Alþýðublaðið - 31.03.1976, Blaðsíða 3

alþýðu-
biaðið Miðvikudagur 31. marz 1976.
FRÉTTIR 3
OVINSÆLAR
AÐGEROIR
FRAMUNDAN?
ekki miðast að þvi jafnhliöa að
gæta þess að halda fylgi og
koma efnahagsmálunum i við-
unanlegt horf, Þær ráðstafanir
sem nú verður að gripa til,
verða ekki vinsælar, og ég vil
segja, að það þurfi pólitiskan
kjark til að hrinda þeim i fram-
kvæmd.
Verðhækkanirnar —
afleiðing stefnu rik-
isstjórnarinnar
Helgi Seljan: Efnahagsmálin
hjá okkur eru i miklum ólestri
og útlitið er hreint ekki gott.
Það virðist svo sem öllu hafi
verið sleppt lausu eftir að þessi
skriða verðhækkana fór af stað.
Það er vitað. að allar þessar
verðhækkanir biðu sins tima.
Rikisstjórnin beið með þær.
þar til kauphækkanir höfðu náð
fram að ganga, til að geta kennt
samningum um hækkun verðs á
vöru og þjónustu.
Astandið er mjög alvarlegt,
þegar hugsað er til þess, hversu
litlar kjarabætur náðust. og
þessi þróun sýnir bezt hina
miklu nauðsyn þess að fá rauðu
strikin inn i dæmið. eins og
verkalýðshreyfingin lagði rika
áherzlu á.
En það er út i hött að kenna
kauphækkunum um þessar
miklu verðhækkanir sem hafa
orðið, þvi sérfræðingar stjórn-
arinnar voru búnir að reikna út.
að það þyrfti að koma til allt að
17% hækkun á vöruverði. þótt
engin breyting yrði á kaupi.
Þetta flóð hækkana sem dunið
hefur yfir nú, er eingöngu af-
leiðing stefnu stjórnarinnar i
þessum. málum. en á ekkert
skylt við kaupkröfur verkalýðs-
ins.
Efnahagsmálin hafa ekki ver-
ið rædd á þingi enn sem komið
er. Menn vita. að það eru ekki
öll kurl komin til grafar ennþá
og það getur verið von á enn
frekari hækkunum. Það verður
að biða með umræður og sjá
hvað þetta gengur langt.
Loðnuvertíðin sem
brást
Halldór Asgrimsson: Ég er
fremur svartsýnn á framvindu
allra mála eins og nú horfir.
Þaö kemur okkur að visu til
góða. að það hefur orðið nokkur
hækkun á afurðaverði erlendis
og þróun i iðnaði hefur orðið já-
kvæð. En hinu er ekki að neita.
að loðnuvertið varð ekki eins
góð og þjóðhagsspá geröi ráð
fyrir og einnig barst minni fisk-
ur á land en ætlað var.
Ég tel mjög brýnt, að efna-
hagsmálin verði rædd á Alþingi
áður en til þingslita kemur og
veröi þá rædd i ljósi þeirra at-
burða sem hafa gerzt og rikis-
stjórnin leggi siðan á ráðin á
grundvelii þeirra umræðna.
r ' .. —........ -
Hvert stefnir í efnahagsmálunum?
/,Þær ráðstafanir sem nú verður að aríoa tiI# verða ekki vinsælar, og ég vil segja
að það þurfi pólitiskan kjark til að hrinda þeim í framkv." sagði Albert Guð-
mundsson, þegar Alþýðublaðið hafði samband við nokkra þingmenn og leitaði álits
þeirra á þeirri stefnu, sem efnahagsmál þjóðarinnar hafa tekiö.
Þessi ummæli benda til þess, að þær ótrúlegu verðhækkanir, sem hafa orðið á
vöru og þjónustu, séu aðeins forsmekkur þess sem koma skal, og enn eigi eftir að
harðna í ári hjá launafólki í landinu.
Hvar er rikis-
stjórnin?
Gylfi Þ. Gislason: Ég tel það,
sem hefur verið að gerast i
verðlagsmálum undanfarið, enn
eina sönnun þess að landinu er
ekki stjórnað.
Það þarf engan að undra, að
einn dagblaðsritstjóri i Reykja-
vik, Jónas Kristjánsson, sem
menn hafa hingað til talið stuðn-
ingsmann rikisstjórnarinnar,
skuli spyrja hvar hún eiginlega
sé, hvort hún sé týnd?
Það hefur aldrei gerzt áður,
að umsamin launahækkun hafi
horfið gersamlega, jafnfljótt
eftir samninga og nú á sér stað.
Og forystumenn Alþýðusam-
bandsins efast meir að segja
um, að hér sé löglega að málum
staðið.
Það hefur heldur aldrei gerzt
áður.
Það er ekki aðeins i verðlags-
og kjaramálum sem allt er i ó-
lestri. Skuldasöfnun erlendis er
ógnvekjandi, rikissjóður lifir á
Stjórnvöld reyna að
klóra í bakkann
Karvel Pálmason: Mér virðist
að það sé ekki bjart framundan i
efnahagsmálum eins og nú er á-
statt. Ef það heldur áfram sem
horfir, þá kemur að þvi innan
skamms að verðhækkanir éta
upp þær kauphækkanir sem
hafa orðið og ef til vill vel það.
Stjórnvöld reyna að klóra i
bakkann og gera tilraun til að
nota samninga til að kenna um
ófarirnar, en það er staðreynd
að vöruhækkanir hefðu þrátt
fyrir allt komið til, þótt kaupið
hefði ekkert hækkað.
Það var að mínu viti alrangt
af stjórninni að taka ekki til-
mælum verkalýðshreyfingar-
innar um samstarf, þegar henni
bauðst það á sinum tima.
