Alþýðublaðið - 01.05.1975, Blaðsíða 20

alþýðu
mum,
NaslM liF
PLASTPOKAVERKSMIÐJA
Stmar 82639—8265S
Vatnag6r6um 6
Box 4064 — Reykjevtk
KOPAVOGS APÚTEK
Opiö öll kvöld til kl. 7
Laugartiaga til kl. 12
NOKKRUM STÖÐUM
1. MAÍ Á
UTAN REYKJAVÍKUR
A Akranesi eiga aðild að
hátíðahöldum 1. mai auk verka-
lýðsfélagsins iðnnemar, versl-
unarmenn og vörubilstjórar
tjáði Skúli Þórðarson okkur i
gær. Þar var dansleikur i
gærkvöldi t dag verða fánar
drengir að hún klukkan átta.
Safnast verður saman eftir
hádegi á Akratorgi og þar leikur
lúðrasveitin. Klukkan hálf tvö
verður farin kröfuganga undir
fánum og kröfuborðum með
lúðrasveitina i fararbroddi og
komið aftur á torgið. Þar flytu
aðalræðuna Þórey Jónsdóttir
frá verkalýðsfélaginu. Auk
hennar tala Halldór Sigurðsson,
verslunarmaður, Snjólaugur
Þorkelsson, trésmiður, Kjartan
Guðjónsson, málmiðnaðar-
maður og Guðmundur Arsæls-
son, iðnnemi..
,,Við verðum ekki með neitt
sprell á þessum fundi,” sagði
Skúli,” ,,það eru alvarlegir
timar nú og slikt á alls ekki við.
,,Við auglýstum útifund, en
verðum liklega að fara með
hann inn i hús,” sagði Pétur
Sigurðsson á Isafirði i samtali
við Alþýðublaðið i gær. ,,Þó
munu iðnnemar verða með
göngu frá Iðnskólanum að
Alþýðuhúsinu. Þar flytur aðal-
ræðuna Karvel Pálmason, al-
þingismaður og ávörp flytja
Eirikur Sigurðsson frá félagi
járniðnaðarmanna og Gunnar
Finnsson frá félagi iðnnema.
Jörundur sér um skemmti-
atriði. Hljómlist verður af
skornum skammti þvi hér er
engin lúðrasveit þrátt fyrir mik-
ið tónlistarlif.
Aftur á móti gangast 1. mai
nefndin og menningarráð ísa-
fjarðar fyrir sýningu á mál-
verkum Snorra Arinbjarnar i
kjallara Alþýðuhússins og
verður hún opnuð klukkan
fimm. Klukkan fjögur mun
Aðalsteinn Ingólfsson flytja
fyrirlestur um málaralist á
Uppsölum.
Samkoma i Alþýðuhúsinu
hefst klukkan tvö.”
A Siglufirði sáu menn ekki
fram á að viðraði til
útihátiðahalda og i gær þegar
Alþýðublaðið átti tal við Jóhann
Möller virtist það svo sannar-
lega hafa verið rétt mat. Þar
var hvassviðri og slydda.
1. mai hátiðahöldin á Siglu-
firði verða f bióhúsinu, þar flyt-
ur Jóhann Möller ávarp, Harpa
Gissurardóttir les upp, ræðu
flytur Kolbeinn Friðbjarnarson,
formaður verkalýðsfélagsins
Vöku, nokkrar siglfirskar ung-
meyjar syngja og aðrar verða
með leikfimisýningu. Milli
atriða verða leikin baráttulög
verkalýðshreyfingarinnar.
Á Húsavik hófst 1. mai
dagskráin i gærkvöldi með dans
leik. Á morgun verður
samkoma i félagsheimilinu og
hefst hún klukkan tvö. Þar flyt-
ur gjaldkeri verkalýðsfélagsins
Guðrún Sigfúsdóttir ávarp en
Bjarnfriður Leósdóttir frá
Akranesi flytur aðalræðu dags-
ins. Kristin ólafsdóttir syngur
svo og barnakór Húsavikur og
lúðrasveitin leikur.
Þegar við inntum Guðmund
Hákonarson eftir útidagskrá
sagði hann: „Slikt hefur ekki
verið undanfarin ár og sist
býður veðrið til þess nú. Hér er
leiðindaveður, hvasst var fram
eftir degi en eitthvað er að lægja
núna og krapadrulla.”
„Keflvikingar hefja sina
dagskrá i kvöld og fer raunar
megindagskráin vegna fyrsta
mai fram þá, enda sjómanna-
dagurinn aðaldagur okkar”,
sagði Karl Einar Guðnason. „1
kvöld verða skemmtanir i tveim
samkomuhúsum með ávörpum
skemmtiatriðum og dans
leikjum. Á morgun verður kvik-
myndasýning fyrir börn félags-
manna og kaffisala i félags-
heimili verkalýðsfélaganna.”
