Helgarpósturinn - 16.01.1995, Page 21

MÁNUDAGUR 16. JANÚAR 1995
MORGUNPÓSTURINN MENNING
21

Á laugardaginn var úthlutað úr Kvikmyndasjóði og þar var
kynnt nýtt fyrirkomulag sem byggir á loforði um hluta
ráðstöfunarfjár næsta árs. Nokkur átök höfðu verið um
fyrirkomulagið áður en til úthlutunar kom en réttmæti þess
að fé sé ráðstafað af fjárlögum, sem ekki hafa verið tekin
til afgreiðslu hafa verið dregin í efa
Friðrik og Guðný
með pálmanní
höndunum
einnig vilyrði íyrir sömu upphæð
til myndarinnar Ungfrúin góða og
húsið. Heildarkostnaður er áætlað-
ur 102 milljónir. Fyrirhugað er að
leita fjármögnunar hjá þýskum,
dönskum og sænskum aðilum.
Vilhjálmur Egilsson, formaður
stjórnar Kvikmyndasjóðs, telur
ólíklegt að úthlutunarfé minnki frá
því sem nú er en sjóðurinn byggir á
prósentum af virðisaukaskatti á að-
göngumiðaverði í kvikmyndahús
og hverfandi líkur til þess að sjóð-
urinn verði lagður niður. Þetta sé í
raun eina vitið og miðist við breytt-
ar aðstæður. Stærri myndir þurfa
lengri undirbúningstíma bæði hvað
varðar framkvæmd sem og fjár-
mögnun og því sé þetta fyrirkomu-
lag, að gefa vilyrði fyrir styrk af út-
hlutunarfé næsta árs, hið eina rétta.
Vilhjálmur segist ekki hafa orðið
var við annað en að kvikmynda-
gerðarmönnum hugnist þetta fyrir-
komulag. „Það er erfitt fyrir kvik-
myndagerðarfólk að búa við „lottó-
umhverff', að fá útborgað í janúar
og þá á að rjúka upp til handa og
fóta í apríl og gera 150 milljóna
króna mynd.“ Vilhjálmur segir að
það verði að vera fyrirvari á svo
stóru verkefni og nefnir einnig að
þetta vilyrðafyrirkomulag sé að
sjálfsögðu háð eðlilegum fyrirvara
um framlag Alþingis til Kvik-
myndasjóðs íslands á árinu 1996.
Snorri Þórisson fær nú á þessu
ári útborgaðar 28,5 milljónir í
framleiðslustyrk fyrir myndina Ag-
nesi, en hann fékk 1,5 milljónir í
fyrra. Það er ólíklegt að svo hár
styrkur verði veittur í bráð og Vil-
hjálmur segir að 25 milljónir verði
notaðar til viðmiðunar sem há-
marksstyrkur.
Ásdís Thoroddsen fær 12 millj-
ónir til myndarinnar Draumadísa
sem er 25 prósent af heildarkostn-
aði. Kvikmyndin er fullfjármögnuð
og er samframleidd af Gjólu hf., Is-
lensku kvikmyndasamsteypunni
hf. og sjónvarpsstöðvum í Þýska-
landi og Frakklandi. Júlíus Kemp
fékk 10,5 milljónir tii myndarinnar
Blossa. Áætlaður heildarkostnaður
er 35 milljónir og er fjármögnun
komin vel á veg. Myndin er sam-
framleidd af Kvikmyndafélagi ís-
lands og íslensku kvikmyndasam-
steypunni hf.
Þau Friðrik Þór Friðriksson og
Guðný Halldórsdóttir geta ekki
síður vel við unað. Kostnaðaráætl-
un við gerð Djöflaeyjunnar, mynd-
ar Friðriks, nemur 166 milljónum
en hann fékk vilyrði fyrir 20 millj-
óna króna styrk sent kemur til
greiðslu á næsta ári. Guðný fær
Friðrik Þór Friðriksson fékk vilyrði
fyrir 20 milljónum til að gera
„Djöflaeyjuha" og var völlur á hon-
um við afhendinguna.
Báðar ntyndirnar hlutu 300 þúsund
í undirbúningsstyrk.
