Helgarpósturinn - 18.05.1995, Qupperneq 18

18
BMM
Bubbi: „Það á
eftir að ríkja
glundroði í
þessu þjóðfélagi
og það eru ekki
nema í mesta
lagi fimm eða
tíu árþangað
til."
Guðbergur: „Það
sem vantar hér
er listræn reiði
sem rís upp úr
íslenska kálgarð-
inum, en íslensk
reiði er ekki list-
ræn heldur
taugaveikluð
reiði eða eftir-
hermureiði."
Bubbi: „Mér
finnst dapurlegt
að menn fái
ekki leyfi til að
standa gagnvart
hvor öðrum og
horfastíaugu
við hræðsluna í
sjálfum sér."
Guðbergur: „Ég
er litblindur. Ég
ersiðblindur.
Líka ritblindur
og auk þess hálf
heyrnarlaus.
Þetta eru miklar
þjáningar. Já,
svo er ég líka
náttblindur."
„Islensk reiði er taugaveikluð
reiði eða eftirhermureiði"
SKÁLDJÐ
SEM SOUIU KYSSTI
Guðbergur: Hverju ertu nú að
vinna að, Bubbi?
Bubbi: Ég var að búa til lög við
ljóð eftir Guðmund Böðvarsson.
Mig langar til að gera plötu við
ákveðið þema í ljóðum hans og
er að hugsa um að láta af því
verða núna. Ég hafði lítið velt
fyrir mér skáldskap Guðmundar
fyrr en ég las yfir handritið að
bókinni hennar Silju. Þannig að
Silja má eiga það að hún fékk
mig til að sjá hversu indæll
þessi maður var og fallegur.
Guðbergur: Hann er langbestur í
fyrstu ljóðunum sínum sem bera
með sér sár í sálinni en síðan
reynir hann að breiða yfir þessi
sár með tilbúnu sólskini. Þetta
er mín skoðun á honum. Aðra
skoðun hef ég ekki á honum. Ég
held að ekkert skáld og enginn
söngvari eigi að breiða yfir sárin
með sólskini.
Bubbi: Ég held að það sé ekki
hægt, Guðbergur.
Guðbergur: Það er hægt að mála
yfir svo afskaplega margt.
JARÐVEGUR
SEMSKILAR ..
HARMOIUIKULOGUM
Bubbi: Guðbergur, afstaða þinn-
ar kynslóðar til dægurmenning-
ar fer oft í taugarnar á mér. Ef
þið gæfuð ykkur tíma til að
hlusta sæjuð þið að það eru ein-
staklega fínir hlutir að gerast í
poppveröldinni. Og nú segi ég:
Þú átt að fara í Japis og tala við
Ásmund og biðja hann að velja
handa þér rapptónlist og heyra
hvaða makalausu prósar eru þar
í gangi.
Guðbergur: Já, en sá er munur-
inn á tónlistarveröld Bandaríkj-
anna og þeirri veröld sem er hér
að tónlistin þar rís úr einhverj-
um jarðvegi en hér er eiginlega
enginn jarðvegur.
Bubbi: Mér finnst stjórnvöld hafa
verið óskaplega dugleg undan-
farin ár að búa til jarðveg, kart-
öflugarðurinn þeirra er nærri
því alveg tilbúinn og þeir eru
búnir að sá í hann.
Guðbergur: Það eru bara harm-
ónikulög sem koma úr þeim
jarðvegi.
Bubbi: Eg hef áhyggjur af Jjróun
mála í þessu þjóðfélagi. Eg er
búinn að ferðast um landið í
fimmtán ár og hef líka verið við-
varandi neðanjarðarkúltúr í
Reykjavík og verð var við það að
fíkniefnaheimurinn er orðinn
grimmari og götubörnum hefur
fjölgað gífurlega. Það eru heilar
kynslóðir sem hafa alist upp fyr-
ir framan vídeó og sjónvarp.
Menntakerfið hefur meira eða
minna brugðist. Niðurstaðan er
þessi: Það á eftir að ríkja
glundroði í þessu þjóðfélagi og
það eru ekki nema í mesta lagi
fimm eða tíu ár þangað til.
Guðbergur: Það sem vantar hér
er listræn reiði sem rís upp úr
íslenska kálgarðinum, en íslensk
reiði er yfirleitt ekki listræn
heldur taugaveikluð reiði eða
eftirhermureiði. íslensk reiði er
varla til.
