Alþýðublaðið - 25.11.1976, Blaðsíða 2

2 STJÓRNMÁL
Fimmtudagur 25. nóvember 1976 i»!!!$ía>'
alþýóu'
blaðió
Ctgcfandi: Alþýöuflokkurinn.
Itekstur: Heykjaprcnt hf. Ritstjóri og ábyrgftarmaður: Arni Gunnarsson. Fréttastjóri: Bjarni Sigtryggsson.
Aftsetur ritstjórnar er i Síftumúla 11, simi 81866. Auglýsingadeild, Alþýftuhúsinu Hverfisgötu 10 — simi 14906.
Askriftarsimi 14900. Prentun: Blaftaprent h.f. Askriftarverft: 1100 krónur á mánuði og 60 krónur i iausasölu.
Samneyzla— einkaneyzla
í leiðara AAorgun-
blaðsins fyrr í þessari
viku er þvi lýst yfir, að
samdráttur þjóðareyðsl-
unnar hafi nær einvörð-
ungu komið fram í einka-
neyzlunni. Vöxtur sam-
neyzlunnar hafi að vísu
hægt á sér, en naumast
meir. Blaðið segir jafn-
framt, að flestir þættir
samneyzlu séu bæði æski-
legir og óhjákvæmilegir.
Þar megi nefna mála-
flokka ■ eins og
heilbrigðismál fræðslu-
mál, tryggingamál, sam-
göngumál og löggæzlu-
mál.
Þessar fullyrðingar
blaðsins stangast á ýms-
an hátt við staðreyndir,
og verður hér greint frá
einu dæmi, sem æskilegt
væri að AAorgunblaðið
gæfi skýringar á. Að
undanförnu hefur verið í
smíðum geðdeild við
Landsspitalann í Reykja-
vík. Smiði hennar flokk-
ast tvímælalaust undir
samneyzlu. Allir, sem til
mála þekkja, vita hve
nauðsynlegt er að þessi
hluti sjúkrahússins verði
tilbúinn sem fyrst, meðal
annars vegna göngu-
deildar, sem þar á að
vera.
Á fjárlögum þessa árs
var engin f járveiting til
áf ramhaldandi smíði
geðdeildarinnar, en í
f járlagaf rumvarpinu,
sem nú liggur fyrir
Alþingi er gert ráð fyrir
90 til 100 milljón króna
framlagi. Verði sú fjár-
hæð samþykkt er það ekki
nema helmingur þeirrar
upphæðar, sem nauðsyn-
leg er til að geta haldið
verkinu áfram af fullum
krafti. Framkvæmdir
við húsið hafa legið niðri
frá því í haust. Verði
framlagið til hússins
samþykkt óbreytt, eins og
það nú er í f járlagaf rum-
varpinu, verður unnt að
halda áfram í næsta
mánuði, en þá ekki lengur
en fram á mitt næsta ár.
AAeð sama áframhaldi
munu líða mörg ár þar til
húsið verður allt tilbúið til
notkunar. Þetta heitir á
máli AAorgunblaðsins að
hægja vöxt samneyzlunn-
ar, en naumast meir.
Á sama tíma og svo
treglega gengur að fá
fjármagn til brýnna
Smífti Landsspitalans hefur stöftvazt. Þaft skortir fjármagn til þessa mikilvæga verkefnis, sem telst til
samneyzlu.
Undanfarna mánufti hafa stórar verzlunar- og skrifstofuhallir risift í Reykjavik. Nú er verift aö byrja á
þeirri stærstu: Húsi verzlunarinnar. Allt er þetta reist fyrir fjármagn, sem flokkast tvimælalaust undir
einkaneyzlu.
verkefna, sem flokkast
undir samneyzlu, virðist
ekki skorta fé til verk-
efna, sem hljóta að telj-
ast til einkaneyzlu. í
þessu sambandi má
benda á verzlunar- og
skrifstofuhallir einstakl-
inga og fyrirtækja, sem
risið hafa með ótrúlegum
hraða í Reykjavík að
undanförnu. Nýlega var
byrjað á einu stórhýsinu
til viðbótar. Húsi
verzlunarinnar. Eigendur
þess verða Lifeyrissjóður
verzlunarmanna,
Verzlunarmannafélag
Reykjavíkur, Verzlunar-
bankinn, Kaupmanna-
samtök íslands, Félag
islenzkra stórkaup-
manna, Verzlunarráð
íslands og Bílgreinasam-
bandið. Kostnaður við
smíði þessa húss verður
gífulegur, og hluta af
honum greiðir lífeyris-
sjóður launþegasamtaka,
það er Lífeyrissjóður
verzlunarmanna.
