Alþýðublaðið - 11.02.1978, Blaðsíða 12

alþýðu-
blaðið
Útgefandi Alþýöuflokkurinn LAUGARDAGUR
Ritstjórn Alþyöublaðsnins er aö Siöumúla 11, simi 81866. Auglýsingadeild blaðsins er aö
Hverfisgötu 10, simi 14906 — Askriftarsimi 14900. 11 FEBRUAR 1978
Umræður um efnahagsmálafrumvarpið á þingi:
„Tekið var tillit til
armiða launafólks”!
/ /
— sagói forsætisráóherra
— Frumvarp ríkis-
stjórnarinnar gerir ráö
fyrir því að skerða kjara-
samninga verulega. en
alls engar viðræður hafa
orðið á milli stjórnvalda
og talsmanna launafólks
á grundvelli sameigin-
legra tillagna BSRB< ASí<
Alþýðuflokks og Alþýðu-
bandalags í verðbólgu-
nefnd. Þá hefur ekki ver-
ið höfð hliðsjón af 4 leið-
um i efnahagsmálum
sem formaður veröbólgu-
nefndar beniti á i nefnd-
inni< en þar af var ein
leið, sem ekki hefði hrófl-
að við kjarasamningun-
um.
Þetta eru fáein efnisatriöi úr
ræöu Gylfa Þ. Gislasonar á
þingi i gær, er frumvarp rikis-
stjórnarinnar um ráöstafanir I
efnahagsmálum kom til fyrstu
umræðu.
Geir Hallgrimsson, forsætis-
ráðherra, flutti langa framsögu
með frumvarpinu og kom viða
við. Hann sagði markmiö þess
það að tryggja fulla atvinnu i
Iandinu, þar sem gengisbreyt-
ingunni væri ætlaö að afstýra
rekstrarstöðvun fyrirtækja. Þá
hélt hann þvi fram að tekið hafi
veriö tillit til sjónarmiða sam-
taka launafólks. Ennfremur
bentihanná, að enginn nefndar-
manna i verðtfólgunefnd hafi
dregiö i efa að gengisfelling aö
einhverju marki væri nauðsyn
og jafnframt þyrfti að gera um-
fangsmiklar efnahagsráðstaf-
anir. Tónninn i ræöu ráðherrans
var annars mestá þá lund, að
kreppuástandiö i fjármálalifinu
væri sök launafólks og kjara-
krafna þess. Nefndi hann sér-
staklega kröfugerð og kjara-
samning BSRB s.l. haust og
einnig samning ASI og atvinnu-
rekenda s.l. sumar. Hafi báöir
samningarnir farið út fyrir hið
„þjóöhagslega svigrúm”.
Lúövik Jósepsson hélt langa
ræðu að loknu máli forsætisráð-
herra. Hann sagöi aö hér væri
um aö ræöa ráðstöfun sem miö-
aði aö þvi að færa aftur á bak
kaupmátt launa, riftun kjara-
samninga og stórhækkun verð-
lags i landinu. Myndi verðlag
hækka um 30-40 milljarða króna
á árinu miðað við verðlag á siö-
asta ári, en á móti kæmi „verð-
lækkun” um 2 milljarða sam-
kvæmt frumvarpinu.
Þá gerði hann að umtalsefni 3.
gr. frv„ en þar segir að frá og
með 1. janúar 1979 skuli óbeinir
skattar ekki hafa áhrif á visitölu
eða verðbótaákvæði i kjara-
sjón-
samningum. Sagði Lúðvik þessa
klásúlu verða að skoðast sem
stefnumörkun fyrir nýja rikis-
stjórn Framsóknar og Sjálf-
stæðisflokks eftir þingkosning-
ar.
Þá væri hér verið að kippa
grundvellinum undan öllum
öryggisákvæðum kjarasamn-
inga vegna verðbólgu og tekju-
rýrnunar. Greinilegt væri aö
ekki væri mark takandi á undir-
skrift stjórnvalda undir kjara-
samninga, þar sem ekki væri
hikaö við að þverbrjóta þá.
„Þetta er siðlaus framkoma
með öllu”, sagði þingmaöurinn.
