Vísir - 20.03.1972, Blaðsíða 6

6
Vlsir. Mánudagur 20. marz 1972.
vísm
Útgefandi: Reykjaprent hf.
Framkvæmdastjóri: Sveinn R. Eyjólfsson
Ritstjóri: Jónas Kristjánsson
✓ • Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson
Ritstjórnarfulltrúi: Valdimar H. Jóhannesson
Auglýsingastjóri: Skúli G. Jóhannesson
Auglýsingar: Hverfisgötu 32. Simar 15610 11660
Afgreiðsla: Hverfisgötu 32. Simi 11660
Ritstjóm: Siöumúla 14. Simi 11660 ( 5 linur)
Askriftargjald kr. 225 á mánuði inranlands
i lausasölu kr. 15.00 eintakið.
Blaðaprent hf.
Tiðin góða
Tiðin góða er á hvers manns vörum. Menn segja
það ekki geta talizt neinn vetur, þegar vorveður er
dag eftir dag á þorranum og góunni. Hitinn i janúar
og febrúar var langt yfir meðallagi og svo er einnig
um það, sem af er marz.
Á veturna dregst byggingarvinna yfirleitt veru-
lega saman vegna óheppilegrar tiðar. í vetur hafa
framkvæmdir hins vegar verið i fullum gangi og
jafnvel verið erfitt að fá fólk til starfa við þær.
Hvarvetna er verið að reisa hús og mannvirki. Það
er þvi létt brúnin á byggingamönnum og verktökum
um þessar mundir.
Atvinnuleysið er löngu horfið og hefur ekkert látið
á sér kræla aftur. Það var á miðju árinu 1970, að
eftirspurn eftir vinnuafli fór upp fyrir framboðið.
Siðan þá hefur fólkseklan alltaf verið að magnast.
Þess vegna má búast við, að skólafólkinu verði yfir-
leitt tekið opnum örmum, þegar það leitar sér vinnu
i vor.
Veturinn hefur verið bændum fóðurléttur og eru
það nokkur viðbrigði frá hinum hörðu vetrum kal -
áranna. Bændur eru birgir af heyjum um þessar
mundir og horfa með bjartsýni til vorsins.
Til sjávarins hefur atvinnulifið einnig gengið vel.
Loðnuvertiðin er orðin hin mesta i sögunni og flest
bendir til sæmilegrar eða góðrar netavertiðar.
Hinar miklu pantanir á skuttogurum kunna að
endurspegla bjartsýni útgerðarmanna og sjó-
manna.
Haustblikur
Horfurnar eru þó ekki eins góðar, ef litið er lengra
fram i timann. Svo virðist sem verðbólga hljóti að
segja til sin i vaxandi mæli, eftir þvi sem liður á
árið. Henni fylgir vaxandi hætta á, að samkeppnis-
aðstaða fiskiðnaðarins versni um of á erlendum
markaði. Sama er að segja um annan útflutnings-
iðnað, sem skotið hefur ört rótum á undanförnum
árum. Þar með hlýtur staða islenzku krónunnar að
veikjast.
Nýja skattakerfið hlýtur að valda nokkurri kjara-
rýrnun á árinu. Þegar rikisvaldið tekur til sin
aukinn hlut af þjóðarbúinu, hlýtur minni hlutur að
verða eftir hjá almenningi til neyzlu og fjár-
festingar. Visitölukerfið megnar ekki að bæta fólki
upp kjaraskerðingu, sem framkvæmd er með
skattakerfinu.
Góðœri enn
Um leið ber lika að lita á hitt, að velmegun er
mikil i landinu um þessar mundir. Mikil aðsókn er
að ferðalögum til útlanda, nýjum bilum og bættu
húsnæði. Margt fólk virðist hafa töluverða peninga
handa milli og ætti þvi að vera vel undir það búið að
mæta hækkuðum sköttum og hækkuðu verðlagi á
siðari hluta ársins.
Ekki eru horfur á, að erfiðleikar almennings og
atvinnulifs fari að segja til sin, fyrr en á siðari hluta
ársins. Og erfitt er að spá um, hve hratt það gerist.
En við getum verið bjartsýn um næstu vikur og
mánuði. Góðærið er ekki enn á enda, ekki sizt vegna
þess að lánið og tiðin hafa leikið við okkur að undan-
förnu.

Eva hrygg.
Illlllllllll
)) Umsjón:
\\ Haukur Helgason
//Guð
er
svört
kona"
/ „Hvernig litur guð
j út?” Þessari algengu
\ spurningu barna, og
( reyndar fullorðinna ekki
/ siður, þótt minna beri á,
j kynni einhver að svara:
j ,,Hún er svört”. Þetta er
( kannski brandari, en
/ hvers vegna? í réttinda-
) baráttu svertingja hafa
j margir hafnað kenning-
\ unum um hvitan guð.
