Frjáls verslun - 01.12.1977, Síða 17

Milliríkjasamskipti:
Efnahagstengls
Sovétríkjanna og
IMorðurlanda
— eftir Dmitri Béskúrnikof, forstöðumann
IMorðurlandadeildar utanríkisviðskiptaráðu-
neytis Sovétríkjanna
olíuleitar og olíuvinnslu á hafi
úti og mæta þannig aukinni eft-
irspurn ört vaxandi olíuiðnaðar
á norsku og brezku yfirráða-
svæði á Norðursjó. Þessi breyt-
ing ásamt með styttingu vinnu-
tíma hefur minnkað fram-
leiðslugetu norskra skipasmíða-
stöðva til nýsmíða um meira en
20%. Nú vinna um 73% starfs-
manna í skipasmíðastöðvum að
verkefnum, sem tengjast olíu-
iðnaðinum. Árið 1975, þegar
iðnaðurinn var rekinn enn með
fuliri afkastagetu voru smíðuð
139 skip, samtals 1.072.869
tonn. Þar af voru 44,7%
smíðuð fyrir erlenda útgerðar-
menn. Útflutningurinn á árabil-
inu 1970—76 er breytilegur, eða
milli 30 og 35%.
KVÆRNER OG AKER
STÆRSTU SAMSTEYP-
URNAR
Af skipasmíðastöðvunum
norsku eru tvær fyrirtækjasam-
steypur stærstar, þ.e. Kværner
og Aker. Kværner-samsteypan
á tvær stórar skipasmiðjur,
Moss og Rosenberg, sem fram-
leiða skip að 160 þús. tonnum.
Nú er verkefni þeirra aðallega
að vinna að þróun nýrrar gerð-
ar af flutningaskipi fyrir jarð-
gas, en leyfi til að framleiða eft-
ir norsku teikningunum hafa
verið seld til flestra helztu
skipasmíðaþjóða eins og Banda-
ríkjamanna, Japana og Vestur-
Þjóðverja.
AKER HEFUR SMÍÐAÐ
1820 SKIP SÍÐAN 1855
Skýrslur um nýbyggingar,
sem hinar einstöku stöðvar
Aker-samsteypunnar hafa hald-
ið. sýna að frá 1855 il 1974 hafa
þær samtals byggt 1820 skip.
Aker-stöðvarnar skiluðu 182 ný
byggðum skipum á tímabilinu
frá stofnun samsteypunnar
1960 til ársloka 1974. Þar með
eru bæði talin skip og olíubor-
pallar. Á sama tíma jókst ár-
lega afkastageta stöðvanna úr
49 þús. í 900 þúsund. Á síðari
árum hefur hlutdeild samsteyp-
unnar af öllum nýsmíðum í
Noregi verið um 45%.
Sovétríkin eru hefðbundinn
viðskiptavinur Norðurlanda. Af
ummælum Svía, Dana, Norð-
manna og íslendinga má ráða,
að olíu- og kolainnflutningur
þeirra frá Sovétríkjunum skapi
mörgum fyrirtækjum atvinnu
og einnig gegni sovéskur áburð-
ur, málmar og önnur hráefni
stóru hlutverki í efnahagslífi
þcssara landa.
Dmitri Béskúrnikof forstöðu-
maður Norðurlandadeildar-
innar.
Á undanförnum árum hefur
sovéskur vélaútflutningur stór-
aukist. Á Norðurlöndum þekkja
menn vel sovéskar vélar, tæki
fyrir járniðnað og orkuver, og
einnig sovéskar dráttarvélar.
Á árinu 1976 eignuðust h.u.b.
6000 Norðurlandabúar sovéskan
bíl af gerðinni ,,Lada“. Þessi
trausti og sparneytni bíll hefur
gefist vel á vegum Norðurlanda.
Á hinn bóginn skapar sov-
éskur innflutningur mörgum
fyrirtækjum atvinnu í Svíþjóð,
Danmörku, Noregi og á íslandi.
Sovétmenn þekkja vel fram-
leiðsluvörur þessara landa. Þeir
hafa lengi verið fastir kaup-
endur að trjákvoðu- og pappírs-
vörum frá Svíþjóð. Danir selja
Sovétmönnum vefnaðarvörur
og landbúnaðarafurðir. Af fs-
lendingum kaupa þeir fiskaf-
urðir og ullarvörur .
SVÍÞJÓÐ VERSLAR MEST
VIÐ SOVÉTRÍKIN
Stærsti viðskiptaaðilinn á
Norðurlöndum er Svíþjóð, og
nam viðskiptajöfnuðurinn við
hana hálfum milljarði rúblna
á undanförnum árum.
Sovét-sænskt samstarf þró-
ast með sérlega góðum árangri
á sviði trjákvoðu- og pappírs-
iðnaðar, bygginariðnaðar og
umhverfisverndar. f Sovétríkj-
unum er unnið úraníum-hráefni
sem Svíar þurfa fyrir kjarn-
crkuver sín. f Leningrad er nú
verið að byggja stórt hótel með
sænskri tækni og með aðstoð
sænskra verkamanna.
f nokkur ár hafa Svíar og
Sovétmenn hafa með sér sam-
starf um að búa sovéska málm-
skera sænskum rafeindakerf-
um. Þessar vélar njóta mikilla
vinsælda í Svíþjóð, Finnlandi,
Noregi og fleiri löndum. Hægt
er að nefna mörg dæmi um
samstarf, ekki aðeins á sviði
viðskipta, heldur einnig iðnað-
FV 12 1977
17