Helgarpósturinn - 18.05.1995, Síða 2

PÖsturmn
Útgefandi:
Miðill hf.
Ritstjóri:
Gunnar Smári Egilsson
Aðstoðarritstjóri:
Styrmir Guðlaugsson
Framkvæmdastjóri:
Kristinn Albertsson
Markaðsstjóri:
Guðmundur Öm Jóhannsson
Auglýsingastjóri:
Öm Isleifsson
Setning og umbrot:
Morgunpósturinn
Filmuvinnsla og prentun:
Prentsmiðjan Oddi hf.
Leiðari
ÓNÝTT KERFI
Fjöldi forræðismála, sem
félagsmálayfirvöld virðast
standa ráðþrota frammi
fyrir, hefur tröllriðið fjöl-
miðlum undanfarin misseri.
Forræðislausir foreldrar
hafa stofnað með sér sam-
tök til að berjast gegn því
kerfi sem það segir fótum-
troða réttindi sín. Það er
því greinilega eitthvað að.
Og á meðan þjást börnin
sem um er bitist. Þeir sem
fjalla um þessi mál senda
reglulega frá sér yfirlýsingar
fullar vandlætingar þar sem
fjargviðrast er yfir óvönd-
uðum málflutningi fjöl-
miðla, sérfræðingarnir verði
að fá að vinna að því að
leysa málin i friði án þess
að rætt sé um þau opinber-
lega. En sérfræðingunum
er ekki treyst lengur. Æ
fleiri foreldrar finna ekki
önnur ráð en að rísa gegn
kerfinu frammi fyrir alþjóð í
fjölmiðlum. Það óttast kerf-
ið meira en umtal almenn-
ings. Fyrir tæpri viku gerð-
ist það svo að ein þeirra
deilna, sem félagsmálayfir-
völd reyndust ófær um að
leysa, endaði með því að
maður lét lífið. Lögfræðing-
ur Fjölskylduverndar telur
yfirvöld bera mikla ábyrgð
á því. Hann virðist hafa
nokkuð til slns máls. Þess
vegna þarf að fara ofan í
saumana á því kerfi sem
virðist ekki hafa úrræði til
að leysa erfiðar deilur eins
og gera verður kröfu til í
siðmenntuðu þjóðfélagi. ■
Pósturmn
Vesturgötu 2, Reykjavík
sími 552-2211
fax 552-2311
Bein númer:
Ritstjórn: 5S2-4666
símbréf: 552-2243
Tæknideild: 552-4888
Auglýsingadeild: 552-4888
símbréf: 552-2241
Dreifing: 552-4999
Fréttaskotið: 552-1900
Smáauglýsingar: 552-5577
HelgarPósturinn kostar 199 kr.
MánudagsPósturinn kostar 99 kr.
Áskrift er 999 kr. á mánuði
ef greitt er með greiðslukorti
en 1.100 kr. annars.
llppleið/niðurleið
Á UPPLEIÐ

Kolbeinn Pálsson, formaður Körfu-
kngttleikssambandsins, er í þeirri stöðu
núna að geta gert körfuna að miklu vin-
sælli íþróttagrein á Islandi en handbolt-
ann. Og það ætti að veitast honum létt
verk.
Rögnvald Erlingsson
og Stefán Arn-
aldsson,
dómarar,
eru einu Islendingarnir
á HM sem enn eiga
möguleika á að komast
á Ólympíuleikana í Atl-
anta á næsta ári.
Valdimar Grímsson
hafði vit á að fingur-
brjóta sig
þegar niður-
lægingin var al-
gjör í leiknum gegn
Rússum. Hann var því
stikkfrí í keppni þeirra lélegustu.
A NIÐURLEIÐ
Jóhann Ingi Gunnarsson, íþróttasál-
fræðingur fékk kannski bridge-lands
liðið til að brosa. En það er eins og hon-
um hafi tekist að brjóta niður hand-
boltalandsliðið. Það ætti að meina hon-
um aðgang að búningsklefa landsliðs-
ins,
Séra Pálmi Matthíasson sýndi Islend-
ingum fram á að almættið hefur ekki
áhuga á handbolta. Honum verður því
" ekki hleypt inn I búningsklefa landsliðs-
insframar.
Einar Þorvarðarson, aðstoðarlands-
liðsþjálfari, er í enn verri málum en
landsliðsþjálfarinn sjálfur.
Hann er fyrsti maðurinn
sem er sérstaklega ráðinn
til að þjálfa markverðina
en það sést ekki nokkur
árangur af starfi hans,
þvert á móti.
„Ég hafði nú aldrei trú
á Þorbergi. Er maðurinn
ekki kokkur?
\
„Jú, og nú tekur
hann við þjálfun
kokkalandsliðsins.
Forsíðan umdeilda á
áróðurspésa Krata. Fyrirsæt-
urnar voru par þegar myndin
var tekin, en hætt saman þeg-
ar hún var betrumbætt með
hinni tvíræðu setningu „Þú
gleymir aldrei fyrsta skipti..."
og dreift um allt Reykjanes.
