Vísir - 08.02.1971, Blaðsíða 8

VISIR . Mánudagur 8. febrúar 1971.
Otgefandi: Reykjaprenr nt.
FramkvæmdastiOri: SveinD R Eyjölfsson
Ritstjöri- Jónas Kristjánsson
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson
Ritstjórnarful’trúi • Valdimar H. JóhannessoD
Auglýsingar- Bröttugötu 3b Símar 15610 11660
Afgreiösla Bröttugötu 3b Simi 11660
Ritstjón • Laugavegi 178 Simi 11660 (5 llnur)
Askriftargjald kr. 195.00 á mánuöi innanlands
I lausasölu kr. 12.00 eintakiö
Prentsmiöja Vtsis — Edda hf.
tSBBHBrasnnaanMMHBiBaHHaBMnB
Margs þarf oð gæfa
XJnniö hefur verið kappi í þrjú ár að rannsóknum
á sjóefnavinnslu á Reykjanesskaga. Rúmlega 10 millj-
ónum króna hefur verið varið til rannsóknanna og
er ráðgert að verja tæpum fimm milljónum króna
til þeirra í ár. Vonazt er til, að fyrir árslok komi fram
lokaskýrsla um hagkvæmni fyrstu þrepa sjóefna-
vinnslunnar. saltvinnslu og vinnslu á magnesíum-
klóríði.
Ýmislegt jákvætt hefur þegar komið fram í rann-
sóknunum. Komið hefur í Ijós við boranir niður fyrir
1000 metra dýpi, að jarðhitasvæðið á Reykjanesi er
mun víðtækara en menn héldu áður. Þá benda at-
huganir til, að jarðsjór sé mun víðar undir Reykja-
nesskaga. Eru því taldar hverfandi líkur á, að hann
eyðist, þegar farið verður að taka af honum. Orkan
og hráefnið ætti því að vera meira en nóg.
í skýrslu Vilhjálms Lúðvíkssonar verkfræðings um
stöðu málsins þessi áramót segir einnig um magnesí-
umklóríðið: „Hefur notkun skeljasands sem felliefnis
reynzt mjög jákvæð og sömuleiðis jónskiptaaðferð
sú, er Baldur Líndal hefur þróað til framleiðslu á
magnesíumklóríði.“ Rannsóknir hafa ennfremur leitt
í Ijós, að mjög hentugt væri að reisa slíkt -ver.._i
Straumsvík.
Talsverðan jarðhita þarf til slíkrar vinnslu, líklega
frá Krísuvík. Sú hugmynd kom upp, að nota sama
vatnið til hitaveitu fyrir Hafnarfjörð og Kópavog,
þannig að þessir staðir nýttu vatnið undir 100 stig-
um, eftir að magnesíumverið hefði nýtt hitann yfir
því marki. Fyrstu niðurstöður athugana á þessu eru
sagðar mjög athyglisverðar.
Þannig virðast hinir íslenzku sérfræðingar geta
leyst hvert tæknilega vandamálið á fætur öðru. Hins
vegar er meiri óvissa í markaðsmálunum. Lfm það
segir í skýrslunni: „Líklegt er, að markaður mettist
um 1974, en eftir þann tíma er framtíðin óljós og háð
viðbrögðum bílaframleiðenda við lækkuðu markaðs-
verði, auknum framleiðendafjölda og nýjum mótun-
araðferðum við úrvinnslu málmsins. Með hagstæðari
þróun gæti aukning eftirspumar vaxið mjög ört.“
Ljóst er, að allir hagkvæmniútreikningar kollvarp-
ast, ef umtalsverðar breytingar verða á markaðsverði.
Fari svo, að offramleiðsla leiði til lækkunar á verði
afurða saltvinnslunnar, gæti vinnslan reynzt óhag-
kvæm hér, þrátt fyrir ágæt náttúruleg og tæknileg
skilyrði. Hitt er svo líka mögulegt, að vinnslan verði
svo hagstæð hér, að hún þoli lækkað markaðsverð.
Sérfræðingar okkar telja því tímabært að snúa
sér af alefli að viðskiptalegum hliðum saltvinnslunn-
ar og kanna væntanlega markaðsþróun erlendis. Þær
athuganir eiga að geta verið búnar í lok þessa árs.