Alls 88 umsóknir bárust til sjóðs-
ins, þar af 24 til framleiðslu leikinna
kvikmynda. Fjárveiting til Kvik-
myndasjóðs 1995 eru 100 milljónir
en til úthlutunar komu
65.500.000.-
35 milljónir fara í að reka kvik-
myndasafnið,
sjóðinn sjálfan,
kynningar og
markaðsmál á
í s 1 e n s k u m
myndum og
framlag til nor-
ræns samstarfs.
Það er því eitt
og annað sem
sjóðurinn hef-
ur á sinni
könnu annað
en beinlínis út-
hluta til kvik-
myndagerðar.
JBG
Guðný Halldórsdóttir var í góðu
formi enda fær hún 20 milljónir á
næsta ári og þarf ekki að treysta á
pólitíkina hvað snertir vinnu.
Ölafarí
NewYork
Ólafur Árni Bjarnason tenór-
söngvari er um þessar rnundir
staddur úti í New York ásamt
nafna sínum Vigni Albertssyni
píanóleikara. Þeir félagar ætla að
flytja íslensk sönglög í Alice Tully
Hall í Lincoln
Center annað
kvöld og er
þetta líklega í
fyrsta skipti,
sem íslensk
sönglög heyr-
ast þar, en
Lincoln Cent-
er er víðfræg ÓlafurÁrni
listamiðstöð. Bjarnason
Ólafarnir eru tenórsöngvari.
í boði Mari-
lyn Horne, en ásamt henni koma
fram margir heimsþekktir tónlist-
armenn svo sem sænski baritón-
söngvarinn Hákon Hagegárd oy ,
ísraelski fiðluleikarinn Pinchas
Zuckerman.
Vilhjálmur Egilsson segir þetta
fyrirkomulag eina vitið.
Berlínarsögur í Borgarleikhúsi
Kabarett
Berlínarsögur
Borgarleikhúsinu
★ ★★★
Það var engin deyfð yfir hlutun-
um í Borgarleikhúsinu á föstudag-
inn. Reyndar var Ioftið rafmagnað
af etirvæntingu þarna í anddyrinu
og úti geisaði vitlaust veður að
vestan.
Kabarett var að koma á svið rétt
eina ferðina, en vinsældum þessa
söngleiks er stöðugt haldið við af
vídeóleigunum, þar sem hægt er að
fá myndina með Minelli & Co fyrir
engan pening. Það er nú það. Þar
er við ramman reip að draga, því
það er líklega ein best heppnaða
söngleikjamynd allra tíma og hefur
ekki látið á sjá enn þann dag í dag.
En maður þarf ekki að vera hrædd-
ur við það að þessu sinni, því leiðir
Guðjóns Pedersen liggja í allt
aðrar áttir. Honum tekst að skapa
óvenjulega og sterka sýningu með
frábærum leikhópi, músiköntum
og myndliði og ætli þetta sé ekki
leikstjórnarsigur vetrarins? Það
held ég hljóti að vera.
Strax í upphafi er gefinn ógn-
vekjandi tónn með innkomu
„skemmtanastjórans" í gervi blinds
betlara og sá tónn helst alla sýning-
una, þar til Hitler og þeir hafa tek-
ið völdin og ekki verður aftur snú-
ið. En vitaskuld væri þetta ekki
mögulegt án snilldarleikara í hlut-
verki skemmtanastjórans og hann
er til staðar, nefnilega Ingvar E.
Sigurðsson sem er ótrúlegur, frá-
bær eins og börnin segja. Öryggið
Leifur Þóarinsson
og nákvæmnin í leik hans er hroll-
vekjandi djöfullegt. Maður finnur
fýrir honum alla sýninguna sem
andstyggilegan persónugerving úr-
kynjunar deyjandi þjóðskipulags
sem er verið að rífa í tætlur allt
verkið á enda. Ég hef aðeins séð
svona leik einu sinni áður, Guido
Larezzo í Ríkharði III suður í Ver-
onu fyrir margt löngu. Ekki er þar
leiðum að líkjast. Já, svei mér þá,
Ingvar þessi er hreint kraftaverk og
minnir mann á hvað íslenskir leik-
arar eru góðir þegar þeir eru góðir
og hvað það er þá gaman að vera
íslendingur og skilja tungumálið
og tilfinningarnar til fulls.
