Vísir - 11.02.1969, Blaðsíða 13

VÍSIR . Þriðjudagur II. febrúar 1969.
13
SkýrsBss @ICD —
;P—>- 6. síöu.
fremur sérhæföri framleiöslu aö
mestu ætlaöri til útflutnings.
Aðild íslands aö EFTA mundi
opna aðgang að stærri mörkuð-
um og auðvelda viögang nýrra
útflutningsiðngreina. Stærri
markaöur fyrir framleiðendur á
íslandi samfara frekari iækkun
tolla mundi örva þróun sam-
keppnishæfari iönaðar.
Hvaö sem líður horfum, er á
lengri tíma er iitið, er það víst,
að stjómarvöld munu glíma við
mikilvæg stefnuvandamál á
þessu ári. Þar sem mikil óvissa
er um horfur um síldarafla og
útflutningsverðlag, getur svo
farið, að útflutningur fisks og
fiskafurða reiknaður í erlendum
gjaldeyri muni vaxa aðeins
miðlungj mikið. Annar útflutn-
ingur kynni ekki heldur að vaxa
mikið, þar sem álverksmiðjan
hefur ekki starfsemi fyrr en
seint á árinu, og líklegt
er, aö framleiðslan fyrstu
mánuðina verði lítil. Þótt
áframhaldandi vöxtur ætti
að vera á duldum tekjum,
sem nýafstaðin gengislækkun
styrkir, gætj svo farið, aö ekki
yrði mjög veruleg aukning á út-
flutningi vara og þjónustu reikn-
að í erlendum gjaldmiðli.
Á árinu 1969 ætti samdrátt-
urinn í atvinnulífinu að hverfa,
en ósennilegt er, að framleiðslan
vaxi mikið. Árið 1968 nam bygg-
ing álversins um 20% af heild-
ar fastri fjárfestingu. Þessum
framkvæmdum mun verða hald-
ið áfram á fyrra helmingi ársins
1969, en mjög mun draga úr
' byggingarframkvæmdum, þegar
álverið verður fullgert síðari
hluta sumars. Önnur fjárfesting
fyrirtækja og íbúðarbyggingar
mun sennilega verða íftil, þar
sem slík óvissa rfkir í efnahags-
lífinu.
Minni ráðstöfunar-
tekjur.
Sennilega verður einhver aukn-
ing í útgjöidum hins opinbera
til vara og þjónustu, en líklega
mun einkaneyzlan minnka enn,
þar sem raunverulegar ráðstöf-
unartekjur munu sennilega
minnka. Byggt á þessum líkind-
um má búast við litlum vexti
raunverulegrar þjóðarfram-
leiðslu brúttó. Linkan í efna-
hagslífinu mun þess vegna auk-
ast, einkum á síðara helmingi
ársins, þegar álverið er fullgert.
Vinnuaflið, sem losað verður úr
þessum framkvæpidum mun
\
TAKIÐ EFTIR
Til sölu vegna brottflutnings:
Frístandandi hansahillur — Borðstofu-
borð og 4 stólar — Sófasetís standlampi
— Hjónarúm, snyrtiborð. gæmstóll, gólf-
teppi 3.65x3.65 — Super 8 sýningavél 8
mm. Sunbeam-hrærivél, útvarp o. m. fl.
Til sýnis og sölu að Hverfisgötu 42, 3. h. til
hægri frá kl. 1—6 og 20—23.
Eldhusinnréttingar, raf-
tæki, ísskápar, stálvaski
arl svefnherbergisskáp-
ar. harðviðarklæðning-
ar, inni- og útihurðir.
NY VERZLUN NY VIDHORF

OÐINSTORG
Skólavörðustíg 16, — sími 14275
II
ÍSLENZKUR
IÐNAÐUR
ALLT
TRÉVERK
Á EINUM
STAÐ
sennilega nema um einum af
hundraði heildarvinnuaflsins.