Þá fyrst skýrist, hvort draumar íslendinga um víð-
tæka sjóefnavinnslu geta rætzt. Margs þarf að gæta
í svona flóknu og umfangsmiklu máli. Því er undra-
vest, hve langt málið er komið á stuttum tíma.
Mary Morrassy frá Nashwille, Elizabeth Campell frá New Orleans og Ellen Bronaugh frá
New York — Allar tvítugar og helzt að læra þjóðfélagsfræði í Kaupmannahöfn. — „Jeminn!
Kemur mynd af okkur í blaði?“
//
Þið eruð iiú skrítnir
ÉÉ
„Hey, þú! Ertu blaðamaður?"
„Má ég spyrja þig nokkurra
spuminga?“
„Gjörðu svo vel.“
„Hvernig geðjast þér að ís-
Iandi?“
„Tja.. “
„Ætlarðu ekki að spyrja mig
hvemig mér geðjast að íslandi?
Spyrðu ekkj aha útlendinga að
því? Amerískir blaðamenn
spyrja útlendinga alltaf að því,
hvemig þeim líld Ameríka.“
„Hvernig geðjast þér aö Banda
ríkjunum?“
„Tja .. « s»iiian
„Helduröu að þú vildir búa
■ji'Minnu'B-atntlarfM, ■ .
„Ég veit það nú ekki. Ég hef
aldrej verið annars staðar. —
Sko... ef bú vilt lifa æsandi
lifi, viðburðariku. Ef þú vilt
berjast áfram 1 villtu þjöðfélagi,
þá geðjast þér eflaust vel að
Bandaríkjunum. Einnig, ef þú
nennir ekki að ota þér áfram,
villt bara dóia i þínu skoti, og
leiða veraldarvafstrið hjá þér
. .ef þú viit lifa einangruðu
lífi.“
„Nixon hræðilegur“
Vísismaður var á fimmtudags
kvöldið I siðustU'Viku á rangli
meðail gesta á hótel Loftleiðum,
bandarfskra stúdenta, 240 tals-
ins, sem stönzuðu hér 2 daga á
leið til Danmerkur, hvar þeir
munu nema við Hafnarháskóla
til vors.
Stúdentar þessir voru ærið
mislitt fé. AMir á aldrinum 19
—21 árs, en ef klæðalburður
þeirra og útlit er sniðgengið,
virtust unglingamir eiga eitt
sameiginlegt. Þau eru bamalegri
en íslenzkir jafnaldrar. Ekki
komin með neinn lífsreynslu-
svip kringum augun, drukku
frekar létt vin en sterk„ og virt-
ust æst í að tala við 'landann.
Ekki til þess að spyrja um ís-
land þótt forvitnj um landið væri
vissulega fyrir hendi — frekar
af Iöngun tiil að segja frá lfifinu
heima hjá sér. Sá sem vitnað
var i hér að ofan heitir David
Kutz, 19 ára listnemi, hvítur á
hörund og með snarhrokkið hár
Sá hafði býsna ákveðnar skoðan
ir á fööurlandi sínu:
„Það er ekki vært lengur i
New York. Ég á heima þar rétt
hjá — NY er eiginlega rétt hand
an við hornið bar sem ég bý.
maður er ekki nema 6 klst að
aka þangað í bíl. Borgin er orð-
in eins og búr, villidýrabúr. Þar
er ekk; hægt að anda lengur. Ég
ætla svo sannarlega að vera í
Evrópu i sumar, vinna eitthvað
og læra. Ég held að það sé að
verða sáluhjálparatriöi fyrir mig
að komast burtu — geta virt
Nixon og þessa ríkisstjórn hans
fyrir mér úr fjarska um teið og
ég anda að mér hreinu lofti“.
— Þér líkar ekki við Nixon?
„Nixon er skepna, ófreskja.
I-Iann er hræðilegur".
— Er hann ekki manneskja?
„Hann er fyrst og fremst
stjömmálamaöur En hann nær
e|$d (neinum árangri f starfi
nema vondtim árangri. Hann seg
ir eití f .dag og annað á morgun.
Hann er þvalur. há'll. Honum
er aldrei hægt að treysta. Menn
eins og Lindsay, Muskie — að
ég nú ekki tali um John Kenn-
edy, heitinn— þannig stjómmála
menn eru ennþá manneskjur,
og ég myndi kjósa þá. Nixon er
ófreskja."
