Alþýðublaðið - 25.11.1976, Side 14

14 LISTIR/MENNING
alþýöu-
Fimmtudagur 25. nóvember 1976">b!!adid
frAbær frammistaða
- hjá Leikfélagi Vestmannaeyja við uppfærslu leikritsins
„Plógur og stjörnur”
Leikfélag Vestmannaeyja
frumsýndi laugardaginn 13.
nóvember leikritið „Plóg og
stjörnur” eftir SEAN 0’
CASEY. Leikstjóri er Magnús
Axelsson, leikmynd eftir
Magnús Magntisson, hljóðstjórn
Siguröur Rúnar Jónsson.
Leikritið gerist á timum
páskauppreisnarinnar svo-
nefndu á trlandi og lýsir dag-
legu lifi almúgafólks, en er um
leið skörp þjóðfél.ádeila, sem
ekki er bundin neinu ákveðnu
timabili sögunnar, heldur
höfðar jafnt til okkar tima sem
sögusviðs verksins.
Höfundurinn varð i fyrstu
fyrir hörðu aðkasti landa sinna
fyrir að skopast að hugsjónum
þjóðar sinnar eins og hann gerir
i þessu verki, en að þvi kom að
menn greindu hið hlýja hjarta á
bak við nistandi háðið og hvassa
ádeiluna.
O’CASEY var traustur mál-
svari litilmagnans og varð eitt
hjartfólgnasta skáld ira.
Með vali sinu á þessu verki
hefur Leikfélag Vestmannaeyja
ekki ráðist á garðinn þar sem
hann er lægstur. Þeim mun
sætari hlýtur sigurinn að verða,
þegar flutningur tekst jafn frá-
bærlega vel og raun bar vitni.
Leikstjórinn Magnús
Axelsson hefur greinilega lagt
mikla alúð við starf sitt, hand-
leiðsla hans og hljóðstjórn
Sigurðar Rúnars Jónssonar
ásamt ágætum leikmyndum
Magnúsar gerðu leikritið svo
sannfærandi að áhorfendur lifðu
og hrærðust með i þvi sem var
að gerast á sviðinu.
Bak við slika frammistöðu
áhugaleikara hlýtur að liggja
óskaplegt erfiði, margt langt
kvöldið.
Anna Þóra Einarsdóttir fer
með hlutverk Nóru. Þetta erfiða
hlutverk virtist sniðið fyrir
hana, það var ekki að sjá, að
þarna væri leikari að stiga sin
fyrstu spor á sviði. Sú er þó
raunin og i ljósi þess er frammi-
staða Onnu enn stórkostlegri.
Jack er leikinn af Guðmundi
Páli Asgeirssyni. Guðmundur
var vel afslappaður i þessari
frumraun sinni og býr greini-
lega yfir ágætum hæfileikum.
Raddbeiting hans var sérlega
góð og fas allt frjálsmannlegt.
Trésmiðinn Fluther Good
leikur Sveinn Tómasson af
alkunnri snilld. Einlægan föður-
landsvin og kaþólikka, sem
harðlega mótmælir þvi að
mannskepnan sé saman sett úr
„atómum og mólekúlum” og
tekur harkalega upp hanskann
fyrir Guð almáttugan, þegar á
hann er hallað af „orðhengils-
hundi og blóðrauðum bolsa”.
Orðaskipti þeirra Fluthers og
„bolsans” COVEY, sem leikinn
er af Bergi Þórðarsyni, verða
ærið hávær á stundum. Þar
mætast stálin stinn. Sýnishorn
þeirra miklu andstæðna, sem
enn i dag elda grátt silfur sin á
milli á Irlandi.
„Við erum samt allir irar”
Fluther (Sveinn Tómasson) Peter (Sigurgeir Scheving), frú Gogan (Edda Aöalsteinsdóttir) og Bessl
(Unnur Guðjónsdóttir)
Peter Flynn (Sigurgeir Scheving) og Nóra (Anna Þóra
Einarsdóttir).
segir Fluther til að friðmælast.
„Sjáðu nú til félagiy svarar
Covey að bragði, „það er ekkert
til sem heitir iri eða englend-
ingur eða þjóðverji eða tyrki,
við erum bara manneskjur.”
Þessu vill höfundur koma
áhorfandanum i skilning um.
„Við erum bara manneskjur”
og a sviðinu birtast þær ljós-
lifandi, sumar býsna kunnar úr
daglega lifinu, aðrar ýktar eins
og gengur.
Unnur Guðjónsdóttir leikur
eina slika persónu, Bessi Bur-
gess.gamla kostulega kerlingu.
Einlægan aðdáanda breta, sem
fer i kirkju á hverjum sunnu-
degi til þess að heyra breska
þjöðsönginn, en fellur samt
fyrir breskri byssukúlu. Kald-
hæðni það. Ekki þarf að spyrja
að íistilegri túlkun Unnar,
fremur en fyrri daginn.
Sigurgeir Schcving.þessi fjöl-
hæfi leikari fer á kostum i hlut-
verki Peter Flynn. „Guð gefðu
mér þolinmæði”, segir hann
fórnandi höndum og með lát-
bragði, sem kemur öllum til að
veltast um af hlátri.