Norðfirðingar hófust handa
með dansleik i gærkvöldi að
sögn Árna Þormóðssonar. Þeir
hurfu frá útidagskrá vegna
veðurs en taka til i dag með
fundi klukkan fjögur. Þar flytja
ræður Sigfinnur Karlsson
formaður Alþýðusambands
Austfjarða, Karl Jóhann
Birgisson og Gerður
óskarsdóttir. Guðrún
Kristjánsdóttir les upp og fimm
stúlkur sjá fyrir söng. Þá leikur
skólahljómsveit Neskaupstaðar
undir stjórn Haraldar Guð-
mundssonar.
Jón Asgeirsson á Akureyri
sagði okkur að þar yrði úti-
fundur á Lækjartogi, ef veður
leyfði, annars yrði fundurinn i
Alþýðuhúsinu. Frá dagskrá
hans var ekki fyllilega gengið,
þegar við ræddum við Jón i gær,
1. maí ávarp norðlenskra verkalýðsfélaga
Þáu verkalýðsfélög á Norðurlandi/ sem Alþýðusam-
band Norðurlands fer með samningaumboð fyrir hafa
sent frá sér 1. maí ávarp. Að þvi standa Verkalýðs-
félögin á Húsavík, Raufarhöfn, Skagaströnd, Vaka á
Siglufirði, Austur-Húnvetninga á Blönduósi og Verka-
kvennafélagið Aldan á Sauðárkróki. Auk þess eiga
baráttusamtök launafólks á Norðurlandi aðild að
ávarpinu.
Þau norðlensku verkalýðs-
félög, sem standa aö útgáfu
þessa 1. mal ávarps leggja
áherslu á alþjóðlegt eðli verka-
lýðshreyfingarinnar. Stéttabar-
áttan á Islandi er ekkert
einangrað fyrirbæri án tengsla
við umheiminn. Vinnandi al-
þýða um allan heim á samleið i
baráttunni við arðráns- og
kúgunaröflin. Norðlensk alþýða
lýsir fullum stuðningi við bar-
áttu undirokaðrar alþýðu hvar
sem er i heiminum. Þessa dag-
ana eru vonir snauðra bænda og ■
verkamanna i löndum
Indó-Kina að rætast eftir ára-
tuga fórnfúsa baráttu þeirra
fyrir frelsi sinu. Við fögnum
sigri þeirra og lýsum fyllsta
stuöningi við baráttu þjóð-
frelsisaflanna og litum svo á að
raunverulegur stuöningur sem
við getum veitt þeim og öörum,
sem berjast gegn tilraunum
auðstéttarinnar til að drottna
yfir heiminum sé að berjast
fyrir þvi að ísland verði her-
laust og vopnlaust land utan
allra hernaðarbandalaga.
Fyrir ári siðan voru gerðar
viöamiklir kjarasamningar er
tryggja áttu verulega bætt kjör
launastéttanna um næstu tvö ár.
At vinnurekendum hefur
tekist að beita rikisvaldinu til
þess að koma I veg fyrir að þeir
giltu út tilætlaðan tima og ýmis
veigamikil ákvæði þeirra voru
numin úr gildi þegar á fyrstu
mánuðunum eftir undirskrift.
Rikisvaldið hefur með pólitisk-
um aðgerðum flutt stórfé
frá verkalýðsstéttinni til at-
vinnurekenda. Hver gengis-
fellingin eftir aðra ásamt
hvers kyns kjararánsað-
gerðum hafa dunið á alþýðu-
heimilunum og þeir gætt sem
rækilegast að verkafólki fengi
aðeins smánarbætur fyrir.
Þessu til viðbótar hefur svo
dregið upp alvarlegar blikur i
atvinnumöguleikum verkafólks
á landsbyggðinni, þar sem mjög
illa horfir um margvislegar
framkvæmdir, sem áður voru
fyrirhugaðar, og rikisstjórnin
leggur alla áherslu á stórauknar
fjárfestingarframkvæmdir á
Faxaflóasvæðinu.
Við þessar aðstæður hefur
verkalýðshreyfingin nýlega
gengið til kjarasamninga við at-
vinnurekendur og ríkisvald.
Niðurstöður þeirra samninga,
svokallað bráðabirgðasam-
komulag, er algerlega óviðun-
andi og felur I sér viður-
kenningu á þeim fjármagns-
flutningi, sem rikisstjórnin hef-
ur beitt sér fyrir frá launþegum
til atvinnurekenda.