— Þetta er bara staðhæfing.
Þú veizt, Nixon er mannleg
vera. Hvað heldurðu um þanka
gang Nixons?
„Ég held að hann hafi ekki
þankagang. Ég held að hann hafi
varla skoðanir... Jú, kannski
hefur hann það greyið, en hann
er fyrst og fremst hræðilega
þröngsýnn (narrow minded).“
Verðbólgan og Víetnam
Þau voru ekki öll svona fljót
til að svara, eða höfðu svo á-
kveðnar skoðanir á Nixon og
David Kutz, ungmennin sem
blm. spjallaðj við, en ÖM vildu
þau segja eltthvað um utanri'kis
stéfnu . Nixons-stjórnarinnar,
efahagsstefnuna — verbólguna,
og einkum þó stríðsreksturinn í
Víetnam.
LftM hnáta, sem leit út fyrir
aö vera 13 ára, sveif á blaða-
manninn og spurði:
„Er það satt. að það sé banda
rfsk herstöð á íslandi?
Já. Ég held beir séu 2000
þessir landar þínir í Keflavík,
þeir tilhevra vamarstvrk Banda
ríkianna á NATO vegum í Evr-
ópu.
„Mér fvndist óbolandi að hafa
íslenzka hermenn. eða útlenda
hermenn vfirleitt. staðsetta á
bandarískri grund Af bverju
rekiö bið bá ekki úr landi?“
— Við tókum við þeim sjálf
viljusir.
..Heyrðu. þið emð nú eitthvað
skrítnir, er það ekki?“
Það er víst ekki allt mál-
ið.
„Að uppgötva heiminn“
Þótt þessi stúdentahópur virt-
ist burðast með talsvert drjúgan
sikenf af heimssamvizku, stóð
hún ekkert í vegj fyrir því, að
þau væru kiát og brosmJld. —
Framfcoma þeirra var sérlega að-
laöandi: „Sjáðu til“, sagði dökk-
Ieitur náungi Andy að nafni, sem
leit út fyrir að vera af ættbáTki
Apadhe-Indfána, „það fer ekki
hjá því, að það sé okkur öllum
stðrkostleg lífsreynsla að bom-
ast til Evrðpu — að ég nú ekki
tafli um sérkermílegs lands eins
og Islands. Mfldffl meirihluti
Bandaríkjamanna fer áldrei tH
útlanda. Langar ekki tJl þess.
Við erum hér að uppgötva ver-
öldina — en auðvitað er stór
hiluti af henni heima, og við er-
um stolt af því — ég og þau öll
hin komum frá menntaskólum
í USA. Við höfum öll okkar sið-
ustu ár búið mestan hluta árs f
„campus“ heimavist. Við kom-
umst ekkert burtu. Við erurn
bara í skólanum. Skemmtum
okkur með skólafélögunum — í
mesta lagi að maður laumist ?
bfó inn í borgina en á vfnveit-
ingastaði og klúbba förum við
ekki Kannski finnst ykkur við
barnaleg, en okkur fannst eins
og við værum komin á elliheim-
ili, þegar við heimsðttum Há-
skóla íslands í dag og hittum
þar stúdenta.“
Fleíri stúlkur en piltar
Knut Helm Ericsen, danskur
háskólakennari, sem kom með
bandarísku stúdentana hingað
hefur haft mikil kynni af amer-
ískum ungmennum gegnum árin
en núna kom hann til tslands *
6. sinn. Kvaðst hann vissulega
ætla að halda áfram að-stanza
hér við með bópana sína á leið
inni til Danmerkur F.ricsen tiáð-
fsi, að bað væri athvglisvert. að
kvenfölk væri ’ miög miklnn-
meirihuta í bes=um hópum —
„Það stafar einfaMlega af þvf''
sagði Ericsen. ,að stúlkur
bandariskum háskólum eru mnr
fleiri en piltar Það er Hka a”*
veldara fvrir bær að fá pahh-
gamla til að borga svorra few'
fvrir sig 0» sfðgst en ekki si’’7'
þá er erfitt fyrir pilt.ana að
sleppa undan herkvaðnin°n ‘
—GG