Bubbi: Ég er búinn að bíða ansi
lengi eftir ísjenskri reiði í popp-
heiminum. Ár hvert stofna hóp-
ar unglinga hljómsveitir og
mæta síðan á stórhátíðir í Tóna-
bæ en það er rétt hjá þér, 98
prósent af þessu eru einhvers
konar eftirhermur.
Guðbergur: Já, þau geta alltaf
leitað til einhverrar stofnunar ef
þau vilja. Þetta samfélag er ekki
reiðisamfélag.
Bubbi: Það virðist til dæmis eng-
in reiði ríkja í bókmenntaheimin-
um.
Guðbergur: í bókmenntaheimin-
um má finna reiði sem stafar af
því að viðkomandi hefur ekki
hlotið úthlutun úr sjóði. Það er
hin eina heilaga reiði sem finnst
á akri bókmenntanna.
Bubbi: Svo má segja að það verði
einhver andhverfa eins og hjá
Hallgrími Helgasyni í þessari dýr-
legu bók, Þetta er allt að koma,
þar sem hann gerir úttekt á okk-
ur hinum. Hún kemst næst því
að vera reiði í íslenskum bók-
menntum en er samt hinum
megin við bakkann.
Guðbergur: Það er reiði sem er á
hægri Signu-bakkanum, en ég
held að það sé ekki mjög þjáð
reiði.
EiniAR, HALL-
GRIMUR OG VIGDIS
A LTTLA-HRAUIUI
Bubbi: Kannski fæ ég þig til að
koma með mér á Litla- Hraun á
aðfangadag, þangað fer ég ár-
lega til að spila. Eg hef alltaf tek-
ið með mér ljóðskáld og rithöf-
unda. í fyrra komu Einar Kára,
Hallgrímur Helga og Vigdís
Gríms. Fyrst las Vigdís, heillaði
fangana og þeir hlógu. Svo kom
Einar og las um forstjórann sem
lenti á Litla-Hrauni og þeir hlógu
ennþá meira. Síðastur kom Hall-
grímur og las þennan stórkost-
lega glímukafla þar sem forstjór-
inn í Útferð er að kenna ungri
stúlku nýjar samfarastellingar.
Þá sá ég líf kvikna í augum fanga
sem ég get grínlaust
sagt um að svart ský
hangi yfir. í fjórar eða
fimm mínútur hurfu
fangelsisveggirnir. Ég er
búinn að koma þarna í
tólf ár og hef aldrei séð
þetta áður. Aldrei.
Venjulega er allt fullt af
gífurlegri reiði og það
getur verið skelfilega
erfitt að koma þarna. En
það var alveg makalaust
að sjá hvað gerðist, sér-
staklega þegar Hallgrím-
ur las.
Guðbergur: Vigdís Grímsdóttir
er það sem Spánverjar kalla titt-
lingavermir. Hún vermir tittling-
ana og hitar þá upp en hún
hleypir þeim aldrei inn. Og mér
finnst þetta vera ljótt af henni
og illa gert á Litla-Hrauni.
Bubbi: Vigdís, heyrirðu þetta!?
Já, bara hvernig hún var klædd
var tittlingavermir því hún var
svo sexí og flott. Og svöl. Þegar
tveir fangar byrjuðu að tala
nokkuð hátt þá hætti hún að
lesa, leit ógurlega hvasst á þá og
sagði höst: Viljið þið halda kjafti!
Guðbergur: Já, hún hefur líka
komið þarna sem fangavörður.
yiÐVAIUiniGAR
I AFBROTUM
Guðbergur: Ég held að fanginn sé
svo flókinn manngerð að maður
þurfi lengri tíma en aðfangadags-
kvöld til að komast inn í heim
hans. Ég held að afbrotið sé eitt
af því flóknasta sem til er í
mannssálinni. Afbrotið heillar
alla menn og ég held að flestir
menn vilji vera einhvers konar
afbrotamenn.
Bubbi: Ég held að það sé í eðlinu
og þú sérð þetta koma fram í
tveggja eða þriggja ára börnum;
löngunin til að gera eitthvað sem
má ekki. Það eldist ekki af þeim,
þau læra bara að fara betur með
það.
