Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1931, Blaðsíða 41

43
búum bænda heldur en áburðarkaupin hafa verið.
Vandkvæðin á báðum þessum leiðum eru svo augljós,
að ástæðulaust er að fjölyrða frekar um þær hér. Að
draga saman bústofninn eins og afurðaverði er nú
háttað mun fáum sýnast aðgengilegt og þó væri sú
ráðstöfun réttmæt ef hún hefði í för með sér svo mikla
lækkun á tilkostnaði við búreksturinn, að heildaraf-
koma hans batnaði, en allvíða mun bústofninn nú svo
takmarkaður að ófullnægjandi sé til fjölskyldufram-
færslu og til að standa straum af þeim skuldum og
skyldum, sem á búunum hvíla og af þeim ástæðum
mundi þessi leið reynast örðug þó eigi væri fleira til
fyrirstöðu.
2. Framleiðslukostnaður töðunnar mundi eigi minka
en sennilega hækka í mörgum tilfellum, þótt vér hætt-
um að kaupa tilbúinn áburð, því þegar uppskeran af
flatareiningu minkar, koma vextir og afborganir af
því fjármagni, sem á ræktuninni hvílir, heyvinnu-
kostnaður og skattar og skyldur, þyngra niður á hverja
uppskerueiningu. Ef vér til dæmis gerum ráð fyrir að
nýyrkja og ræktunarumbætur síðari ára nemi 8000 ha.
samtals, og að til þessarar ræktunar og nátengdra
framkvæmda hafi verið varið um 10 miljónum króna,
þá verður hver hektari að svara vöxtum og afborgun-
um af 1250 krónum og ef vér reiknum, að þessi út-
gjöld séu 8% af stofnkostnaðinum, þá eru það 100
krónur á ári, sem hver ha. verður að greiða, eða kr.
4.00 á hvern heyhest ef ha. gefur af sér 25 hesta af
heyi, en aðeins kr. 1,25 ef uppskeran er 80 hestar af
hektara. Ennfremur mundi eins og kaupgjaldi er nú
háttað, kostnaðurinn við að heyja einn hektara, sem
gefur af sér 25 hesta af heyi, tæplega verða minni en
75 krónur, eða kr. 3.00 á hvern heyhest, en mundi
aldrei fara fram út 160 krónum, eða kr. 2,00 á hest ef