Alþýðublaðið - 28.10.1976, Blaðsíða 6

6 SJÖNARMIÐ
a»
Fimmtudagur 28. október 1976 *«iaðið
JAFNRÉTTISBARÁTTA
ER STÉTTABARÁTTA ■
O OG STÉTTABARÁTTA ER JAFNRÉTTISBARÁTTA
O STEFNUGRUNDVÖLLUR RAUÐSOKKAHREYFINGARINNAR
Jafnréttisbaráttan er óaö-
skiljanlegur þáttur stéttabar-
áttunnar fyrir nýju samfélagi
þar sem arðrán og hverskonar
kúgun verður afnumið og jöfn-
uður rikir. Fullkomnu jafnrétti
verður ekki komiö á i þessu
samfélagi. Kúgun kvenna er
efnahagslegs og kynferðislegs
eðlis. Hún er liður i þvi misrétti
sem þjóðfélagsskipan okkar
byggist á. Félagslegar og efna-
hagslegar aðstæöur kvenna
gera þeim ekki kleift að standa
jafnfætis körlum. Undirrót
þessa er það hlutverk sem kon-
ur hafa gegnt og gegna i fjöl-
skyldunni.
t atvinnulifi, félagsstarfi og
uppeldismálum er gert ráö fyrir
að á hverju heimili sé kona til að
sjá um hverskonar þjónustu við
heimilismenn. Börn eru enn alin
upp til að lita á heimilið sem
aðal starfsvettvang kvenna þótt
fjölmargar konur sjái einar
fyrir sér og börnum sinum og
tæp 60% giftra kvenna vinni ut-
an heimilis (1974). Opinber
þjónusta við heimilin hefur ekki
vaxið i samræmi við aukna at-
vinnuþátttöku kvenna. Dagvist-
unarstofnanir eru forréttindi ör-
fárra barna. Tvisetnir skólar án
mötuneyta byggja á þvi, að allt-
af sé einhver heima til að annast
börnin. Þar viðbætist að skólinn
á mikinn þátt i að viðhalda úr-
eltum hugmyndum um hlut-
verkaskiptingu kynjanna.
Starfsmenntun kvenna er minni
og fábreyttari en karla. Þær eru
stærsti láglaunahópurinn og at-
vinnuöryggi þeirra minna. Þær
eru kallaðar út á uppgangstim-
um, en sendar heim, þegar
samdráttur verður á atvinnu-
markaðnum. Þar við bætist, að
sektarkennd og heimilisskyldur
vegna barna valda þvi að konur
geta ekki einbeitt sér i starfi.
Tvöfalt vinnuálag sem marg-
ar konur búa við ásamt gömlum
fordómum um eöli og hlutverk
kvenna valda þvi, að þær taka
litinn þátt i félags- og stjórn-
málum.
Móðurhlutverkið er notað
gegn þeim bæði meðan á barns-
burði og meðgöngu stendur og
eins seinna þegar samfélagið
sér ekki um að veita börnum at-
hvarf meðan þeir fullorðnu
vinna.
Samfélagið sinnir ekki þeirri
skyldu að fræða fólk um kyn-
feröismál og alið er á tviskinn-
ungshætti i þessum efnum.Van--
þekking veldur oft ótimabærri
þungun og konur njóta ekki
þeirra grundvallarréttinda aö
ráða sjálfar hvort og hvenær
þær ala börn. Rauðsokkahreyf-
ingin litur á það sem hlutverk
sitt:
— að berjast fyrir nýju samfé-
lagi jafnréttis og frelsis,
— að berjast gegn kúgun og
hvers konar árásum á alþýðu,
— að starfa með verkalýðs-
hreyfingunni og öðrum að sam-
eiginlegum markmiðum,
— aö berjast gegn þvi að fólki
sé mismunað vegna kynferðis
sins,
— að efla sjálfsvitund, félags-
þroska og baráttuvilja kvenna,
— að styðja baráttu kvenna um
allan heim gegn kúgun og aftur-
haldi,
— að berjast fyrir aukinni sam-
neyzlu.
Rauðsokkahreyfingin berst
fyrir fullkomnu jafnrétti kynj-
anna á öllum sviðum þjóðfé-
lagsins. Hún setur fram skýrar
kröfur um ráðstafanir sem
stuðla að jafnrétti og stefnir að
fjöldabaráttu fyrir þeim.
Rauðsokkahreyfingin berst fyr-
ir eftirfarandi kröfum:
1. Lifvænleg laun fyrir átta
stunda vinnudag
2. Full atvinna fyrir alla
3. Atvinnuöryggi fyrir alla
4. Jöfn laun fyrir sambærilega
vinnu
5. Sami réttur til allrar vinnu
6. Jafnrétti til náms
7. Samfelldur vinnudagur og
mötuneyti i skólum
8. Góðar og ókeypis dagvistun-
arstofnanir
9. Sex mánaða fæðingarorlof
fyrir alla
10. Kynferðisfræðsla i skólum
11. Ökeypis getnaðarvarnir
12. Frjálsar fóstureyðingar.
Á 2. þingi Rauðsokka-
hreyfingarinnar, sem haldiðvar
um siðustu helgi, 23. og 24. okt.
(á ársafmæli kvennafris, þótt
það hafi nánast verið tilviljún)
var þessi stefnugrundvöllur ein-
róma samþykktur.
Einnig var samþykkt skipu-
lag hreyfingarinnar og teknar
ákvarðanir um verkefnin fram-
undan. Þeir sem vilja kynna sér
frekar niðurstöður þingsins snúi
sértil hreyfingarinnar að Skóla-
vörðustig 12 milli 5 og 7 alla
virka daga, simi 28798.
