Frjáls verslun - 01.11.1961, Blaðsíða 8

Sigurbjöm Þorbjörnsson, viðskiptairæðingur:
Skattamál einstaklinga
og hlutafélaga
Á samkomu x Sjálfslæðisliúsiiiu 31. okl. sl. flutli Sigurbjörn
Þorbjörnsson forspjall, þar sem lxann ræclcli skattamál. Fer hér
á eftir samanburður hans á skatlamálum einstaklinga og hluta-
félaga.
Mig Iangar að gcra tilraun til samanburðar á
einstaklingum — þ. e. a. s. launþegum — annars
vegar og atvinnurekstri hins vegar, og í því tilfelli
miða við hlutafélög. Tek ég hér sameiginlega tekju-
skatt og útsvör — og miða dæmið við útsvör í
Reykjavík.
Ef litið er eingöngu á skatt- og útsvarsstiga,
væri hægt að segja þetta: Einstaklingar geta kom-
izt upp í allt að 60% skattgreiðslu af ákveðinni
tekjuviðbót, en hlutafélög í hámark 55%. Hvað er
þá verið að tala um skattþyngsli atvinnuveganna?
Þetta er rétt, svo langt sem það nær, en margt
vantar inn í myndina við slíkan samanburð.
í fyrsta lagi eru kr. 50 þús. hjá einstaklingum
skattfrjálsar, auk fjölskyldufrádráttar, mismunandi
eftir fjölskyldustærð, og á sama hátt eru verulegir
frádrættir veittir í útsvörum. Hlutafélög fá hins
vegar í frádrátt 20% af tekjum vegna varasjóðs-
tillags. En sá frádráttur gildir þó eingöngu til
skatts, en ekki til útsvars.
í öðru lagi eru skatt- og útsvarsstigar einstak-
linga stighækkandi, en hlutafélög borga hins vcgar
alltaf næstum sömu skattprósentu, hversu lágar scm
tekjur eru.
í þriðja lagi leggst aðeins tekjuútsvar á einstak-
linginn, en á hlutafélög er lagt bæði tekjuútsvar og
svonefnt veltuútsvar, sem er ákveðin hundraðstala
af veltu eða brúttótekjum, mismunandi eftir teg-
und atvinnurekstrar.
Sé tekið tillit til allra þessara atriða, snýst að-
staðan algjörlega við og hlutfallið milli einstaklinga
og hlutafélaga verður einstaklingunum algjörlega í
vil, þannig að stórum getur munað, hvað skatt-
byrði félaganna verður þyngri.
Til að gera sér glögga grein fvrir þessu, er ein-
faldast að stilla upp ákveðnum dæmum. Annars
vegar skulum við taka meðalfjölskyldu, sem mun
vera hjón með tvö börn, og hins vegar hlutafélag,
sem rekur iðnað — og nettótekjur eru 10% af
brúttótekjum. Báðir aðilar hafa verið góðir skatt-
borgarar og greitt útsvar sitt á réttum tíma, og
því fyrra árs útsvar frádregið, byggt upp á sömu
forsendum.
Nettótekjur beggja aðila eru lcr. 100.000,00.
Skattur og útsvar einstaklings verður þá kr.
12.900,00, eða að jafnaði 12,9%. Tilsvarandi gjöld
hlutafélags verða hins vegar kr. 44.200,00, eða að
jafnaði 44,2% — þ. e. nærri þrisvar og hálfu sinni
hærri.
Nettótekjur beggja aðila eru lcr. 200.000,00.
Skattur og útsvar einstaklings verður þá kr.
55.490,00, eða að jafnaði 27,75%. Sömu gjöld hluta-
félags verða kr. 94.210,00, eða að jafnaði 47,10% —
um 70% hærri.
Séu dæmin sett nákvæmlega eins, nema nettó-
tekjur hlutafélags eru áætlaðar 5% af brúttótekj-
um, sem er sennilegra hlutfall, þá breytast dæmin
þannig:
Nettótelcjur lcr. 100.000,00. Einstaklingur verður
óbreyttur mcð kr. 12.900,00, eða 12,9%, en hluta-
félag hækkar í kr. 51.700,00, eða í 51,7%, þ. e. rúm-
lega fjórfalt hærri gjöld.
Nettótekjur beggja aðila eru kr. 200.000,00. Ein-
staklingur verður óbreyttur með kr. 55.490,00, eða
27,75%, en hlutafélag hækkar í kr. 108.000,00, eða
54%, ]>. e. nær tvöfalt hærri gjöld .
Þótt einstaklingur fari upp í 1 milljón króna í
tekjur, nær hann að meðaltali ekki hærri gjöldum
en um það bil 48% eða svipaðri hundraðstölu og
hlutafélag með 200 þús. kr. tekjur og áætlaðan
10% nettóhagnað af brúttótekjum, sem er mjög
hátt reiknað.
Það er sama hvernig dæmin eru reiknuð, ávallt
Framh. á bls. 7
8
FRJÁLS VERZLUN