Alþýðublaðið - 05.03.1976, Qupperneq 9

Skora á
Vilmund
að gefast
ekki
Kvenfélag Alþýðuflokksins á
Akranesi hcfur sent Vilmundi
Gylfasyni sérstaka kveðju.
Kveðja þcssi barst i bréfi frá
félaginu. Þar segir:
„A fundi Kvenfélags Alþýðu-
flokksins á Akranesi, sem hald-
inn var i Röst 18. febrúar siðast
liðinn, var §amþykkt einróma
að senda þér eftirfarandi
kveðju:
„Kvenfélag Alþýðuflokksins á
upp
Akranesi lýsir yfir eindregnum
stuðningi við baráttu Vilmundar
Gylfasonar gegn spilltu réttar-
fari og siðleysi i islenzku
þjóðlifi.
Skorar félagið á Vilmund aö
gefast ekki upp, þótt á móti
blási.”
Beztu kveðjur. Fyrir hönd
Kvenfélags Alþýðuflokksins á
Akranesi. Helga Guðmunds-
dóttir. ritari. Rannveig E. Hálf-
dánardóttir. formaður.
FnstLjdAmjr H. msrz 197A
alþýóu-
FncJi

9
Hvers vegna er
Kristjáni ekki
falin rannsókn
mannshvarfa?
MILLI HÍSKÚLANS, STJÚRNARRAÐS
OG ALÞINGIS LIGGUR LEYNIÞRÍÐUR
Nokkur orð um Kristján Péturs
son. deiidarstjóra er fyrir sögn,
sem NNsetur á bréf sitt til blaös-
ins, og skýrir hún efni bréfsins:
,,Sá sem þessar linur ritar hef-
ur að undanförnu ásamt fleiri að-
ilum verið að velta þvi fyrir sér,
hvernig Kristján Pétursson,
deildarstjóri á Kefíavikurflug-
velli geti upplýst svo mörg og
merk sakamál á breiðum grund-
velli, eins og sagan sannar á und-
anförnum árum.
Bréfritariþekkirekkert þennan
mann, en hef fylgst með honum i
fjölmiðlum af miklum áhuga.
Hann er sagður harðduglegur og
fari sinar leiðir hvað sem aðrir
segja. Um hann eru sagðar ýms-
ar sögur varðandi djarflegar upp-
Ijóstranir og láti sig engu skipta
hvort málin komi undir hans
embætti eða ekki. Hann er sagður
rannsaka málin utan og innan
kerfisins og hafi á að skipa mjög
öflugu og breytilegu upplýsinga-
kerfum, sem enginn veit um.
Fróðlegt væri að vita hvar þessi
athafnasemi embættismaður hafi
hlotiö sérmenntun sina eða þjálf-
un á þessu sviði.
Eitt er vist, að dómskerfiö
skelfur i hvert sinn, sem hann
lætur til heyra. Ekki hef ég heyrt
nokkurn aðila i dómskerfinu reka
ofan i hann ósannindi eða sannað
á hann ódrengskap.
Kristján hefur komið við sögu
eða öllu heldur verið aðalrann-
sóknaraðilinn i ótrúlega mörgum
stærstu sakamálum þjóðarinnar
og má þar m.a. tilefna eftirtalin
mál: Oliumálið á Keflavikurflug-
velli 1958-1961. Byggismáliö
1959-1960. Læknamálið. Rann-
sóknir á fikniefnamálum frá
1969-1976, en hann var brautryðj-
andi i þeim málum frá upphafi.
eins konar hæstarétti um það,
hvaða erlendir háskólar skuli
teknir gildir hér á landi.
Sálarfræði er viðurkennd,
afmörkuð fræðigrein
Sálarfræði er sjálfstæð og
afmörkuð fræðigrein, sem kennd
er viö flesta ef ekki alla háskóla,
þar á meöal við Háskóla tslands.