OR YMSUM ATTUM
Kosningaspá
almannaróms
Vióa virðast menn vera farnir
að gera því skóna, að kosning-
um til Alþingis verði flýtt. 1 dag-
legu tali manna má merkja
vangaveltur af þvi tagi og ef
grannt er skoðað má lika sjá
þess nokkur merki að skjálftans
gamalkunna sé aðfara að gæta.
Að öllu óbreyttu ætti ekki að
kjósa til Alþingis að nýju fyrr en
i sumarbyrjun árið 1978. En þá
ættu lika að fara saman, kosn-
ingar til Alþingis og til byggða-
stjórna. En slikt getur varla tal-
izt æskilegt. Bæði fyrir þá sök,
að þá vill verða málefna-
ruglingur auk þess sem það
truflaði verulega hina hefð-
bundnu kosningastarfsemi
flokkanna.
Nú hefur þvi verið fleygt, aö
margir af byggðastjórnar-
mönnum Sjálfstæðisflokksins
óski eftir þvi að þing verði rofið
næsta vor og efnt til kosninga,
annað hvort að vori, eöa i sið-
asta lagi haustið 1977. Megin
röksemdin til þess er sú, að þar
meö séþað tryggt að hugsanlegt
áfall stjórnarflokkanna i næstu
kosningum veröi ekki til þess aö
sjálfstæðismenn missi áhrif i
byggöastjórnum um land allt.
En hugmyndum um rof sam-
starfs við Framsóknarflokkinn
og kosningar að ári vex sifellt
fiskur um hrygg innan Sjálf-
stæðisflokksins. Ýmsir sjálf-
stæðismenn, og þeirra á meðal
nokkrir af leiðtogum flokksins,
álita að Framsókn liggi i slikum
sárum að þar liggi núna laust
fylgi, sem muni fremur ljá
Sjálfstæðisflokknum lið i kosn-
ingum, verði þær innan tiðar. Á
þann hátt muni flokkurinn bæta
sér upp það fylgistap, sem ó-
hjákvæmilega verði nokkuð, en
með þvi að það verði á kostnað
Framsóknar haldi Sjálfstæðis-
flokkurinn stöðu sinni óskertri
eða a.m.k. h'tt skertri.
Eins og menn minnast bætti
Framsóknarflokkurinn veru-
lega við sig i þingkosningunum i
hitteðfyrra. En miklu mest varð
þó aukningin i kjördæmi þáver-
andi forsætisráðherra, Ólafs
Jóhannessonar: Noröurlands-
kjördæmi vestra. Oddviti Sjálf-
stæðisflokksins þar i sveit er nú
oVóinn Eyjólfur Konráð Jóns-
son, sem nú telur timann kom-
inn. Hrútaævintýri Eykons og
viðbrögð Timans og fram-
sóknarráðherranna við þvi hafa
ekki orðið til að skerpa kærleika
i hjúasölum stjórnarherranna.
Sviðsetning Eykons i slátur-
húsinu, þegar hann við alvæpni
leiddi hrútinn til slátrunar, var i
senn yfirlýsing um að nú væri
pólistisk sláturtiö að hefjast, og
táknrænt boð um að Ólafi skyldi
nú boðin örlög hrútsins, — á
pólitiskan hátt að visu.
En gamanlaust, þá er það
ekki aðeins i röðum sjálfstæðis-
leiðtoganna, sem kosningar að
vori eru ræddar.Almenningurer
farin að ræða þær á svipaöan
hátt og umræður um fyrirhug-
aða gengislækkun hafa oft verið
fyrirboði slikrar. Þvi verður
ekki neitað, að verulegrar
spennu hefur gætt i þjóðlifinu að
undanförnu. Margir hafa haft
það á orði, að ekki slakni á
þeirri spennu fyrr en einhvers
konar uppgjör hafi átt sér stað.
Þeir hafa sagt að það þurfi að
koma til kosningar, svo fólk fái
að velja að nýju. Þegar þær
kosningar séu afstaðnar og ný
staða komin i heimi islenzkra
stjórnrhála, þá sé fyrst hægt
aö fara að sinna uppbyggingar-
starfi að nýju.
Æskilegt að
hreinsa
andrúmsloftið
Bollaleggingar af þessu tagi
eru, þegar öllu er á botninn
hvolft, ekki svo fjarri lagi. Slik
umskipti hafa orðiö á skömm-
um tima á vettvangi islenzkra
stjórnmála, að fyllilega er oröið
timabært að kanna hug þjóðar-
innar til þeirrar forystu, sem
hér hefur setið siðustu tvö ár.
Eins á stjórnarandstaðan sið-
ferðilegan rétt til að fá úr þvi
skorið á þann eina hátt, sem
slikt verður gert, hvort þjóöin
stendur að baki þeirri þjóð-
félagsgagnrýni, sem hafin hefur
verið á siðustu tveim árum.
Þá er það ekki siður gagnlegt
fyrir flokkana sjálfa að óska úr-
skurðar kjósenda um hvort
breytinga sé þörf i forystusveit-
um flokkanna.
Samkvæmt stjórnarskránni
hefur núverandi stjórnarflokk-
um verið falið umboð til að
stjórna iallt að fjögur ár. Laga-
lega hafa þeir þvi allan rétt til
þess. En siðferöislega ber þeim
að endurskoða samstarf sitt
þegar vitað er að heilindi eru
ekki lengur með samstarfs-
flokkinum. Sjálfstæðismenn
gagnrýndu og réttilega
ráðuneyti Ólafs Jóhannessonar
fyrir þá sök að þar væri ekki
unnið af heilum samstarfshug.
Oft benti Morgunblaðið á að þar
sætu saman i stjórn menn, sem
vart töluðust við, sætu jafnvel á
svikráðum hver við annan.
Þessi sama staða er nú enn
komin upp.
—BS.