Einnig benti Lúðvik á að um sið-
ustu áramót hafi sparifjáreign i
bönkum numið 76 milljörðum,
en við gengisfellinguna hafi
þessi upphæð rýrnað um 10
milljaröa, meö einu penna-
striki.
„Rikisstjórnin verður þvi að
búa sig undir aðgerðir af hálfu
launafólks”, sagði Lúövik
Jósepsson.
f»Of
djúpt í
árinni
tekið”
— Segir Sverrir
Hermannsson
um ummæli sín
um íslenzka
blaða-
mannastétt
,,— Stéttin getur veriö þræl-
menntuð þó hún sé illa mennt. Að
vera illa menntur er gamalt orða-
tiltæki. Ef höfðingjar fóru til
dæmis i herleiðangur var talað
um hvernig menntir þeir væru.
^Einnig var talað um hvernig
skipstjórar væru menntir,
þaö er, hvernig mannskap þeir
höföu á að skipa.” — Þannig
fórust Sverri Hermannssyni,
alþingismanni, orð i samtali við
blm. Alþýðublaðsins I gær.
Tilefni þessara orða voru um-
Glefsur úr
athugasemd-
um með
„kreppu-
bombunni”
Samkvæmt frumvarpi rikis-
stjórnarinnar um „ráðstafanir i
efnahagsmálum” er áætlað að
kippa óbeinum sköttum (sem eru
allt að 80% skattbyrðar launa-
fólks) út úr visitölu um næstu
áramót. Um þessa ráðstöfun
segir I athugasemdum viö frum-
varpið.
„Það er ótviræður galli á
núgildandi verðbótakerfi, að
breytingar á óbeinum sköttum —
öðrum en þeim, sem fólgnir eru i
verði áfengis og tóbaks — valda
breytingum á kaupgreiöslum en
breytingar á beinum sköttum
ekki. Hérerlagt tilaðfrá og með
1. janúar 1979 skuli breytingar á
óbeinum sköttum ekki valda
...stéttin getur veriö þraelmenntuö
þó hún sé illa mennt...
mæli sem þingmaöurinn lét falla
um islenzka blaðamannastétt á
Alþingi siðast liöinn fimmtudag.
Þar sagöi Sverrir meðal annars:
að islenzk blaöamannastétt væri
skelfilega illa mennt, hún væri
verst mennta starfsstéttin og
gjörsamlega ófær um að sinna
sinu hlutverki i þjóöfélaginu.
Er Sverrir var beðinn um að
færa rök aö þeirri fullyröingu
sinni, aö Islenzkir blaðamenn
væru gjörsamlega ófærir um að
gegna hlutverki sinu I þjóðfélag-
inu sagði hann: „Min skoöun er
sú, að fátt er nauðsynlegra i opnu
þjóðfélagi en vel mennt biaöa-
mannastétt, sem heldur vöku
sinni og gagnrýnir jafnóðum, frá
degi til dags, stjórnvöld sem allt
annaö I bióðfélaginu, og lætur þá
Frh. á 10. siöu
Áttu Jón Sólnes og
kona hans á áttundu
milljón í Danmörku
Jón Sólnes
vafstur Jóns Sólness veröi rann-
sakaö sérstaklega” og þvi verði
vafningalaust svarað hvort hér
sé um að ræöa þjónustugjald
„fyrir hina óvenjulegu þjón-
ustu, sem hann lét japanska
auðhringnum i té vegna Kröflu-
virkjunar”.
— tel mig hafa
100% heimildir
fyrir því
segir Vilmund-
ur Gylfason
„Já þessar heimildir eiga að
vera alveg 100% öruggar”,
sagöi Vilmundur Gylfason
þegar AB innti hann eftir sann-
leiksgildi heimilda sem hann
ber fyrir þvi að Jón Sólnes,
þingmaður Sjálfstæðisflokksins,
og kona hans séu meðal
reikningseigenda þeirra sem
Finansbanken I Kaupmanna-
höfn gaf islenzkum skattayfir-
völdum yfirlit um. Að sögn Vil-
mundar munu þau hjónin hafa
átt á 8. milljdn (íslenzkar) sam-
•tals i bankanum i árslok 1975.