AAorgunblaðið segir, að
samdráttur þjóðareyðsl-
unnar hafi nær einvörð-
ungu komið f ram í
einkaneyzlunni. Ekki
kemur það alveg heim og
saman við þessar fram-
kvæmdir allar, nema
AAorgunblaðið flokki ein-
vörðungu undir einka-
neyzlu kaupá matvælum,
fatnaði, bílum og
TOimilistækjum. —
Sannleikurinn er sá, að
i þessu dæmi kemur mjög
skýrt fram hvaða verk-
ef ni núverandi ríkisstjórn
telur að skuli hafa for-
gang og njóta þess fjár-
magns, sem fyrir hendi
er.
Eða er skýringin sú,
að einkaf ramtakið í
landinu hafi undir hönd-
um meira fjármagn til
f járfestingar en forystu-
menn þess hafa fengizt til
að viðurkenna. Og hvað-
an kemur það f jármagn á
meðan skatttekjur ríkis
og sveitarfélaga nægja
ekki til að sinna jafn
veigamiklu verkefni og
smíði geðdeildar Lands-
spítalans hlýtur að vera.
AAorgunblaðið getur
svarað þessari spurn-
ingu, ef það á annað borð
virðir hana viðlits.
Alþýðublaðið amast ekki
við fjárfestingu fulltrúa
einkaneyzlunnar. Það
hlýtur hins vegar að vera
hverjum manni Ijóst, að
þegar að kreppir í efna-
hagsmálum [Djóðarinnar,
er vægast sagt óeðlilegt,
að verzlunar- og skrif-
stofuhallir þjóti upp eins
og gorkúlur á mykjuhaug
á meðan ekki er hægt að
leggja fram nauðsynlegt
fjármagn til eins mikil-
vægasta þáttar sam-
neyzlunnar, heilbrigðis-
mála. Einhversstaðar er
pottur brotinn, a.m.k.
rennur fjármagnið ekki
til þeirra verkefna, þar
sem þess er mest þörf.
—ÁG—
Lánamál námsmanna og kjaraskerðing
í brennidepli á fullveldishátíðinni
1. desembernefnd stúdenta hef-
ur sent frá sér tilkynningu um
hefftbundin hátiftahöld á full-
veldisdaginn. Tilkynning þeirra
er svohljóöandi:
A6 venju munu stúdentar halda
uppá fullveldisdaginn 1. des. með
samkomu i Háskólabió. Dagskrá
hennar veröur aö þessu sinni
helguð efninu: Samstaöa verka-
fólks og námsmanna gegn kjara-
skerðingu rikisvaldsins. f
dagskránni veröur gerö grein
fyrir lánamálum námsmanna,
fjallað um kjaraskeröingu launa-
fólks og fluttur frásöguþáttur úr
sögu islenzkrar verkalýöshreyf-
ingar. Auk námsmanna sjálfra
flytja stutt ávörp:
Aöalheiöur Bjarnfreðsdóttir,
form. Sóknar.
Jósep Kristjánsson sjómaður,
Raufarhöfn.
Snorri Sigfinnsson verkamaður,
Selfossi.
Söngsveit alþýðumenningar, Orn
Bjarnason og Spilverk þjóðanna
flytja söngva á þessari sam-
komu.
verkafólks
Dagskráin tekur um einn og
hálfan tima i flutningi, og verður
henni útvarpað.
f tilefni dagsins munu stúdent-
ar gefa út myndarlegt blað, og
dreifa þvi ókeypis einsog upplag
endist. Það verður að mestu leyti
tileinkað sama efni og dagskráin.
Um kvöldið gengst svo 1. des.
nefndin fyrir dansleik i Sigtúni.
