Alþýðublaðið - 16.07.1974, Blaðsíða 8

Þar er ekki fýla
af peningum
Kvikmyndahátíðin í Cannes er ekki fyrst
og fremst hátíð kaupmangara úr öllum
landshornum. Samkeppnin vex sífellt og
verður æ tillitslausari
— allt fyrir gróðann.
Höfuð Karls Marx var hoggið af f kvikmynd Dusan Mqkavejevs „Sweet Movie”, sem brýtur flest lög-
mál bannhelginnar. Ætli hiin verði sýnd hér?
1 kvikmyndahúsinu voru þeir i
hægðanuddi og við veisluborðið
pissaði einn meöan annar ældi I
salatið, en aðrir snæddu með
bestu lyst.
Þeir komu heim á hóteliö og
gengu undir flóðlýstan risa-tittl-
ing, sem sveif á vængjum yfir
hótelinu. Tveir dyraverðir
bukkuðu sig og beygðu, þegar
þeir gengu inn. Að baki voru
gylltar siilur skrýddar gfnandi
skammbyssuhlaupum.
Herbergið kostaði sex þúsund
krónur á sólarhring. En dýnan
og allt annað á hótelinu var frá
tímum Krim-striðsins. Þeir
höfðu heyrt það út undan sér, að
gestir, sem kvörtuðu undan
leka, fengju fötu og þau skila-
boð, aö þeir gætu bara farið, ef
þeir gerðu sig ekki ánægða með
það.
Það dreymir engan um að
flytja af Carlton hótelinu I
Cannes meðan kvikmyndahá-
tiðin stendur yfir i mai. Þar er
viðbjóðurinn jafnótrúlegur og
smekkleysið i öllu þessu hjarta
alþjóðlegrar kvikmyndagerðar.
Kvikmyndagerðin á erfitt
uppdráttar og raunirnar verða
sifellt ákafari eftir þvi, sem
kvikmyndahús minnkar.
Uppátækin eru jafnbreytileg og
gróf.
Cannes-hátiðahöldin hafa si-
fellt meiri þýðingu fyrir kvik-
myndakaupmenn úr gjörvallri
veröld, sem koma á markaðinn.
Þvi meira sem leitað er aö æsi-
fréttum þvi mikilvægara er að
koma og láta sjá, að maöur sé
enn I spilinu. Þvi minni efni
hafa menn á að hugsa um kvik-
myndir, sem ekki borga sig.
Listmyndir hafa svo sin eigin
hátíðahöld og þær um það.
Það hitnar i hamsi við
samningagerðir yfir veitinga-
borðunum á Carlton-hótelinu og
sljákkar I þýðingu hátiöahald-
anna i Cannes. Stór kvikmynda-
fyrirtæki vilja ekki sýna myndir
sinar þar af ótta við gagnrýni.
Auglýsingagildið með meömæl-
um er minna virði en tapið á
gagnrýninni. Kvikmyndahátið-
in er hins vegar erfiður tröppu-
gangur milli fjárhagslegrar til-
litssemi, þegar úrvalið og verð-
launin koma á daginn. Núna
duttu þeir I sjóinn. Þær þúsundir
fréttamanna og gagnrýnenda,
sem voru viðstaddar, fóru von-
sviknar heim. Dag eftir dag
veltist kilómetri eftir kilómetra
af lélegum kvikmyndum yfir
hvita tjaldið að baki blóm-
skreyttu sviðinu, afleiðingar
mánaðarbaráttu, slagsmála og
annars bak við tjöldin, en fyrir
þvi höföu alþjóðlegir kvik-
myndaáhorfendurengan áhuga.
Mestur hluti þeirra 25 þúsund
manna, sem koma árlega á
kvikmyndahátiðina I Cannes
stiga aldrei fæti sinum inn i
skrautlegan hátiðasalinn og
fara alls ekki til að horfa á úrval
meðalmennsku mynda, sem
opinber nefnd sendir á markað-
inn. Það þarf vist ekki að taka
það fram, að gagnrýnendur eru
jafnósammála um nefndarvalið
og kvikmyndirnar.
Flestir koma á kvikmynda-
markaðinn (en þar eru myndir
sýndar dag sem nótt) til að
kaupa eða selja. Þar er úrval
alls þess, sem á markaðnum er i
veröldinni, allt frá vonlausum
myndum („stinkers},sem bestu
blaðafulltrúar gætu ekkert gott
sagt um, til tilraunamynda, sem
á að sýna i tilraunabíóum, sem
virðast spretta upp á hverju
götuhorni.
Enn eru það glæpir (blóðsút-
hellingar, ofbeldi og hong kong
chop suey-karate), hryllingur-
inn (bergmálsöskur, draugar og
ranghvelfd augu i nærmynd) og
kynferðismök, sem eru söluvar-
an. Allar greinar hafa sina sér-
fræðinga. Byrjum á kynmaka-
myndum:
Djöfulæði, kvalahneigð,
hlutaást og önnur svið kyn-
ferðislegrar ástar eru sem
skraddarasaumaðar. Það er
annars merkilegt að sjá, hvern-
ig kynferðishrifningin fer eftir
þjóöerni. Þjóðverjar vilja elsk-
ast viö básúnublástur. Danir
einbeita sér að allskyns óeðli
(Vonandi er það aðeins orðróm-
ur, að þeir hafi fengið einhvern
til að hafa samfarir við krókódil
þetta árið). Bandarikjamenn
setja alltaf metin (Lengst og
hæst). ítalir tala allan timann
og aldrei i takt. Eða er það
kannski eitthvað sérstaklega
glæsilegt aö ræöa siðgöngulan
póstútburð i Rómaborg um leið
og rúmið gengur upp og niður?
Það eru ekki hippar, sem
ganga út, þegar sýningum lýk-
ur. Það eru vindlatyggjandi
kaupsýslumenn, sem virða
markaðinn kaldranalega fyrir
sér. Allt fer eftir sölunni og svo
kvikmyndabanni hvers lands.
Á kvikmyndahátiðinni er lika
sýnt mikið af myndum, sem
opinber kvikmyndanefnd hvers
lands vill ekki að sé send þangaö
i landsins nafni, hvort svo sem
það er af stjórnmála- eða öðrum
ástæöum. Eitt af þvi gleðilega I
ár voru nýjar kvikmyndir Vi
Sjömanns og Bo Wiederbergs.
Það var lika ýmislegt nýstár-
legt að sjá frá Kanada, Banda-
rikjunum og Suður-Ameriku.
Þær 27 kvikmyndir, sem kom-
ast I úrslitakeppnina eru mun
áhugaverðari en þær myndir,
sem sýndar eru áður. 1968 gerðu
kvikmyndamenn uppreisn gegn
hringleikasýningunni I Cannes
og á þessum úrvals myndum
eru þær, sem vekja mesta at-
hygli manns eins og t.d. nýja
myndin . hans Alexanders
Kluges um kvenréttindi,
óvenjuleg kvikmynd Dustan
Makavejevs „Sweet Movie”,
sannleiksþrungin mynd Banda-
rikjamannsins Martin
Scorseses um bandariska smá-
glæpamenn, „Mean Strec”,
braziliskur söngleikur, tveir
menn frá Chile og svo frumverk
danska læknanemans, Nils
Malmros, Lars Ole 5C, svo á
eitthvað sé minnst.
Frönsku gagnrýnendurnir
voru búnir að velja myndir —
niu að tölu — sem þeir töldu að
gætu vakiö athygli og meðal
þeirra var „Fyrirheitna landiö”
eftir Miguel Littin, sem er ekk-
0
Þriðjudagur 16. júlf 1974.