Aö visu verða islenzkir stúdentar
enn sem komið er að fara utan til
þess að ljúka endanlegu prófi i
þessari grein. Þannig er einnig
um ýmsar aðrar fræðigreinar,
s.s. mannfræði, félagsfræöi og
hagfræði.
Nú er það vitað mál, að
háskólamenntun, sérstaklega
viö stóra erlenda háskóla, er
mjög fjölbreytt og margþætt.
Sérhæfingin i háskólanámi hefur
aukizt hröðum skrefum jafnhliða
aukinni þekkingu, visindum og
tækni.
Læknisfræðin er þó ef til vill sú
fræðigrein, þar sem almenningur
hefur komizt nánast i snertingu
við akademíska sérhæfingu. Að
visu er hér ekki einungis um að
ræða sérhæfingu innan hins hefð-
bundna ramma læknisfræðinnar
(hið sama gildir um aðrar fræði-
greinar), heldur fara þessar
fræðigreinar i sérhæfingu sinni
einnig inn á svið annarra greina.
Þrátt fyrir þessa skörun á
viðfangsefnum hefur sú þróun
haldizt i háskólum, að einstakar
fræðigreinar séu áfram skýrt
afmarkaðar. Svo tekin séu
nokkur dæmi má benda á að
félagsfræðin greinist i sérgreinar
svo sem uppeldisfélagsfræði,
menntunarfélagsfræði, fjöl-
skyldufélagsfræöi, félagsfræði
aldraðra, fjölmiölafélagsfræði
o.fl. Enda þótt þessar sérgreinar
félagsfræðinnar fari inn á svið
annarra greina s.s. uppeldis-
fræðinnar, læknisfræðinnar eða
stjórnmálafræöinnar, þá eru
þessar sérgreinar eigi að siður
skilgreindar sem félagsfræði.
Svipuö dæmi má taka af mann-
fræðinni. Þar er talað um félags-
lega mannfræði, sem er sam-
kvæmt skilgreiningu háskólanna
mannfræði en ekki félagsfræði.
Að visu má segja, að erfitt sé að
átta sig á þvi hvað sálfræðingur,
félagsfræðingur og uppeldisfræð-
ingur i raun og veru merkir og
hve mikið nám liggur þar að baki
ef ekki er vitað um þá mennta-
gráðu, sem um ræðir og jafnvel
frá hvaða háskóla fræðimaðurinn
hefur útskrifazt.
Jafnvel þótt þessar upplýsingar
liggi fyrir hendi fer fjarri þvi, að
það sé á færi almennings að meta
hvað hér um ræöir i hverju tilviki.
Þaö er þvi háskólanna einna-að
útskrifa menn með háskólapróf.
Ef sá réttur er skertur, eins og
hér er gert ráð fyrir, erum við
komnir út á mjög alvarlega
braut.
Sálfræðingar vilja innlima
uppeldisfræðina
Skal ég þá vikja að annarri hlið
þessa máls, sem ég tel að sumu
leyti enn alvarlegri en lög-
verndun sálfræðinga.
t 2. gr. frumvarpsins segir á
bessa leið: „Leyfi samkvæmt 1.
gr. má aðeins veita þeim sem
lokið hafa kandidatsprófi eða
öðru hliöstæöu prófi i sálarfræði
eða sálfræðilegri uppeldisfræði
sem aðalgrein viö háskóla á
Norðurlöndum eða sambærilegu
prófi við aöra háskóla, hvort
tveggja að fenginni umsögn Sál-
fræöingafélags tslands.”
Síðar segir svo: „Ef sérstakar
ástæöur mæla með þvi er einnig
heimilt að veita þeim takmarkað
eða timabundiö leyfi samkvæmt
1. gr. sem hafa aðra háskóla-
menntun en hafa við sjálfstæðar
sálfræðilegar eða uppeldisfræði-
legar rannsóknir eða hagnýt störf
sýnt að þekking þeirra er sam-
bærileg við þá sem nefnd er i 1.
mgr. enda liggi fyrir rr.eðmæli
SáRræðingafélags tslands.”
