Alþýðublaðið - 24.06.1970, Qupperneq 7

Miðvikudagur 24. júní 1970 7
Fundur Norr
æna rithöf-
undaráösins
□ Nýlega er lokið hér í
Reykjavík fundi Norræna rit-
höfundaráðsins, en til slíkra
funda er boðað a. m. k. árlega
í liinum ýmsu Norðurlöndu,m
til skiptis.
Tiilgangur þessara funda er
f.yrst og frems't sá, að rithöfunda
samtök Norðuhlanda fái tseki-
færi til að bera saman bækur
sínar og eftir atvikum að1 veita
hvert öðru sfcðning í kjarabar-
áttunni og öðrum hagsimunamál
luim,
Fundinn sóttu nítján fulltrú-
ar, sjö frá Svíþjóð, þrír frá
Noregi, tveir frá Finnlandi, tveir
frá Danmörku og fimm frá ís-
landi, en færeysku 'fulltrúarn-
ir komust ekki tiil þin.gs vegna
samgönguierfiðleika.
Fundllrinn stóð í' tvö daga en
fyrri daginri fl'uttlui formenn
■hinna ýmsu sambianda skýrslur,
en seinni daginn voru ýmis mál,
sem fyrir lágu rædd.
Það kom greinilega í ljós, að
íslenzkir rithöfundar eiga langt
í land í kjaramálum sínum til
að kömast með tærnar, þar sem
norrænir kollegar þeirra hafa
hælana. Það sem ef til vill vakti
mesta athygli íslenzkú fulUtrú-
ánna var miðlunartillaga sú,
sem norska r lthöfund aSambaíld -
ið hefúr nýverið samþykkt um
greiðslu sjónvarps og útvárps
til höfurida fyrir flutning á leik-
rit.um, en samningur sam'hljóða
þcssari miðlunartilliögu verður
undirritaður í haivst. Lætur
nærri að norskir höfundar eigi
í vændum tólf til fimmtán sinn
um meira fyrir ieikritafíiutning
í útvarpi og sjónvarpi en íslenzk
um kollegum þeirra fer greitt
nú og þó sennilega yfrið meira.
Sem dæmi má nefna, að fyrir
sjónVafpsleikrit að lengd fjör'u-
tíu og ein til sextíu mínútur
fær norskur höfundur kr. 30
þús. að s.iálfsögðu norskar, sem
gerir í ísil. krónuim á að gizka
tæpar þrjú huindruð og fimmlíu
Iþúsund kr., en mér vitanlega
h'sfur hámarksgreiðs'lia til ísl.
'höíundis fyrir sjónvarpsleikrit
numið kr. 20.000.
Það skal tekið fram að Rit-
höfundasamband íslands hef.ur
nú um nokkurra mánaða skeið
staðið í samningaþófi við Ríkis-
útvarpið án nokkurs árangurs.
Þá var áhugavert að heyra að
sænskir rjthöfundar hafa stofn-
að sína eigin bókaútgáfu, sem
virðist ,gefa góða raun.
Af íslands há'lfu voru fluttar
tvær tillögur á fundinum, fjali-
aði önnur um stofnun norræns
hókmenntaráðs skipað fulltrú-
■um frá öllum Norðurlöndunum
sem hefði það hlutverk að sjá
uim útgáfu og þýðingu á fjórum
bókum árlega í hverju landanna
og nýti útgáfan styrks frá
Norræna menningarsjóðnum. —
Tillaga þessi var rædd á fundi
Norð'arlandaráðs hér í Reykja-
vík í febrúar s.l. og fékk þar
góðar undirtektir. Þó að engin
samþykkt væri gerð þar að lút-
andi. Á fundi rithöfundaráðsina
var samþykkt að skora á Norð-
uilandaráð að samþykkja þessa
tillögu og jafnframt þakkaðar
þær undirtektir, sem hún hafði
fengið þar. Hin tillagan sem
flutt vár a!f hálfu islenzk.u full-
trúanna var um hækkað fram-
lag opinberra aðila til rithöf-
unda, sem væri fólgin í hækk-
luðom gjöldum vegna útlána
hóka, hækkuin á greiðslnm út-
varps og sjónvarps fyrir bók-
mcnntaverk og að hvert ríki
skuldbindi sig ti'l að kaupa á-
kveðinm fjölda eintaka útgefinna
bóka, sem teldust flytja fag-
urfræðiilegt efni. Með þessum
iviffibótargreiðslum átti að vera
tryggt að a'llir norrænir 'höf-
'Undar fagur'bókmiennta gætu' ó-
skiptir snúið sér að ritstörif-
ium og fengið Lífvænieg laun.
Tillaga þessi hafði áffiur verið
kynnt rithöfundasamhöndum
liinna Norðurlandánna, og var
ákveðið að fresta afgreiðslúi
hennar til næsta fundar ráðs-
ins.