Búizt er við mikflíl minnkun
innflutnings 1969. Varla mun
nokkuð flutt inn af skipum og
flugvélum. Stjórnarvðld búast
við að innflutningur í sambandi
við álverksmiðjuna, sem byggð
er með erlendu fjármagni, muni
minnka um millj 25 og 30%,
reiknað í dollurum. Ennfremur
ætti annar innflutningur mikið
að minnka vegna nýgerðrar
gengislækkunar og þess, hversu
háttar um eftirspurnina innan
lands. Þar sem útflutningur er
talinn munu aukast eitthvaö,
vegna eðlilegs vaxtar bolfiskafla
og vaxtar síldarafla eitthvaö
fram yfir hinn óeðlilega litla
afla ársins 1968, þá ætti veru-
legur bati að sjást á vöruskipta-
jöfnuði.
Samt er við því að búast, að
hallj muni nema milli 450 og 900
milljónum króna á árinu 1969,
og miklar samningsbundnar af-
borganir á erlendum lánum
verða á árinu. Frekari rýrnun
varasjóða ættj ekki að vera.
Sennilega verður komizt hjá
frekari rýrnun varasjóða, þar
sem þegar hefur verið samið um
nokkra fjármögnun erlendis.
Þessar horfur skapa erfitt
stjórnarvandamál. Þrátt fyrir
gengislækkun nýlega, virðist
halli verða á greiðslujöfnuði.
Halli gæti orðið á vöruskipta-
jöfnuð, þótt hann yrðj miklu
minni en var árin 1967 og 1968.
Þessi spá er háð mikilli óvissu.
Þar sem til koma mögulegar
skekkjur í sérhverri spá um
fiskafla og verðlag, gæti niður-
staðan orðið hagstæðari, en
menn ættu einnig að vera búnir
undir verrj niðurstöðu.
Mikilvægur þáttur er vextir
og afborganir af erlendum
skuldum, sem orðið hefur til-
tölulega miklu meiri byrði en
áður, þegar : útfíutrririgstékjur
rýrhuðu. Þar sem varasjóðir f
erlendum gjaldeyri eru litlir,
eru miklar erlendar lántökur
riauðsvnlegar, jafnvel þótt jafn-
vægi færðist nær á vöruskipta-
jöfnuði. Aðalmarkmiðið verð-
ur því að vera að lag-
færa stöðuna á greiðslu-
jöfnuði, en tid þess er nauö-
synlegt aðhald í peningapólitík
og fjármálum ríkisins Þar sem
nú þegar gætir nokkurs sam-
dráttar í atvinnulífinu, verður
að taka tillit til áhrifa á atvinnu-
ástandið. Nokkurt svigrúm kann
að vera til sveigjanleika, eink-
um í peningamálum, að svo
miklu leyti sem stöðugleiki fæst
í launamálum og greiðslujöfn-
uður nálgast jafnvægi. Þetta
svigrúm er þó mjög takmörkun-
um háð, þar sem greiðslujöfn-
uðurinn verður að ganga fyrir.
Greinilega er höfuðatriðið að
halda kostnaðarhækkunum í
lágmarki eftir gengislækkunina.
Reynsla tólf mánaðanna eftir
gengislækkunina í nóvember
1967 hefur greinilega sýnt, að
sjálfvirk leiðrétting launa og
landbúnaðarafurðaverðs dregur
fljótlega úr áhrifum gengis-
lækkunarinnar á samkeppnisað-
stöðu atvinnuvega og kaupmátt
neytenda, — vegna verðbólgu-
spíralsins. Aðlögun rauntekna
fólks að versnandi stöðu út á
við er greinilega sársaukafull.
Þess vegna er mikilvægt, að
fyllsti skilningur sé af hálfu
allra á nauðsyn slíkrar aðlögun-
ar og á þvi, að gengislækkun
krónunnar var lykillinn að
henni.“
Get nú aftur
bætt viö mig
nemendum. —
Þórir Hersveins
son. — Símar
19893 og 33847.
Samvinna og
verksldpíing
Islenzkir stórkaupmenn hafa
formlega boðið starfskrafta sína
í því skyni að auka útflutning
á íslenzkum iðnaðarvörum. Óska
þeir nú eftir viðræðum við sam-
tök iðnrekenda um þessi mál.