1. des. nefnd stúdenta.
EIN-
DALKURINN
Gömlu,góðu hömlurnar
Umræður um
það hvort hér
skuli hafnar út-
sendingar
sjónvarpsefnis i
litum eru nú
komnar á eitt af
lokastigunum.
Mál þetta er
komið til kasta Alþingis, en Ellert
Schram hefur flutt þings-
ályktunartillögu um áfangastefnu
i þessum efnum.
Tillögur Ellert fela það i sér að
auknar tolltekjur rikisins af sölu
litsjónvarpstækja renni til að
bæta sendinet sjónvarpsins um
landsbyggðina, en að undanförnu
hafa einmitt verið unnin stórvirki
á tæknisviðinu með sendingum á
örbylgjum.
Mótbárur gegn hugmyndum
Ellerts koma nú einkum frá
Alþýðubandalagsmönnum, sem
hafa i einhverri málefnaneyð
fundið og reist gamla hömlu-
fánann, sem lengi vel var eins
konar þjóðfáni Framsóknar-
flokksins.
Það væri óvirðing við
hagfræðina að segja að þær hag-
fræðikenningar sem að baki mál-
flutningi þeirra liggja séu úreltar.
Þær hafa aldrei átt neitt skylt við
hagfræðina.
Hins vegar hefur hvað eftir
annað verið gripið til þeirra
„röksemda” gegn innflutningi
ýmiskonar, að það sé gjaldeyris-
sóun. Likt er nú farið með þá
Alþýðubandalagsþingmenn, sem
álíta og fullyrða að með leyfðum
innflutningi litsjónvarpstækja
opnist flóðgáttir gjaldeyris-
sóunar.
Það ætti varla að þurfa að
útskýra það, að allt lausafé, sem
er i umferð i landinu leysist fyrr
eða siðar, á einn eða annan hátt,
út i gjaldeyri. Sé neyzlunni beint
frá einstökum tegundum, svo sem
hefur átt sér stað um lit-
sjón varpstæki og utanlands-
ferðir, sem hvort tveggja heyrir
til saklausari afþreyinga, jafnvel
fróðleiks, þá eykst aðeins neyzla
annarra tegunda, sem lika kosta
sinn gjaldeyri.
Hömlu-og haftakenningin, sem
lengst af átti lögheimili i hibýlum
framsóknarmaddömunnar, er
aðeins misskilningur á
meginreglum algildra kenninga
um efnahagslif og gjaldeyris-
viðskipti.
Að visu má segja, að
innflutningur litsjónvarpstækja
og auknar útsendingar kunni að
auka lifsgæðakapphlaupið að
einhverju marki. Litsjónvarps-
tæki kosta um 250 þúsund krónur,
séu þau af stærri gerð, en
svarthvit tæki um 100 þúsund
krónur. En það er augljóst að
margir hafa i hyggju að
endurnýja tæki sin, þar sem þau~.
eru farin að slitna. Aðrir vilja
ekki greiða 150 þúsund krónur
fyrir litinn og munu þvi nota sin
tæki um sinn eða kaupa ný litlaus
tæki. En fólk verður að fá að hafa
sjálfræði um slikt. Ein mesta
hættan kann að verða sú, að
börnin krefjist littækja, en
kaupmenn hafa löngum ráðist á
garðinn þarsem hann er lægstur,
þegar þeir senda áróður sinn inn
á heimili neytenda.
En að berjast gegn út-
sendingum sjónvarps i lit er hið
sama og að berjast við
vindmyllur. Brátt munum við
;engjast-erlendum sjónvarps-
hnöttum og þá mun megnið af
erlendu efni verða sent út i fullum
itum. Endurnýjun tækjakosts
slenzka sjónvarpsins er brýn, og
)á væri það óviturlegt, nánast
>arnaskapur, að miða slika
endurnýjun við litlausa út-
sendingu.
Þeir Alþýðubandalags-
nngmenn og aðrir, sem berjast
>egn litsjónvarpi telja sig máske
vera aö striða gegn hagsmunum
nnflytjenda sjónvarpsstækja. En
yrst og fremst eru þeir að berjast
gegn óskum og vilja neytenda.
—BS