Fleiri mál lágu fyrir ifundin-
um m. a. sikýrsla, sem sænski
'höfundurinn Per Oifjf Sund-
man flutti um ferð sína til
Scvétríkjainna, þar sem hann
kannaði moguleika á útgáfu
Norskir höfundar eiga í vændum tólf til íimmtán siíinum (hærri upphæð len ís-
.lenzkir íkollegar fyrir leikritaflutning í ^útvarpi og (sjónvarpi.| ( ! !
norrænna bókmenntaverka þar
í landi og þó sér í lagi leitaði
hófanna um greiðslur ritlauna
því að til þessa hafa Sovétmenn
verið tregir til greið.-lu nema
þá að höf.indar geri sér ferð
au:tur eftir og noti launin þar.
Kvað Sundman, að árangur
betfði verið lítill en heimamenn
í Scvét bent á að allir samn-
ingnr þeis'su lútandi yrðu að
fara efiir diplómatískum leiðum.
Fleiri mál vor.u til umræðu
á fund :r :n en tími naumur.
F!. ndarmenn. sátu boð mennta
málaráS'herra og borgarstjóra og
voru hvorttveggja með miklum
höfðingjabrag.
Að kvöldi fyrri fundardagsins
fóru flestir fundarmenn austur
að Hellu í boði Rithöfundasam
hands íslands og dvöldu þar í
nokkra ki.ukkutím'a í dýrðlegu
veðri og er óhætt að fullyrða,
að sú íferð verður útlendingun-
l'Jim ógleymanleg og það er trúa
mín. að einhverjir þeirra eigi
eftir að gera sér mat úr henni,
annað bvort í ræðu eða riti.
Fundinum lauk með kvöld-
verðarboði Rithöfundasambands
íislands að Hótel Sögu.
Fundur þessi tókst með mikl-
um ágætum og að mínu viti er
mesti vinniugurinn við slíkar
samkom.ur það, að hittast og fá;
tækifæri til að kynnast og í því
efni erum við fslendingár m'est
ir þiggjendur og eigum margt
ólært í bariáWlái okkarifyrir tnannj
sæmandi kjör-um rithöfunda. i
Næsti fundur Norræna rifhöf-
undaráffsins verður 'haídinn í
Ösló í byrjun næsta árs. ( c.
Bébé.
Gjafir og árneðaróskir
við slit Kennaraskólans
□ Kennaraskóla íslands var lasndi ráðuneytisstjóri færði sk'ól
síitið 1G. júní s.l. Við það tæki- anum að gjöf frá 50 ára fcenn-
færi fluttu gamlir nemendur urum málverk af Sigurði Guð-
skólanum ámaðaróskir og mundssyni skólamei'stara, en
færðu honum góðar gjafir. — hann var fastur kennari við
Þorkell Steinar Ellertsson Kenn'araskóLann á árunum
skólastjóri mælti fyrir munli 1912—'l(92ilt. Málverkið (gerði
10 ára kennara, en Sigurður Örlygur sonur Sigurðar. Jónas
Runólfsson talaði af hálfu 40 gat þess, iað kennaralrópurihri
ára kennara. Færði hvor hóp- frá 1920 væri hinn fámennasti,
ur um sig skólanum myndar- er brautskr'áður hefði verið frá
lega peningagjöf, sem lagðir , Kennaraskólanum. Því þak'kar-
munu verða til handbókasafns verðsiri er rausnin.
nemenda, segir í fréttatilkynn- Svaía Þórleifsdóttilr taláði
ingu frá skólanum. 'fyrir. hönd sextugra kennara, og
Jónas G'U'ðmundsson fyrrver- færði skólanum bókargjöf. —
Svafa var í hópi þeirra kennara,
er fyrstir voru brautskráðir ún
Kennaraskólianum samkvæmt
reglugerð frá 26. júní 1908.
Hófu kennaraefni þessi nám í
öðrum bekk skólans þá um,
haustið. Egill HalLgrímssori, j
einni'g úr flokki sextugra keniri-
ará, flutti ávarp og færði Þor-1
S'teini Guðmundssyrii Lcenna'i'jal
verðlaun fyrir frábæra íra''rnmi.|
stöðu í stasrðfræði, en hann van
nemandi í framhaldsdeilld skóL-
ans á s.L. vetri.
Við skólaslit voru Þorsteimr
M. Jónsson og frú Siguríóna
Js'kobsdóttir kona hs<ns. Þor-4
steinn var í hópi þeirra kenn-
ara, er fyrstir luku prófi ,í
Kenna'raskólanum. en það yar,;
vor'ð 1909. Stuwduðu heh- r ánav
í einn vetur; var þnð áh't>'kl'ct)»
ksrm'arsnámi þrú. er aUvýff^-
og ga'gtvfræð'ahlcóh'nn i FLar1'-,.
borg í Haf'narfirði hafði veittj
um 17 ára skeið. • .
Framh. á bls. 15
- . L
Hraðl þægindi
Hinar vinsælu Friendship skrúfuþotur Flugfélagsins sameina lands-
byggðinameð tíðum ferðum, hraða og þægindum. Áætlunarferðir
bifreiða milli flestra flugvalla og nærliggjandi byggöar-
laga eru í beinum tengslum við flugferðirnar. NjótiS
góSrar og skjótrar ferðar með Flugfélaginu.
SKRIFSTOFUR FLUGFÉLAGSINS OG UMBOÐSMENN UM LAND ALLT VEITA NÁNARI UPPLÝSINGAR OG FYRIRGREIÐSLU
FLUCFÉLAC /SLAJVDS
XktutAtX