Vísbending - 17.06.1995, Blaðsíða 9

Guðlaugur Þorvaldsson lét af embætti rík-
issáttasemjara um síðustu áramót. Hann hafði
gegnt því l'rá árinu 1979 þegar það var gert að
heilsársstarfi og var hann fyrstur til að starfa
sem slíkur.
Guðlaugur átti fjölbreyttan starfsferil að
baki þegar hann gerðist ríkissáttasemjari.
Hann var fulltrúi og deildarstjóri á Hagstof-
unni á 6. áratugnum og samdi m.a. fyrstu út-
gáfuna af íslenskri atvinnuvegaflokkun eftir
hinum alþjóðlega staðli ISIC. Þá vann hann
brautryðjandastarf í undirbúningi að gerð fjár-
laga, þar sem útreikningar á ýntsum efnahags-
stærðum og samspili þeirra á milli urðu fjár-
lagahöfundum tiltækar í fyrsta sinn. I fram-
haldi af því var hann fenginn til að semja lög
um fjárlagagerð sem enn eru í gildi. Guðlaug-
ur varð ráðuneytisstjóri í Fjármálaráðuneytinu
en hvarf frá því starfi til að sinna kennslu í
viðskiptafræðideild Háskólans. Þar var hann
prófessor og deildarforseti, en var síðan kjör-
inn háskólarektor og gegndi því embætti í tvö
kjörtímabil, uns hann tók við embætti ríkis-
sáttasemjara. Þá hafði hann um árabil setið í
fjölmörgum sáttanefndum og var því vel
kunnungur íslenskum vinnumarkaði og deil-
um tengdum honum.
Starfsferill Guðlaugs spannar mikla breyt-
ingatíma í fslensku þjóðfélagi. Hann hefur
gjarnan verið nálægur þar sem púlsinn hefur
slegið í efnahags-, atvinnu- og menntamálum
þjóðarinnar, þannig að margs mætti spyrja.
Vísbending hitti Guðlaug að máli um mánaða-
mótin aprfl-maí. Okkur lék sérstaklega hugur
á að fræðast um reynslu hans af vinnudeilunt
og sáttaumleitunum.
Eru einliverjar sérstakar vinnudeilur sein
þér finnst standa upp úr eða hafi verið lœr-
dómsríkar?
Ég kom fyrst að þessum málum árið 1971.
Þáverandi forsætisráðherra, Ólafur Jóhannes-

asemiari en el
- viðtal við Guðlaug Þorvaldsson
Þorgeir Kjartansson skráði
son, stillti mér upp við vegg og sagði að það
væri borgaraleg skylda mín - ég var þá próf-
essor við Háskólann - að fara í sáttanefnd.
Hann skipaði mig og Jóhannes heitinn Elías-
son bankastjóra, ásamt Torfa Hjartarsyni í
nefndina. Það var kjaradeila á vegum Alþýðu-
sambandsins fyrir hönd flestra stéttarfélag-
anna. Verið var að gera samninga um verulega
styttingu vinnutfmans og breytingar sem því
fylgdu. Rætt var við hvcrt félag út af fyrir sig,
en það voru líka vissar kröfur sameiginlegar.
Ég man að þetta endaði með fjögurra sólar-
hringa vöku- það er lengsta vaka sem ég hel'
fyrrverandi ríkissáttasemjara
verið í og m.a. þess vegna er mér þetta svo
minnisstætt.
Síðan var ég í eiginlega öllum sáttanefnd-
um sem voru skipaðar, þangað til ég tók við
1979. Sérstaklega eru það árin 1974-77 sem
standa upp úr í minningunni, en það endaði með
sólstöðusamningunum frægu, með tvöfaldri
vísitölutengingu. Ég held að þetta hafi að
mörgu leyti verið slæmir samningar og afdrifa-
ríkir og þeir hafi kynt undir verðbólgubálið.
Margir aðrir samningar eru mér minnis-
stæðir, t.d. samningar BSRB við ríkið árið
1984 og hið langa verkfall sem þá varð, og
Magnús Gunnarsson, formaður VSÍ, Guðlaugur og Benedikt Daviðsson, formaður ASÍ, þegar
Guðlaugur lét af störfum sáttasemjara 4. janúar 1995.
9
VÍSBENDING