En það eru fleiri og er fyrst að
telja Eddu Heiðrúnu Backman
sem er ljómandi Sally Bowles, sér-
staklega í söngnúmerunum, en
hún eins og fleiri, dregur ekki alveg
útúr sviðsmyndinni, sem er sér-
kennileg (ekki frumleg eða ný) og
erfið. Þarna vantaði trúlega hörku
vinnu í viðbót hjá öllum sem léku
„á efri hæðinni á fjórskiptri brúnni
Elísabetönsku" í öllu falli var sá
bisness ekki eins áhrifamikill og
maður hefði kannski vonað.
Hanna María Karlsdóttir kont
mér líklega mest á óvart af öllum, í
hlutverki fraulein Schneider. Auð-
vitað vissi ég að hún er afbragðs
leikkona með mikinn húmor og
allt það, en hún náði að skapa um
sig rétta „andrúmsloftið“, var eins
og vaxin útúr sögum Isherwoods
lifandi komin. Fínn og sannfær-
andi leikur. Mikil músík.
Það var líka mikil músík í leik
Þrastar Guðbjartssonar í hlut-
verki gyðingsins Schulz, þó Þröstur
sé líklega næstum laglaus og ekki
sérlega ryþmískur. Einhvern veg-
inn kom þetta samt rétt hjá hon-
um, öryggis- og umkomuleysi gyð-
ingsins náði til manns og snart
mann djúpt. Töfrar. Hammtöfrar!
Magnús Jónsson í hlutverki
Bradshaws (Isherwoods) náði hins
vegar ekki alveg til manns. Þetta er
mjög erfitt hlutverk á þesurn stað,
eini „venjulegi“ gæinn. Persónan
er líka flókinn hálfhommi og erfitt
að henda reiður á tilfinningum
hans. Vandræði leikarans með
hendurnar var ekki til bóta, en þar
hefði nú leikstjórinn átt að grípa í
taumana. Ari Matthíasson var
heldur ekki alveg í „fókus“ í hlut-
verki nazibraskarans Ernst Ludwig
þótt hann væri vissulega arískur í
útliti og snöfurmannlegur í fram-
göngu. Maður náði ekki almenni-
lega brotalöminni í honum.
Kannski er þessi persóna líka of
óljós samsetningur frá hendi höf-
undar Ieiksins, sem er auðvitað
ekki Christofer Isherwood, heldur
hvað heitir hann nú aftur, Joseph
Masteroff en hann vann þetta víst
upp úr leikriti sem byggðist á Berl-
ínarsögum Isherwoods, „I am a
camera". Nú, þá voru uppáferðirn-
ar hjá fraulein Kost ekki aldeilis
amalegar en þar stóð Helga Braga
Jónsdóttir að verki.
Það eru margir fleiri sent koma
við sögu en hér verður að hætta
upptalningu. Næstum.
En svo er smákvart. Músíkin var
út af fyrir sig í ágætum búningi frá
hendi Péturs Grétarssonar. Og
hljóðfæraleikarar voru afbragð. En
þessi oftrú á hátalarakerfum, eða
vantrú á akkústískum hljóðfæra-
leik, er óþolandi að verða. Stund-
um er þetta líka vanstillt og trufl-
andi og náði meira að segja að
eyðileggja eina senu fyrir Ingvari;
senuna með apann ógyðinglega.
Gretar Reynisson á hrós skilið
fýrir vel hugsaða og vandlega unna
leikmynd sem brýtur að vísu ekki
blað í íslenskri leiklistarsögu, en
hefur ekki sést hér áður svo ég viti.
Það blýtur að hafa verið erfitt að
lýsa þetta, en Lárusi Björnssyni
fórst það vel úr hendi, svo langt
sem það nú náði. Hins vegar var
ekki sérlega gaman að dönsunum,
þótt dömurnar væru allar ágætar
út af fýrir sig. Til þess vantaði
meira líf og frumleika í kóreógraf-
íuna hennar Katrínar Hall. En
hún slapp þó og var svona „sögu-
lega“ séð eflaust hárrétt og í lagi.
Búningar Elínar Eddu Árnadótt-
ur voru hins vegar í góðu lagi,
hjálpuðu mikið til. En þegar upp er
Staðið er þetta enn einn stórsigur
leikarans Ingvars E. Sigurðssonar
og leikstjórans Guðjóns Pedersen.
Og bravó fyrir því!