
hafa ávallt verið i fararbroddi
varðandi umræðu um utanríkismál
innan Háskóla íslands. Umræða
þeirra og skilningur hefur ávallt
mótast af gagnrýni og viðsýni.
Þannig hefur hátíðardagskrá þeirra á
fullveldisdaginn, sem og umræða
þeirra á síðum Stúdentablaðsins um
þjóðfrelsis- og lýðræðisbaráttu í
hinum ýmsu þjóðlöndum, ávallt
verið stúdentum og Háskólanum til
hins mesta sóma.
Ýmislegt fleira kemur þó til. Þá
ekki síst ástand mála í stúdenta-
pólitíkinni. Annars vegar skulum við
skoða framboð og frambosðleysi
andstæðinganna og hins vegar
samlyndi þeirra í meirihlutastarfinu.
Ætla ég að hvort tveggja varpi ljósi á
sigur vinstri manna.
Eldmóður Vöku gegn
friðarhreyfingunni
Að þessu sinni bauð Vaka fram
efni er laut að atvinnuhorfum
stúdenta. Sem endranær reyndist
efnið þeim ofviða þegar í upphafi.
Hvernig sem reynt var að skýra
samhengi þess út frá hugmynda-
fræði frjálshyggjunnar endaði öll
röksemdafærsla í mótsagnakenndu
rugli um aðlögun og skipulag.
Vökumenn tóku þvi upp sama gamla
valkostinn og sneru kosningabaráttu
sinni upp í áróður gegn umræðuefni
vinstri manna. Eftir það réð
„Hannesarmeinlokan” ferðinni og
skæruliðar, hryðjuverkamenn og
K.G.B. njósnarar leyndust í hverju
skúmaskoti.
Eftir þessi klassísku viðskil við
eigin efni losnaði janframt nokkuð
um málbein þeirra Vökumanna. Á
kosningafundinum komu þeir hver á
fætur öðrum og frussuðu út úr sér
fúkyrðum í garð Friðarhreyfmg-
Kjallarinn
Einar Páll Svavarsson
arínnar. Ýmist töldu þeir hana mestu
ógnun heimsfriðar siðan í seinni
heimstyrjöldinni eða að hún væri
fjármögnuð af Sovétríkjunum, nema
hvort tveggja væri. Var eldmóður
þeirra slíkur að ung stúlka, sem var í
Kristilegu framboði sté í pontu og
áttiekkieitt einasta aukatekið orð!
Annars er furðulegt að Vaka
skyldi koma saman framboði því
auðvitað deilist sú hreyfing í
jafnmarga arma og Sjálfstæðis-
flokkurinn. Þar tala menn digur-
barkalega um að vera Gunnarsmenn
eða Geirsmenn. Það er því ljóst að sú
hreyfing verður ekki heilsteypt fyrr
en „leitinni að Scarlett O’Hara”
Sjálfstæðisflokksins er lokið.
Umbar í gerzku œvintýri
„Fyrsti des. á betra skilið en að
Umbótasinnar bjóði fram,” sagði á
auglýsingaspjöldum þeirrar hreyfmg-
ar. Þótti mörgum virðing þeirra við
fullveldisdaginn afar skiljanleg. Hitt
þótti aftur á móti mörgum furðulegt,
að í Stúdentablaðinu skömmu áður
lýstu þeir yfir þeirri skoðun að þeir
hyggðust m.a. ná markmiðum sínum
með framboði til 1. des. Þar sem
framboð þeirra fyrirfannst ekki
drógu menn eðlilega þá ályktun að
þeir hefðu fórnað markmiðunum.
Enda vart timi til þess að stússa í
framboði þar sem foringjar þeirra og
máttarstólpar, Finnur Ingólfsson for-
maður stúdentaráðs og Stefán
Matthíasson, dvelja nú í Moskvu í
boði Brésneffs. Skyldu þeir kannski
leggja blómsveig á leiði Lenins að
hætti hérlenskra stjórnmálamanna?
Með ofangreindum athuga-
semdum tókst vinstri mönnum að fá
formann Umbanna til að stiga í
pontu. Hugðist hann „leiðrétta”
athugasemdir þessar. í þeirri stuttu
ræðu tókst honum að afhjúpa
þekkingarleysi sitt á öllum helstu
formlegu og óformlegu atriðum er
snerta framboð til 1. des. Þegar fund-
argestir ætluðu að koma honum til
aðstoðar vafðist honum aðeins tunga
um höfuð. Eftir það þjöppuðust allar
setningar hans saman í smáorðið —
Nú? Var ekki laust við að mönnum
þætti hann renna styrkum stoðum
undir þá fullyrðingu Vöku að
Umbótasinnar væru „reynslulaust
ungviði”.
Samlyndi siíkra
hreyfinga?
Þegar litið er á innviði þessara
hreyfinga, stefnuleysi, og yfírlýsingar
er manni hlátur efst í huga. Þó tekur
nú út yfir allan þjófabálk þegar litið
er á samskipti þessara svokölluðu
samstarfsaðila. Frá því er skólinn tók
til starfa á ný í haust hefur ekki linnt
orðsendingum milli þeirra. Umfram
„Annars er furöulegt aö Vaka skyldi
koma saman framboði því að auðvitað
deilist sú hreyfing í jafnmarga arma og Sjálf-
stæðisflokkurinn. Þar tala menn digur-
barkalega um að vera Gunnarsmenn eða-
Geirsmenn.”
það sem að ofan er sagt kallar Vaka
Umbótasinna ýmsum nöfnum. T.d.
S.I.S. deildina, dulbúna framsóknar-
menn og að á þeim sé pólitískt hik.
Síðan bendir Vaka staðfastlega á að
Umbar séu reynslulausir jafnframt
því að telja hreyfingu þeirra
„stefnulaust rekald”.
Það verður að segjast eins og er
að Umbótasinnar komu nokkuð hvít-
þvegnir inn i stúdentapólitíkina í
fyrra. Enda aldrei talað við nokkurn
mann sem hreyfing. Þá máttu þeir
vart vatni halda yfir einhverju sem
þeir kölluðu „pólitískt skítkast”.
Eflaust hafa kjósendur þeirra vonað
að geislabaugurinn myndi halda sér.
En viti menn.Nú segja þeir að Vöku
sé stjórnað af hrokafullum
pabbadrengjum, sem enn totti
gullskeiðina og sem skipta verði
reglulega á. M.ö.o. Vöku er stjórnað
af pabbadrengjum og bleiubörnum?
Þetta má allt lesa í ákaflega fyndnu
dreifibréfi þeirra Umbótasinna. Þar
skora þeir jafnframt á Vöku að nota
„skítakvótann” næst á „vinstri
hættuna”. Eflaust eru þeir að kikna
undan „skítahrúgunni” sem Vaka
hefur mokað upp á axlir þeirra,
líklega yfir geislabauginn.
Það þarf því engan að undra hvers
vegnaf'vinstri menn unnu stórsigur og
fengu tæplega 60°7o atkvæða.
Ástæðan er einfaldlega sú ’að á-
byrgðarleysi meirihlutans er að gera
út af við eðlilega og virka hagsmuna-
baráttu stúdenta. Fíflalæti þeirra,
ungviða- og bleiutal í garð hvors
annars mun bráðlega fleyta þeim út
úr stúdentaráði. Vænti ég þess að
grein þessi þjappi þeim nokkuð
saman svo að hagsmunamálin
drukkni ekki í bleiuþvotti þeirra,
uns traustur og ábyrgur meirihluti
vinstri manna tekur við í vor.
Einar Páll Svavarsson.