Fyrirsæturnar á forsíðunni á
áróðursbæklingi Krata sem dreift
var til ungra kjósenda á Reykja-
nesi fyrir síðustu kosningar ætlar
í mál vegna myndbirtingarinnar
KreQast
tuga þúsunda í skaðabætur
Þau Petrea Guðmundsdóttir og
Víðir Stefánsson, sem sátu fyrir á
áróðursplakati Krata fyrir bæjar-
stjórnarkosningarnar í fyrra,
íhuga nú málsókn á hendur Al-
þýðuflokknum í Reykjanesi fyrir
ólögmæta myndbirtingu og krefj-
ast tuga þúsunda í skaðabætur.
Ástæðan er sú að sama mynd og
notuð var á plakatinu var endur-
nýtt utan á áróðurspésa sem
dreift var til ungra kjósenda á
Reykjanesi fyrir alþingiskosning-
arnar í vor, með breyttum texta.
Á myndinni eins og hún er sett
upp á pésanum stendur dumb-
rauðum stöfum „Þú gleymir aldr-
ei fyrsta skipti..."
„Það er rétt að við höfum ráð-
fært okkur við lögfræðing út af
þessu og þetta er allt í athugun,"
sagði Petrea í samtali við blaða-
mann í gær, en það er fyrst og
fremst hinn breytti texti sem fer
fyrir brjóstið á þeim Petreu og
Víði. „Við gáfum í fyrsta lagi aldr-
ei leyfi til þess að þessi mynd
yrði notuð í alþingiskosningun-
um og þar að auki er þessi texti
vægast sagt tvíræður. Við ætluð-
um í upphafi að reyna að fara
samningsleiðina, en það tókst
ekki.“
Samkvæmt upplýsingum pósts-
ins voru þau Petrea og Víðir sam-
an þegar þau sátu fyrir í tilefni af
yfirvofandi bæjarstjórnarkosn-
ingum. Þau höfðu hins vegar slit-
ið sambandinu þegar kosninga-
stjórnin í Reykjanesi tók upp á
því að endurnýta hina róman-
tísku mynd af parinu undir þess-
um tvíræðu formerkjum, en bæk-
lingurinn var sendur öllum Reyk-
nesingum sem voru að kjósa í
fyrsta skipti.
„Við teljum okkur hafa haft
fullan rétt til að nota þessa mynd
á þennan hátt,“ sagði Tryggvi
Harðarson, sem var kosninga-
stjóri Krata á Reykjanesi. „Þau
voru ráðin sem fyrirsætur á sín-
um tíma til að sitja fyrir á þessari
mynd fyrir Alþýðuflokkinn og
eftir því sem mér hefur skilist
eigum við höfundarréttinn að
henni. Okkur þótti hins vegar
rétt að greiða þeim eitthvað fyrir
að nota myndina aftur þar sem
við notuðum hana undir breytt-
um formerkjum. Ég fékk heimild
til þess að greiða þeim fimm þús-
und krónur, en þau sættu sig
ekki við það. Ég hef hins vegar
ekki heyrt neitt frá þeim síðan. ■
Svo mælir Svarthöfdi
Stólpar fáviskunnar á grafhýsi Leníns
Nú minnast menn endaloka
stríðsins 1939-45 í Evrópu með
ýmsum hætti og ekki ailir sem vit-
urlegast. Forsætisráðherra ís-
lands, Davíð Oddsson, stóð
ásamt Clinton Bandaríkjaforseta
á grafhýsi Leníns og horfði á
gamla hermenn úr stríðinu ganga
hjá. Forseti landsins, Vigdís Finn-
bogadóttir, minntist stríðslok-
anna í París \ návist „mikilmenna"
og Halldór Ásgrímsson utanríkis-
ráðherra minntist stríðslokanna í
Noregi. í Bretlandi var enginn
maður frá okkur og þar var minna
haft umleikis í mannvirðingum,
eins og Bretar vildu víkja sér und-
an því að minnast stríðslokanna
nema með fátæklegasta móti,
enda var John Major í Moskvu. At-
hygli hefur vakið að skólabörn í
Bretlandi eru ekki viss um hver
Winston Churchill var.
En það er engin ástæða til að
undrast fávisku breskra skóla-
barna. Svo virðist sem allir í Evr-
ópu, bæði háir og lágir, séu búnir
að gleyma hverjir háðu heims-
styrjöldina síðari. Upplýsingin á
liðnum fimmtíu árum og skóla-
kerfið bæði hér á landi og annars
staðar, leyfir ekki að staðreyndir
um heimsstríðið fái að standa
óbrenglaðar. Fyrir þá sem minnt-
ust stríðslokanna standandi á
grafhýsi Leníns væri hollt að rifja
upp að Bretar neyddust í stríðið
við nasista, vegna skuldbindinga
þeirra við Pólverja, þegar nasistar
réðust inn í Pólland haustið 1939.