Uppeldisfræöi er viður-
kennd/ afmörkuö fræði-
grein
Uppeldisfræðin er algerlega
sjálfstæö og viðurkennd fræði-
grein i flestum eða öllum háskól-
um. Um hana gilda þvi sömu
reglur og aörar fræðigreinar.
Þróunin i þessari fræðigrein
hefur orðið mjög mikil og ör
siðustu áratugina. Meðal sér-
greina uppeldisfræöinnar má
nefna eftirfarandi sem dæmi:
barnauppeldisfræði, sálfræöilega
uppeldisfræði, samanburðarupp-
eldisfræði, kennslufræði, upp-
eldisfræði afbrigðilegra barna,
skólastjórn, fræðslulöggjöf,
skólarannsóknir og þannig mætti
enn halda áfram. I öllum þessum
greinum uppeidisfræðinnar og
mörgum fleiri er hægt að stunda
framhaldsnám i flestum há-
skólum.
Við Háskóla tslands er eitt
prófessorsembætti i uppeldis-
fræði og á siðastliðnu ári var
einnig skipaður lektor i uppeldis-
fræði við skólann. Þannig hefur
uppeldisfræöin og sálarfræðin
verið algerlega aðgreind við
Háskóla tslands i það minnst að
formi til. Hitt er svo annað mál,
að Háskólinn hefði án efa getað
sinnt betur kennslu i þessari
fræðigrein en raun ber vitni, en
það er önnur saga.
Menntamálaráðuneytið fái
rétt til aö veita rúgbrauðs-
krossinn
Eins og fyrrgreindar tilvitnanir
i frumvarpi bera með sér getur
menntamálaráðuneytið veitt
mönnum, sem hafa próf i öðrum
háskólagreinum en sálarfræði,
leyfi til þess að kalla sig sálfræð-
inga. Þetta leyfigeta menn fengið
ef þeir hafa t.d. unnið eitthvað við
sálfræðilegar rannsóknir og
einnig uppeldisfræðilegar rann-
sóknir, að þvi tilskyldu að
Sálfræðingafélag tslands telji það
viðunandi.
Auövitað hljóta menn aö sjá
hvilika fjarstæðu hér er um að
ræða. Hér er ekki einungis verið
að fela menntamálaráðuneytinu
og Sálfræðingafélaginu að gilda
eða ógilda viðurkennd háskóla-
próf í sálarfræði, heldur er hér
einnig verið að lögbinda það að
uppeldisfræðingar, sem hafa sér-
menntað sig i sálfræðilegri upp-
eldisfræði, geti fengið að kalla sig
sálfræðinga. Eins og áður er bent
á skiptir i rauninni engu máli
hvaða háskólagrein menn hafa
lagt stund á, allir geta þeir fengið
að kalla sig sálfræðinga ef
menntamálaráðuneytið og
Sálfræðingafélagið telja það við
hæfi.
Nú skyldu menn ætla að
uppeldisfræðingar og reyndar
allir aðrir háskólaborgarar, sem
eitthvað koma nálægt skóla-
málum ættu að verða yfir sig
ánægðir að fá þannig að út-
skrifast með sálfræðigráðu frá
menntamálaráðuneytinu og Sál-
fræðingafélaginu. Þeir sem betur
þekkja til þessara mála vita
mætavel, að hér er um allt annað
og alvarlegra mál að ræða en i
fljótu bragði virðist.
Kristján Pétursson
Unnið að stærstu smyglmálum
þjóðarinnar um árabil, þar á
meðal spiramálið á s.l. ári.
Klúbbmálið (stærsta skattsvika-
mál þjóðarinnar).