Guðbergur: Það leiðinlegasta við
íslensk afbrot er að íslendingar
láta bera svo mikið á sér þegar
þeir fremja glæpinn. Þeir eru ekki
raunverulegir afbrotamenn. Þeir
eru viðvaningar í því Iíka því
hinn sanni afbrotamaður ber sig
þannig að enginn tekur eftir því
að hann hafi brotið af sér. Sjáðu
til dæmis frægan afbrotamann í
Bretlandi. Hann drap fjölda
kvenna, þar á meðal dætur sínar,
en enginn varð var við neitt at-
hugavert. Ef íslendingur stelur öl-
flösku þá gerir hann það með
svo miklum látum að maður sér
eins og skot að hann hefur stolið
ölflösku enda vill hann helst að
það fari ekki framhjá nokkrum
manni. Það er eins til dæmis með
þá íslendinga sem voru í Austur-
Þýskalandi, þeir voru svo miklir
ræflar að þeir þorðu ekki einu
sinni að njósna. Það vantar
refinn í íslendinga. Refurinn er
venjulega talinn slunginn. Breski
refurinn er það vissulega, en ég
held að íslenski refurinn sé það
ekki. Ég sá íslenska refamynd í
sjónvarpinu um daginn og þá var
refurinn að éta klaka. Ég varð
stórhneykslaður á honum, fannst
að honum væri nær að leggjast á
lömbin. Breskur refur mundi
aldrei éta klaka.
Bubbi: Hann er of snobbaður til
þess.
ÞJQDini SEM
MA EKKI BOXA
Bubbi: Guðbergur, ertu ekki sam-
mála því að við eigum að leyfa
box á íslandi?
Guðbergur: Jú, íslendingar eru
nógu sterkir til að geta boxað en
hins vegar vantar í þá reiðina. í
boxi þarf maður að vera vits-
munalega reiður og ferðast eftir
leyndum vegum reiðinnar á
frumstæðan hátt eins og negr-
arnir gera. Þetta vantar í okkur á
öllum sviðum, ekki bara í boxinu.
Bubbi: Mér finnst dapurlegt að
menn fái ekki leyfi til standa
gagnvart hvor öðrum og horfast í
augu við hræðsluna í sjálfum sér.
Guðbergur: Er það ekki bara
vegna þess að það er svo mikil
hætta á því að einhver
verði barinn í hausinn?
Það má aldrei hrista upp
í hausnum á íslending-
um.
Bubbi: Mikið þykir mér
vænt um að heyra þig
taka málstað boxins. Ég
hafði ekki átt von á því.
Ég er afskaplega glaður.
RAUIMIR
LISTAMAIUIUA
Guðbergur: Hvað myndu
sálfræðingar segja um
þig? Að þú værir sadó-masókisti?
Bubbi: Ég var sendur til margra
þeirra sem krakki og unglingur.
Ég er skrifblindur. Eg var fluglæs
fimm ára gamall og fyrstu þrjú ár
mín í skóla gengu nokkurn veg-
inn eðlilega. Þegar fór að reyna
meira á skrift lokaðist veröldin
og í stað þess að reynt væri að
finna ástæðuna var ég sendur í
greindarpróf hjá misvitrum sér-
fræðingum og sálfræðingum og
þeir fundu út að ég væri truflað-
ur og í þokkabót, að ekki mætti
hjálpa mér því þetta stafaði einn-
ig af þrjósku í mér. Ég var utan-
garðs í íslenska skólakerfinu.
Fimmtán ára fór ég í skóla í Dan-
mörku og ég var búinn að vera
þar í viku þegar búið var að finna
hvað var að mér. Úff, íslendingar!
Guðbergur: Þetta er ekkert miðað
við það sem ég hef þurft að
ganga í gegnum. Ég er litblindur.
Eg er siðblindur. Líka ritblindur
og auk þess hálf heyrnarlaus.
Þetta eru miklar þjáningar. Já,
svo er ég líka náttblindur.
Bubbi: Náttblindur? Ekki á sumrin
þó? Nei, það er ekki hægt.
Guðbergur: Nei, þá er ég dægra-
villtur. En eigum við ekki að láta
þessum þjáningum lokið? -kb
Bubbi Morthens og Guðbergur
Bergsson ræða skort á
listrænni reiði, viðvaningshátt
í afbrotum, hnefaleika og
sauðshátt íslenska refsins,
ásamt ýmsu fleiru og fara
vitanlega á kostum.