Er það vel, að kaupsýsiumenn
skyldu á þennan hátt bjóða fram
krafta sína, því öllum er Ijóst,
að ef íslenzkur iðnaður á aö
geta haslað sér völl á erlendum
mörkuðum, þá veröur kynning
og vörudreifing að vera á þann
hátt, að sem fiestir neytendur
kynnist íslenzkum vörum. Er
ekki að efa, að árangurs má ein-
mitt bezt vænta með samvinnu
reyndra verzlunarfyrirtækja og
þeirra, sem framleiða.
Margir undrast það, að is-
Ienzkir kaupsýslumenn skyldu
að fyrra bragði bjóða upp á
slíka samvinnu, en tilboðið sýn-
ir aðeins að öllum er ljós sú
nauðsyn, að útflutningsfram-
leiðsla sé aukin á sem flestum
sviðum. Vafalust munu íslenzk-
ir stórkaupmenn ná árangri í út-
flutningi ekld síður en í inn-
flutningi, en marj'ir þerira hafa
verið stórvirkir og útsjónarsam-
ir á þeim vettvangi.
En hvers vegna bjóða ekki ís-
lenzkir kaupsýslumenn fram
þjónustu sína í þágu hinna stóru
framleiðendasamtaka í fiskiðnað
inum? Fiskiðnaðurinn kvartar
og kveinar vegna sölutregðu á
sama tíma sem milljónir svelta
úti í heimi. Á þvi sviði ætti að
'Vera veirk að vinna. Til dæmis er
ekki allur saltfiskurinn seldur úr
iandi frá því i fyrra, og nú h'tur
út fyrir að erfitt ætli að veröa
með karfasölur til Rússa. Okk-
ur er nauðsyn vegna atvinnuá-
standsins að láta togarana landa
heima, en þá er það karfavinnsl
an, sem mesta vinnu skapar og
auðveldast er að veiða í ein-
hverju magni. En þá vantar
betra verð og meiri markað fyrir
karfann. Því ekki að virkja hinn
mikla dugnað íslenzkra kaup-
sýslumanna í þágu fiskiðnaðar-
ins? Það er ljóst, að þó að sölu-
samtökin hafi góða sölumenn í
þjónustu sinni, þá komast þeir
ekki yfir það að selja allt það
magn, sem atvinnuvegimir þurfa
að selja, enda sýnir það sig nú,
þegar að kreppir. Því þá ekki
að njóta samvinnu við kaup-
sýslustéttina?
Heimsmarkaðurinn er stór og
það þarf að dreifa dugmiklum ís-
lenzkum kaupsýslumönnum um
allar jarðir til að kynna vörur
okkar, bæði fiskafurðir og iðn-
aðarvörur, og selja þeim sem
hæst bjóða. Þannig má árangurs
vænta, en varla þó tveir eða
þrír menn séu sendir í kurteis-
isheimsóknir til ákveðinna um-
boðsmanna, öðru hverju. ,
Tilboð stórkaupmanna til iðn-
aðarins um samvinnu er virðing-
arverð viðieitni til að bæta
hag okkar og verzlunargetu. En
stórkaupmenn ættu að gera
meira, þeir ættu að bjóða fisk-
framleiðendum hið sama, því að
þeir eiga fyrir hendi óseldar vör-
ur, sem þeim er brýn nauðsyn
á að geta selt sem allra fyrst.
Ekki þarf að efa að samvinna
og verkaskipting í útflutnings-
framleiðslu og útflutningsverzl-
un er nauðsyn, ef árangur á að
nást.
Þrándur í Götu.
Elín Sigurvinsdóttir sópran og
Ragnheiður Guðmundsdóttir messósópran
halda
TÓNLEIKA
í Gamla bíói laugardaginn 15. febrúar 1969
kl. 3 síðdegis. Við píanóið verður Ólafur
Vignir Albertsson.
Aðgöngumiðasala í bókaverzlunum Lárusar
Blöndal.