Tillögur þær, sem verkalýðs-
hreyfingin lagði fram þá, voru
mjög skynsamlegar og stjórnin
hefði átt aö taka þær til gaum-
gæfilegrar athugunar.
Seðlabankanum og i orkumál-
um hafa verið teknar alrangar
ákvarðanir, sem eiga eftir að
draga þungan dilk á eftir sér.
i ljós er komið að fjárfesting i
sjávarútvegi hefur verið stjórn-
laus og lögreglurannsóknir leiða
i ljós spillingu og glæpi.
Það er ekki hægt að draga af
þessu aðrar ályktanir en þær, að
gagngerðra breytinga sé þörf i
islenzkum stjórnmálum og
efnahagsmálum.
Mistök i stjórnsemi
Albert Guðmundsson: Ég held
að það séu allir sammála um að
ástandið i efnahagsmálum sé
mjög alvarlegt.
Það hafa orðið einhver mistök
á leiðinni, bæði i stjórnsemi
fyrrverandi stjórnar og núver-
andi stjórnar.
Jafnframt hafa orðið ýmsir ó-
viðráðanlegir og óæskilegir at-
burðir, sem enginn hefur getað
séð fyrir. en eru undirrót þessa
ástands að hluta.
Nú þarf ákvarðanatöku, sem
ENN SEILIST SEDLABANKINN
ALÞJÖDAGJALDEYRISSJÖDINN
Alþýðubankamálið:
Athugun saksóknara ekki
lokið fyrir aðalfund?
„Seðla bankinn tekur iþessum
mánuði tvö yfirdráttarl. hjá Ai
þjóðagjaldeyrissjóðnum, sam-
tals að fjárhæð 25,1 millj. sér-
stök dráttarréttindi (SDR) eða
jafnvirði um 5,100 millj. is-
lenzkra króna. Verður fé þetta
notað til að styrkja greiðslu-
stöðu landsins út á við og tii þess
að breyta ýmsum stuttum ián-
um bankans i ián til iengri
tima”, að þvi er segir i fréttatil-
kynningunni.
„Fyrra lánið, að fjárhæð 11,5
millj. sérstakra dráttarréttinda
cða um 2,300 millj. króna, var
tekið 16 . þ.m. Er það svonefnt
jöfnunarlán, sem Alþjóðagjald-
eyrissjóðurinn veitir þátttöku-
rikjum sinum tii þess að mæta
timabundnum samdrætti i út-
flutningstekjum og svarar fjár-
hæð þess til helmings kvóta is-
lands hjá sjóðnum. Lán þessi
endurgreiðast, þegar út-
flutningstekjur vaxa á ný. Þetta
er i þriðja sinn, sem isiand fær
jöfnunarlán, en áður voru þau
tekin árin 1967 og 1968.
Siðara lánið, aö fjárhæð 13,6
millj. sérstakra dráttanéttinda
eða um 2,800 miilj. króna,
verður tekið hinn 31. þ.m. Það
er svonefnt oliulán, sem veitt
liefur verið til þess að mæta
hluta af þeirri rýrnun gjald-
eyrisforðans, sem stafar af hinu
háa verði, sem nú er á oliu á
heimsm arkaði, og ekki verður
staðið undir með öðrum hætti.
Með lánum þessum cr stefnt að
þvi að koma i veg fyrir, að
gripið verði til óheppiiegra
samdráttaraðgerða eða inn-
flutnings- og gjaldeyrishafta
vegna greiðsluerfiðleika. Lán
þessi eru til sjö ára.
Þegar þessi tvö lán hafa verið
tekin, nemur skuld íslands við
Alþjóðagjaldeyrissjóðinn sam-
tals 62,2 millj. sérstakra
drá ttarréttinda eða jafnvirði
um 12,600 millj. króna. Af þvi
eru jöfnunarlán 11,5 millj. sér-
stakra dráttarréttinda, oliulán
39,2 millj. sérstakra dráttar-
réttinda og almenn yfir-
dráttarlán 11,5 sérstakra
dráttarréttinda."
Aðalfundur Alþýöubankans
hefur verið auglýstur iaugar-
daginn 24 apríl. Búast má við
viðburðarrikum fundi eftir allt
það sem hefur gengið á, vcgna
starfsemi bankans og nú siðast
hefur báðuin bankastjórunum
verið sagt upp störfum.
Sem kiinnugt er, fór fram um-
fángsmikil sakadómsrannsókn
á útlánum Alþýðubankans sam-
kvæint beiöni bankaráðs og
Seðlabankaus. Til að byrja með
beindist rannsóknin einkum að
viðskiptum bankans og Guðna
Þörðarsonar, en siöan komu
einir sjö aðilar til viðbótar i
inálið. Aö lokinni sakadóms-
rannsókn voru málskjöl send
saksóknara rfkisins sem tekur
ákvörðun um livort til Irekari
málareksturs kemur.
Lokið fyrir fundinn?
Alþýðublaðiö hafði samband
við Þórð Björnsson rfkissaksókn-
ara i gær og spurði livað liði at-
hugun á málsskjölum.
Haiin sagði að unnið væri að
málinu. Þetta væri tafsanit verk
og umfangsmikiö og tæki þvi
nokkurn tima. Er saksóknari var
spurður hvort athiigun embættis-
ins yrði lokið fyrir aðalfund bank-
ans þami 24. april sagðist hann
ekkert geta um það sagt á þessu
stigi.
Fari svo. að athugun sak-
sóknaraembættisins verði ekki
lokiö l'yrir 24. apríl vandast
málið. Gæti svo farið að fresta
yrði luiidiiiuiu eða boða til fram-
haldsaðalfundar. —SG