Af hverju er ekki svona mannij
falin rannsókn á þeim manns-i
hvörfum, sem nú eru til rann-
sóknar og öðrum þáttum þeirra j
mála. Eru jafnvel einhverjirj
hræddir um að hann upplýsi
óþarfiega mikið i leiðinni. Dóms-Í
yfirvöldin og sérstaklega dóms-j
málaráðhr. ættu að fá hann til
þessara starfa, enda þótt hann
hafi deilt harölega á meðferð
dómsmála á undanförnum árum.
Það er von min og ég veit
margra annarra, að þessi mál
verði að fullu upplýst, það er nóg
komið af þessum sýndar — og
sorgarleikjum á undanförnum
árum. Eg vona, Kristján, að þú
vinnir þin störf þin af sömu ein-
urð, drenglyndi sem hingað til og
látir ekki hugfallast, þjóðin
stendur með þér.
Þökk fyrir birtinguna. N.N.”
Eins og áður hefur veriö
bent á hafa háskólar og
þar með Háskóli Islands,
sérstööu, sem byggist á
viðurkenningu stjórnvalda
á stööu þeirra, sem æðstu
stofnana á sviði vísinda og
mennta. Hvorki ríkisvaldið
né einstök félagssamtök
háskólamenntaðra manna
hafa til þessa fengið að
raska þvi hefðbundna
valdi, sem háskólarnir
hafa haft. Meiri ástæða
væri til að efla sjálfstæði
háskólanna heldur en að
binda starfsemi þeirra í
fjötra ríkisbáknsins og
annarra „þrýstihópa",
sem vilja fá að ráða meiru
um málefni háskólanna en
eðlilegt má teljast.
Rétt er það, að hið opinbera
hefur oft og einatt haft afskipti af
starfsréttindum einstaklinga og
hópa. En lögbundin starfs-
réttindi eru eitt og viðurkennd
háskólapróf annað. Ég tel þvi
með öllu fráleitt, að hægt sé með
lögum, að svipta menn aka-
demisku starfsheiti eins og gert
er ráð fyrír i frumvarþi til laga
um sálfræðinga.
Ef þetta frumvarp yrði að
lögum þá væri i raun verið að
gera sálfræðingafélag tslands að
Það dugar ekki að hlaupa upp i tré, þegar maður vill komast undan ljóni. Það
reynir þessi maður, en án árangurs. Ljón geta klifrað. — Sem betur fer er þetta
leikur, dýratemjari er aðeins að sýna hvað Ijónið hans getur!
HRING-
EKJAN
Afrakstur New
York dvalar í
Norræna húsinu
Sigurður Örlygsson inu. Hann sýnir þar 55
hefur opnað málverka- myndir, sem flestar eru
sýningu i Norræna hús- málaðar i fyrra og hitteð-
Ein af myndum Sigurðar örlygssonar í Norræna hús-
inu.
fyrra. Einnig eru myndir
frá 1972 og '73.
t sýningarskrá skrifar
Aðalsteinn Ingólfsson,
listfræðingur, um myndir
Sigurðar. Hann segir
meðal annars, að
nýsloppinn úr skóla hafi
Sigurður haldið sfna
fyrstu einkasýningu i
Unuhúsi 1971, og hafi það
likiega verið ein heilleg-
asta og sterkasta frum-
sýning listamanns hér-
lendis i langan tima.
Arið 1974 til '75 dvaldist
Sigurður í New York, og
segir Aðalsteinn, að sú
dvöi hafi valdið breyting-
um á verkum hans, sem
enn verði ekki séð fyrir
endann á. Teikning hans
hafi orðið iipurri og linur
hans ekki lengur afger-
andi og strengilega
afmarkandi. Lifrænir lit-
flekkir rjúfi helgi hinna
stóru einlitu forma.
Þá segir Aðalsteinn, að
á sýningu Sigurðar, sem
nú hafi verið opnuð, megi
sjá afrekstur New York
dvalarinnar og eftirmála
um hana. Meiri hreyfing
sé i málverki Sigurðar en
áður, áferð þeirra sé
fjölbreytileg og litirnir
dýpri og munaðarfyllri.