Edda Aðalsteinsdóttir leikur
frú GOGAN. Orugg og sviðsvön
skilar hún vel vandasömu hlut-
verki. Túlkar jafn örugglega
umhyggjusama móður og pils-
varg, sem er tilbúinn til þess að
láta hendur skipta, þegar þörf
er á.
Leikurum og starfsfólki leik-
félags Vestmannaeyja er hér
með óskað til hamingju með vel
heppnaða sýningu og þökkuð
ánægjuleg kvöldstund. óskandi
er að heimamenn launi leik-
félaginu erfiðið með góðri
aðsókn, þetta verk svikur
engan.
R.
Ég vil nú hafa
mínar konur sjálfur
- ævisaga Ólafs
á Oddhóli
Ólafur bóndi á Oddhóli á
Rangárvöllum og fyrrum i Alfs-
nesi á sér litrika fortiö og hefur
komið viða við. Hann er ekki
þekktur fyrir að skafa utan af
hlutunum og eitt er vist að hann
talar engri tæpitungu i bók sinni
sem skráð er af Degi Þorleifssyni
og gefin út af Erni og örlygi.
Hann dregur ekkert undan,
hvorki af ævintýrum sinum né
annarra. Astin hefur ætið skipað
mikinn sess i lifi Ólafs og hann
dregur ekkert undan af ástar-
ævintýrum sinum, hérlendis og
erlendis. Hann gerir góðlátlegt
grin að sjálfum sér og samferða
mönnum sinum og mun bók þessi
lengi i mijinum höfð fyrir bersögli
og bragðmikið grin.
1 Olafi á Oddhól mætast margir
eiginleikar, og sumir furðulega
andstæðir. Hann er tápmaöur og
hörkutól, sem flýgst einn á við
fimm i illu og hefur sigur, hleypur
i gegnum kúlnahrið eftir brjóst-
birtu handa skipsfélögum sinum
og vandar ekki kveðjurnar
bankastjórum og stjórnmála-
mönnum, þegar hann telur að þar
skipi köttur bjarnar ból. En jafn-
framt er hann hlýr og mildur og
boðinn og búinn til að hlaupa und-
ir bagga með ókunnugum sem
kunnugum. Hann er lifsþyrstur
gleðimaður, en jafnframt ódrep-
andi vikingur til vinnu, sem á
langri starfsævi hefur oft lagt nótt
við dag til aðsjá sér og sinum far-
borða.
Eins og vænta mátti talar slikur
maður beint úr pokanum, þegar
hann litur yfir farinn veg og rekur
æviferil sinn. Hann lýsir
atburðum af þeirri blátt áfram
hlutlægni, sem er erfið i hér-
lendum frásagnarstil allt frá þvi
að íslendingasögur voru skrif-
aðar. Hann segir tæpitungulaust
kost og löst á mönnum, en oflof
jafnt sem hatursfullur rógur á
ekki heima i slikum frásagnar-
máta. Hann segir frá mönnum og
málefnum einfaldlega eins og
þetta hefur komið honum fyrir
sjónir og með þeim orðum sem
hann telur við eiga, án þess ab
hirða um hverjir kunni að kætast,
reiðast, eða hneykslast. Og um
engan fjallar hann á svo hrein-
skilinn og opnskáan hátt i frá-
sögninni sem sjálfan sig.
I bók ólafs á Oddhól segir frá
lestaferðum fyrir tið bilaaldar,
sjómannslifi á þrælaöld, strit-
vinnu i kolum og salti á eyrinni i
Reykjavik, svaðilförum i byl og
gaddi yfir fjallvegi, óteljandi
ævintýrum i kvennafans hér-
lendis sem erlendis, langferðum
til suðrænna sólarlanda, búskap
og atvinnuframkvæmdum,
fjöldamorðum i frelsisstriði kata-
lóniumanna, gegndarlausri
spillingu hernámsáranna, marg-
breytilegum og stormasömum
viðureignum við bankavöld. Ævi
Ólafs hefur vissulega verið
viðburðarik, auk þess sem hann
er gæddur þeim öfundsverða
eiginleika að sjá ævintýri i
hverjum hlut — og gleðjast yfir
þvi eins og barn.
Bókin er sett i Prentstofu G.
Benediktssonar, prentuö i Prent-
smiðjunni Viðey h.f. og bundin i
Arnarfelli h.f. Káputeikningu
gerði Hilmar Þ. Helgason.
Tækni/Vísindi
Þegar orkuvinnsluaðferð
þeirri sem hér um ræðir er
beitt er súrefnisriku lofti
þjappað saman og þvi þrýst
inn i brennslurúm ásamt með
eldsneyti.
Nýjar aðferðir til orkuvinnslu 3.
Vökva þessum er þrýst gegn
um pipur þar sem sterkt
segulsvið sveigir elektrónurn-
ar af leiö og gegn um breyti,
sem umbreytir elektrónuflæð-
inu I rafmagn.
Breytir
Við brunann myndast 2500
gráðu heitur jónaður vökvi.
Það er að segja atóm hans eru
brotin niður I pósitiva kjarna
og negativar elektrónur.
Hinn jónaði vökvi sem eftir er
er nýttur með þvi að láta hann
hita vatn upp með 540 gráðu
hita og gufan siöan notuð til
þess að knýja gufutúrbinur.