Þá höfðu Rússar og nasistar gert
samning um skiptingu Póllands
og Rússar höfðu jafnframt gert
samning við nasista um að selja
þeim vopn og annan þungavarn-
ing sem hentaði í hernaði. Það var
ekki fyrr en sumarið 1940 sem
Rússar dröttuðust í stríðið eftir
innrás nasista, sem þeir ætiuðu í
fyrstu ekki að trúa.
etta væri svo sem gott að hafa í
kennslubókum og sannleikanum
samkvæmt, en það má ekki. Þess
vegna þykir hæfilegt að standa á
þessu fimmtíu ára afmæli á graf-
hýsi Leníns. Hér heima má líka
fara að minnast þess að rauðliðar
börðust með öllum tiltækum ráð-
um gegn Bretum og voru að því
leyti bandamenn nasista vegna
samninga Rússa og þeirra fram að
innrásardeginum í Rússland sum-
arið 1940. Varð að flytja þrjá þá
hörðustu fangna til Bretlands í
geymslu til að saemilegur friður
héldist í landinu. í kennslubókum
er víst fangamálið túlkað sem lið-
ur í þjóðfrelsisbaráttu. Það er
kannski vegna þessara sögulegu
„staðreynda“ sem forsætisráð-
herra landsins telur sig eiga sér-
stakt erindi upp á grafhýsi Leníns.
Saga Frakka í seinni heimsstyrj-
öldinni var stutt og tíðindalítil.
Þar höfðu orðið tíð stjórnarskipti
á árunum fyrir 1939 og ekki batn-
aði ástandið eftir að stríðið hófst,
þótt nasistar væru aðgerðarlitlir í
vesturvegi fyrsta stríðsárið. Svo
kom leiftursóknin til vesturs og
þá var ekki að sökum að spyrja,
að sameinaður her Frakka og
Breta mátti lítið gegn hernaðar-
tækni Guderians og nasista. Og
innan skamms stóð Hitler í eigin
persónu við Sigurbogann í París.
Ekki er gott að vita hvers verið
var að minnast í París á dögunum,
nema ef vera skyldi athafna DeGa-
ulle, sem lengi vel var álitinn varla
annað en skrítinn og þrasgjarn
Frakki í London. Það voru svo
Bandaríkjamenn og Bretar sem
náðu París úr höndum nasista. En
varla fara göngumóðar konur
þangað til að minnast hetjudáða
Bandaríkjamanna og Breta við að
frelsa Frakkland. Það getur þó
verið að tekist hafi í kennslubók-
um að strika yfir hetjudáðir Breta
og Bandaríkjamanna í Evrópu.
Það væri svo sem eftir öðru.
Svo vill til að utanríkisráðhera
taldi sig eiga önnur erindi til Osló-
ar en að minnast stríðslokanna.
Hefði það verið erindið eitt þætti
það heldur snautlegt, enda ekki
vitað hvaða stóran þátt Noregur
átti í stríðinu annan en þann að
vera hertekið eins og mörg önnur
lönd, og standa síðan í harðvítugu
uppgjöri á eftir við einn og annan
með líkum hætti og gyðingar gera
upp sín mál við nasista, sem sann-
anlega eiga stórra harma að
hefna. Við megum þakka fyrir á
meðan okkur er ekki boðið til
Danmerkur vegna stríðslokanna.
Eflaust yrðum við að þiggja það
eins og við höfum þegar gleypt
við þríeinum misskilningi og sam-
þykkja þá um leið morðið á Guð-
mundi Kamban. Norðmenn
dæmdu og tóku af lífi brotlega
fylgifiska nasista. Aðför þeirra að
Knúti Hamsun á ekkert skylt við
það mál. En óþarfi er fyrir Islend-
inga að sækja norsk hátíðahöld út
af stríðslokum.
Við tókum þátt í síðasta stríði
með óbeinum hætti og urðum fyr-
ir mannfalli af þeim sökum. Við
höfum engin mál þurft að gera
upp vegna mannfallsins eða ann-
arra vandkvæða vegna stríðsins.
Við tókum áföllum okkar eins og
menn og bárum harm okkar í
hljóði. Betur væri að aðrir gerðu
hið sama. Eltingcirleikur okkar við
aðrar þjóðir í tilefni þess að fimm-
tíu ár eru liðin frá stríðinu er ekki
mikilsverður. Hann sýnir aðeins
að við erum ekki alveg eins vel
upplýst og við þykjumst stundum
vera. Skólakerfi, uppeldi og upp-
lýsing hefur nú sléttað yfir misfell-
urnar, sem uður óhjákvæmilega í
fari þjóða frammi fyrir stærstu
ógnum. Það á ekki að erfa þær
misfellur. En það á heldur ekki að
kveða niður sannindin um misfell-
urnar eða breyta sögulegum stað-
reyndum, eins og gert hefur verið
kerfisbundið um alla Evrópu síð-
astliðin fimmtíu ár. svarthöfði