( ,,Hvi skyldi okkar guð
/ ekki vera svartur eins
) og við?” spyrja þeir. Á
j sama hátt hefur kven-
\ frelsisbarátta i nýjustu
/ mynd sinni leitt til þess,
) að sumar þær „hörð-
j ustu” segja, að guð sé
\ kona.
j Miklu fremur er þó dregin I efa
I sú viðtekna kenning kristindóms,
] að guð sé „hann”. Guð er „faðir”
Isamkvæmt kennisetningum,
Jesús er „sonur” og heilagur andi
er einnig karlkyns. Kristin-
dómurinn er því í ríkum mæli
byggður á karlkynsveldi, ef menn
vilja túlka þetta þannig. Hins
vegar eru kirkjuleiðtogar, sem
leggja megináherzlu á guð sem
anda, er sé hvorki „karlkyns” né
„kvenkyns”.
tslendingar höfðu forðum daga
kvenguði, gyðjur, og viða um lönd
finnast þær enn. t hindúatrú er til
dæmis Kali, svört og kvenkyns.
Fræðimenn telja, að i Evrópu hafi
eitt sinn ekki verið neinir guðir,
heldur „gyðjan mikla”, ódauöleg,
óbreytanleg, alvöld. Af skilningi á
tilurð barna og hlutverki karl-
mannsins i þvi (sem menn áttuðu
sig vist ekki á i byrjun) spratt
vaxandi hlutverk karlkynsins i
guðstrúnni.
Akuryrkjuþjóðfélög trúðu á
sinar frjósemisgyðjur oft auk
karlguða, en hirðingjar kon-
unglega karlguði.
Þjóðfélag gyðinga, grundvallað
á karlaveldi, gerði guð sinn karl-
kyns, Jave. Kristindómur var
framhald gyðingdóms. 1 þrjár
þúsundir ára hefur sú guðfræði
rikt. Karlmaðurinn Adam var
skapaður fyrst, en siðan konan
Eva honum til aðstoöar. Athyglin
beinist að Evu, sem ginnti Adam
til að eta af hinum forboðna
ávexti. Með rökum, sem menn
kunna að hafa skiliö betur fyrir
3000 árum, var þetta orsök út-
skúfunar af hendi guðs. Adam
kvartaði sáran undan konunni,
sem hafði gefið sér eplið, en raun-
ar birtist Adam sem mesti vesa-
lingur i þeirri sögu, svo að varla
hallast á. Sagan er hins vegar
rökrétt og hefði getað gerzt i gær
þess vegna.
Kirkjufeður ráðskuðust
með kenningarnar.
Siðan segir i bibliunni, að konur
skuli börn sin fæða i þjáningu, og
þær skuli vera körlum sinum
undirgefnar.
Karlmannaveldið i kristinni
kirkju varð fljótt til að festa yfir-
burði karlkyns, á sama veg og
kirkjufeður þeirra tima ráðsk-
uðust með hvaðeina i kenningum
Krists og bibliunni, sem við höf-
um enn ekki komizt upp úr. Við
þekkjum siðalög kirkju miðalda
um hórdómssök og refsingar,
Drekkingarhyl, undirgefni. Hins
vegar er til litils að skammast við
kirkjuna um margt þess háttar.
Rikjandi kenningar i stjórn-
málum, kirkju og þjóðlifi öllu eru
miklu fremur afleiðing efnahags-
legra raka og atvinnuhátta sér-
staklega en afleiðing fornra
kennisetninga eða duttlunga ein-
stakra valdmanna á hverjum
tima. Karlaveldið hefði vafalaust
sprottið og haldizt án tillits til
trúar, miklu fremur voru rikjandi
siðalögmál trúarhöfðingja af-
leiðing þess karlaveldis, sem til
var, að visu til þess fallin að
styrkja það.
Kristur jók hlut kvenna.
Jesús Kristur bryddaði upp á
nýjungum i afstöðu til kvenna i
þessum efnum. Hann vék burt
forréttindum karla til hjónaskiln-
aðar og konur skiptu töluverðu
máli i trúarbyltingu hans. Hann
ræddi opinberlega um trúmál við
konur, bjargaði vændiskonu frá
aftöku og þrjár konur voru fyrstu
vitni að upprisu hans. Postular
Jesús voru hins vegar allir karl-
menn. Guðfræðingar segja, að af-
staða Páls postula til þessara
mála hafi verið nokkuð tviræð, en
þó gerði hann hlut kvenna að
minnsta kosti meiri en eftirmenn
hans.
Þeir, sem dýpst skoða i orð
bibliunnar, þykjast sjá þar merki
um jafnrétti. t sköpunarsögu er
Eva látin koma af rifi Adams, og
segja þeir, að þetta gefi i skyn
jafnan rétt við karlmanninn
(Adam), ella hefði hún verið gerð
úr fæti hans eða slikt.
Konur hafa smám saman i
seinni tið unnið á i kirkjunni.
Kvenfrelsiskonum þykir þó karl-
mannaveldið um of rikjandi og
gera atlögu að þvi.
Engir karlguðir.
Brandarinn „guð er svört
kona” eða „guð er kona” mundi
ekki vekja nein bros sums staðar.
Hin forna jarðargyðja Sybil.