Sýning Sigurðar f
Norræna húsinu er opin
daglega frá klukkan 14 til
22. — AG.

Kjör opinberra
starfsmanna eru
mjög bágborin
Kristján Thorlacius sagði i gær, að þokazt
hefði allverulega i samkomulagsátt i samn-
ingsréttarmálum opinberra starfsmanna.
Væntanlega yrði þess ekki langt að biða, að
einhverjar niðurstöður fengjust, enda þótt enn
væru ýmiss ljón á veginum.
Rætt við Kristján
Thorlacius,
tormann BSRB
Þá sagði Kristján: „Við
munum reyna til þrautar að
komast að niðurstöðu um
samningsréttarmálið áður en
farið verður af alvöru að ræða
um kjaramálin.”
BSRB hefur lagt mikla
áherzlu á að opinberir starfs-
menn fái verkfallsrétt. í þvi
augnamiði beitti stjórn banda-
lagsins sér fyrir kynningu á
þessum málum siðast liðið
haust. Kynningunni var
þannig háttað, að haldnir voru
fundir meðal hinna ýmsu
aðildarfélaga um allt land.
Samkvæmt skoðanakönnun,
sem gerð var samhliða þess-
um fundum, kom fram, að
meirihluti þeirra, sem fundina
sóttu, voru hlynntir þvi að
opinberir starfsmenn fengju
verkfallsrétt.
Sagði Kristján Thorlacius,
að ákvarðanir i þessum mál-
um yrðu endanlega teknar af
stjórn BSRB og sérstakri 50
manna samninganefnd og
verkfallsnefnd sem bandalag-
ið hefði valið.
Enda þótt samningsréttar-
málið sé þannig i brennidepli
hafa kjaramálin einnig komizt
á hreyfingu. Sérstakar undir-
nefndir frá BSRB og rikinu
hafa þegar tekið til starfa og
sagðistKristján gera ráð fyrir
einhverjum niðurstöðum frá
þeim viðræðum mjög fljót-
lega.
Lægstu laun 50 þús
Að lokum var Kristján
Thorlacius spurður um kaup-
kröfur BSRB með hliðsjón af
nýgerðum kjarasamningum
ASÍ og vinnuveitenda. Um það
sagði Kristján: „Kröfur okkar
liggja fyrir frá þvi i haust, svo
það fer ekkert á milli mála
hvað við förum fram á, Lægst
laun opinberra starfsmanna
eru nú 50.086.- i fyrsta þrepi en
56.358 i efsta þrepi. Kröfur
okkar eru nú 78.000 i fyrsta
þrepi og 84.000 i efsta þrepi.”
Kristján sagði að stefna
BSRB væri launa jiöfnunar-
stefna, enda gerðu þeir ráö
fyrir mun meiri launahækkun
fyrir þá lægst launuðu en þá,
sem hæst laun hefðu.
Til samanburðar má geta
þess að hæstu laun opinberra
starfsmanna eru nú 141.214 og
gildir þar jafnt hvort um
lengri eða skemmri starfs-
tima er að ræða, þ.e.a.s. engin
þrep. Kröfur fyrir efsta launa-
flokk eru hins vegar 199.500
fyrir lægsta þrep en 205.500
fyrir efsta þrep.
Meiri kröfur en ASí
Samkvæmt þessum tölum er
ljóstaðBSRB gerir mun meiri
kaupkröfur, hlutfallslega, en
ASI samdi um i kjarasamn-
ingunum. Sagði Kristján
Thorlacius, að opinberir
starfsmenn mundu varla
sætta sig við jafn lágar kjara-
bætur og verkalýðshreyfingin
hefði samið um, enda hefði
kaupmáttur launa rýrnað
mjög — BJ —
HMsnnsnmBHH
Dr. Bragi Jósepsson, uppeldisfræöingur:
ANNAR HLUTI
■ ■ ■