Þaö ástand I gjaldeyris- og
viðskiptamálum, sem notað
hefur verið til árása á kjör fólks
er öðru fremur til komið vegna
þess að haldið er I fjarstæðu-
kenndar kenningar um svo-
kallað viðskiptafrelsi sem I
reynd er ekki annað en aðferð
fjársterkra milliliða til að
græða á neyslu almennings,
hefur leitt það af sér, að gjald-
eyrir, sem alþýðan hefur skap-
að með vinnu sinni hefur að
stórum hluta verið eytt i alger-
lega ónauðsynlega neyslu.
Bráðabirgðasamkomulagið
tekur þvi mið af efnahags-
ástandinu, sem andstæðingar
verkalýösstéttarinnar hafa
skapað i þvi skyni að auðgast á
kostnað verkalýðsins.
Samkomulagið þarf að verða
verkafólki viti til varnaðar þvi
það vitnar um það hvaö getur
gerst, þegar forystumenn
verkalýðshreyfingarinnar hafa
ekki samband við hið almenna
launafólk og það heldur ekki
vöku sinni sem skyldi.
Aframhaldandi sinnuleysi um
brýnustu hagsmunamál mun
enn leiða yfir almenning ný
félagsleg- og efnahagsleg
vandamál.
Þær starfsaðferðir, sem rikj-
andi hafa verið við gerð kjara-
samninga, eru rangar og eiga
sinn stóra þátt I að koma I veg
fyrir að viðunandi árangur
náist.
Allar tilraupir atvinnurek-
enda um breytingar á vinnulög-
gjöfinni hniga i þá átt að stað-
festa með lögum gildandi vinnu-
brögð og draga úr möguleikum
hins almenna félaga til aö hafa
áhrif á gang mála. í stað fá-
mennrar samninganefndar er
hafi samningsrétt fyrir heildar-
samtökin ber að samræma aö-
gerðir hinna fjölmörgu aðila
innan verkalýðshreyfingarinn-
ar þannig, að Itrasta félagsleg-
um styrkleika verði náð. Verka-
lýðshreyfingin hefur nægum
mannafla á að skipa til að
annast samningsgerð og styrk-
ur hvers og eins verður þvi
meiri sem hann er I betri tengsl-
um við þá, sem hann er að vinna
fyrir. Gegn hverri tilraun at-
vinnurekenda til að skerða
samnings- og verkfallsréttinn
ber verkalýðsfélögunum að
snúast af fullri hörku og einkum
þar sem hér er um að ræða
grundvallarréttindi frjálsrar
verkalýðshreyfingar.
Verkalýðshreyfingarinnar
biður nú það erfiða verkefni að
endurheimta að fullu þann
kaupmátt launa, sem af henni
hefur verið rænt með hvers kon-
ar kaupránsaðferðum. Verka-
lýðsfélögin, sem aö þessu
ávarpi standa, heita hvert ööru
fyllsta stuðningil þeirri baráttu
sem fram undan er og skora á
vinnandi fólk um land allt að
mynda órofa samstöðu til að fá
vilja sinum framgengt.
Gripi verkalýðsstéttin ekki I
taumana nú og sýni afl sitt
blasir sú hætta við heildarsam-
tökum alþýöunnar að verða al-
gerlega samvaxin og samábyrg
þvl þjóðfélagi, sem sifellt kallar
á nýog ný átök milli vinnandi al-
þýðu og atvinnurekenda vegna
andstæðra hagsmuna þessarra
afla.
Slíkt má ekki verða hlutskipti
verkalýðsins, sem þegar til
lengdar lætur, getur ekki sætt
sig við neitt minna en að þessu
ranglæti verði útrýmt og upp
verði tekið fyrirkomulag þar
sem valdið er I höndum verka-
lýðsins sjálfs.
FIMM a förnum vegi
Ertu orðinn langeygur eftir sumarblíðunni?
\
Frans Pétursson, vcrkstjóri hjá
SVR: „Jú, ég held ég verði að
segja það. Hver er það ekki?
Ætli hún fari nú ekki að koma,
hvað úr hverju llka. Til dæmis
nú um helgina.”
Björn Guðmundsson
vélsmiður: „Já,maður er það
náttúrulega. Hún hlýtur lika að
fara að koma. Þetta er siðasta
hretið á þessum vetri.”
Halldór Grönvold, kommúnisti:
„Ég er að fara út og ætla að
skilja kuldann eftir hérna, svo
ég hef lítið horft eftir sumar-
blíðu enn. Það fer enda vel á að
veðráttan samsvari þjóðfélag-
inu.”
Tryggvi Jónsson, nemi: „Nei,
sko, sumarið er jú komið, sem
sannast best á þvl að sumardag-
urinn fyrsti var fyrir viku slðan.
Ofurlltið kuldakasthleypir bara
fjöri I blóðið, en skaðar engann.
Pálmi Guðmundsson, nemi:
„Ja, nei, ekkert sérstaklega. Eg
vona aðeins að hún fari að
koma. Og að við fáum gott
sumar I ár.”