Þetta fullyrðir hann i kjallara-
grein i Dagblaðinu 1 gær.
Þar segir, að Jón Sólnes hafi
átt bankareikning númer 66503-
07 og kona hans reikning númer
66503-56. A reikningi Jóns muni
hafa veriö um 87.747 krónur
Vilmundur
danskar I ársbyrjun 1975 og
svipuö i árslok sama ár. A
reikningi konu Jóns muni i árs-
lok 1975 hafa verið 84.084 dansk-
ar krónur. A núverandi gengi sé
þvi um að ræða á fjórðu milljon
króna á reikningi hvors um sig.
Vilmundur gerir það að kröfu
i grein sinni „aö fjármála-
„Kaupmáttarfórnin meiri í
sýnd en reynd”
breytingu á verðbótum. Rökin
fyrir þessu e.ru vel kunn. 1 fyrsta
lagi eru beinir skattar ekki
meðtaldir i verðbótavisitölu, eins
og að framan var getiö. Það
veldur þvi, að val löggjafans milli
beinna og óbeinna skatta er ekki
óbundiöað þessu leyti, sem hlýtnr
aö teljast óæskilegt. 1 öðru lagi
stendur ómæld opinber þjónusta á
móti óbeinum sköttum, sem ekki
er metin til kjarabóta. í þriðja
lagi geta stjórnvöld ekki með
sama árangri og ella beitt breyt-
ingum á óbeinum sköttum til hag-
stjórnar vegna þess að þeir eru i
grunni verðbótavisitölu”.
„Þaö er kunnugt i öðrum lönd-
um að undanskilja alla skatta úr
verðbótavisitölu, m.a. i Dan-
mörku, en þar fvleir einnig að
breytingar niöurgreiðslna séu
ekki heldur taldar með. Þetta
atriði þarf sérstakrar könnunar
við. I frv. er mörkuð framtiðar-
stefna i þessu efni. Þessi tillaga
er ekki beinlinis tengd stundar-
vana þjóðarbúsins, en hugsuð til
þess aö bæta launaákvörðunar-
kerfið til frambúöar”.
Ríkisbúskapurinn halla-
lausi
Þá segir i lok athugasemdanna,
að meö gengisfellingunni 8.
febrúar og ráðstöfunum sam-
kvæmt umtöluðu frumvarpi, sé t
„stefnt að þvi að tryggja öruggan
rekstur undirstöðuatvinnuveg-
anna og þar með fulla atvinnu,
jafnframt þvi sem hamlað sé
gegn verðbólgu á árinu og grunn-
ur lagur aö sókn gegn verðbólg-
unni. Jafnhliða sé með þessum
ráðstöfunum stefnt að bættum
viðskiptajöfnuöi og bættri stöðu
landsins út á viö. Til þess að ná
þessum árangri þurfi nokkra
kaupmáttarfórn, sem þó gæti
verið meiri i sýnd en reynd”.
„Aö óbreyttu blasti við halla-
rekstur og rekstrarstöðvun I fisk-
iðnaðinum og útflutningsiðnaði.
Ráðstafanirnar tryggja viðun-
andi rekstrargrundvöll allra
helztu atvinnuvega.
Aö óbreyttu hefði verðbólgu-
hraðinn á árinu orðiö meiri en
40% að meðaltali en 36% frá upp-
hafi árs til loka þess. Ráðstafanir
þessar þoka þessari tölu niður I
36-37% að þvi er ársmeðaltaliö
varðar en niður undir 30% frá
upphafi til ársloka.
Að óbreyttuhefði stefnt I a.m.k.
4-5 milljarða krrfna viðskipta-
halla á árinu. Ráðstafanir þessar
bæta viðskiptajöfnuð um 6-7
milljarða á þessu ári og snúa
halla I afgang.
Þessi árangur og hallalaus
rikisbúskapur, sem aðgeröirnar
tryggja, er mikilvægur og þeim
mun meira er um vert, að með
þeim er á raunhæfan hátt leitast
við að tryggja þann kaupmátt,
sem náöist á árinu 1977, og leggja
þannig traustan grundvöll að