Vísir - 19.09.1975, Qupperneq 3

Vlsir. Föstudagur 19. september 1975.
3
„Ringulreiðin er í
kollinum ó Knúti"
— segir orkuróðherra um virkjunarmól á Norðurlandi
Gunnar Thoroddsen, orkuráð-
herra.
— Það er ringulreið I orku-
málum, sagði Knútur Otter-
stedt, framkvæmdastjóri
Laxárvirkjunar, við Visi á
þriðjudaginn. Hann sagði einnig
aö byggðalinan og Kröfluvirkj-
un nægðu hvor um' sig til að
leysa raforkuvandamál Norð-
lendinga og óþarfi væri að vinna
að báðum verkefnunum sam-
timis.
Gunnar Thoroddsen, orkuráð-
herra, telur hins vegar ringul-
reiðina vera I höfði þeirra sem
þannig taia. Hann sagði I viðtali
við Visi:
— Orkumál Norðurlands hafa
verið f mesta ólestri mörg und-
anfarin ár. Orkuskortur hefur
verið svo alvarlegur að þurft
hefur að eyða stórfé og dýrmæt-
um gjaldeyri i dfsilstöðvar. Fólk
hefur ekki fengið rafmagn til
hitunar. Orkuskorturinn hefur
háð atvinnulifi og valdið marg-
vislegum vandræðum.
Ekki landeigendum
einumaðkenna
— Orsökin er sú, að eftir að
stækkun Laxárvirkjunar
strandaði fyrir fjórum, fimm
árum — og um þá stöðvun er
ekki hægt að saka landeigendur
eina, við Laxá,-var vanrækt að
hefjast handa um virkjun Norð-
anlands.
Þá var ákveðið að leggja há-
spennulinu norður og er lögð á-
herzla á að hraða þvi verki sem
mest. En fáum Norðlendingum,
öðrum en þá ef til vill Knuti Ott-
erstedt, mun hafa komið til hug-
ar að með lagningu norðurlin-
unnar ætti að hætta við virkjan-
ir á Norðurlandi og byggja
næstu árinfyrstog fremst á raf-
magni að sunnan frá Búrfelli og
Sigöldu.
Nýjar virkjanir
I stjórnarsamningnum við
myndun núverandi rikisstjóm-
ar var meðal annars ákveðið:
„að tryggja sem fyrst með
NÝJUM VIRKJUNUM næga
raforku á Norðurlandi”.
Af nýjum virkjunum var
Krafla nærtækust. Að visu var
áætlað fyrir stjórnarskiptin að
virkjun Kröflu myndi taka
minnst fjögur ár. En nú hefur
tekizt að stytta þann áætlunar-
tima niður í tvö ár, svo likur eru
til að virkjunin geti tekið til
starfa I lok næsta árs, með ann-
arri vélasamstæðunni, 35 mega-
vött.
Allur undirbúningur að
Kröfluvirkjun gengur sam-
kvæmt áætlun að slepptu þvi ó-
happi sem varð við aðra borhol-
una en sem allar horfur eru á að
takist að leysa.
Þröngsýnar orkuspár
háværra manna
— Fyrsta borholan, sem gert
var ráð fyrir að gæfi um fimm
megavatta afl, mun væntanlega
gefa sex eða sjö og önnur bor-
holan trúlega miklu meira. Það
þarf þvi væntanlega færri holur
en áætlað var til að fá næga orku
fyrir rafstöðina.
Sumir þeirra sem mest og há-
værast hafa kvartað um orku-
skort fyrir norðan, kviða þvi nú
mest að of mikið rafmagn verði
á Norðurlandi á næstu árum. Ég
tel þetta á algerum misskilningi
byggt. Þessar fullyrðingar eru
byggðar á skammsýni, á ein-
hverjum þröngsýnum orku-
spám sem tilbúnar eru i tölvum,
en byggðar á röngum forsend-
um.
Ringulreiðin
— Orkuskorturinn fyrir norð-
an er svo gifurlegur að strax
þegar orkan er fyrir hendi mun
orkunotkunin aukast langt
framyfir það sem Knútur Otter-
stedt spáir. Þar á ég bæði við
þörf vegna húshitunar og þarfir
atvinnulifsins. Reynslan er sú
að þegar rafmagn kemur i hér-
uð sem rafmagnsskortur hefur
verið i, eykst notkunin afar
hratt og margir nýir möguleik-
ar skapast.
í samtalinu er haft eftir við-
mælanda Visis (Knúti Otter-
stedt, innsk. Visis), að það riki
alger ringulreið i þessum mál-
um. Sú ringulreið er aðallega i
kollinum á þeim sem þannig
tala.
—ÓT.
Vísir miðvikudaginn 17. september
„Skaðar okkur ekki
í landhelgismálinu"
— segir Már Elísson, fiskimálastjóri, um þá ákvörðun
ríkisstjórnarinnar að hunza síldveiðikvóta í Norðursjó
Jóhann
Hafstein
sextugur
Jóhann Hafstein fyrrum for-
sætisráðherra er sextugur i dag.
Jóhann Hafstein á fjölbreyttan og
litrikan stjómmálaferil að baki.
Hann var fyrst kjörinn á Alþingi
1946 og hefur átt þar sæti siðan.
Sama ár var hann kjörinn i
borgarstjórn Reykjavikur.
Jóhann Hafstein var um árabil
bankastjóri Útvegsbanka ís-
lands. Hann var skipaður dóms-
og iðnaðarráðherra 1963 og
gegndi þvi starfi til 1970 er hann
varð forsætisráðherra. Jóhann
Hafstein var jafnframt formaður
Sjálfstæðisflokksins frá 1970 til
1973, er hann lét af þvi starfi af
heilsufarsástæðum.
Visir sendir Jóhanni Hafstein
og fjölskyldu hans árnaðaróskir á
sextugsafmælinu. — ÞP
Verður það málstað
íslands i landhelgis-
málinu til skaða, að
rikisstjórnin ákvað að
hunza sildveiðikvóta
landsins i Norðursjó?
„Ég held við þurfum ekki að
óttast almenningsálitið vegna
þessa máls. Landhelgismálið og
veiðarnar i Norðursjó eru
tvennt ólikt,” sagði Már Elis-
son, fiskimálastjóri, er Visis
lagði spurninguna fyrir hann.
Már var formaður sendi-
nefndar Islands hjá Norðaustur-
atlantshafs fiskveiðinefndinni,
þegar sildarkvótarnir voru á-
kveðnir i mai i vor. Þá greiddi
sendinefndin strax atkvæði
gegn skiptingunni.
„Veiðikvóti okkar var skorinn
niður um 37 prósent frá þvi i
fyrra,” sagði Már.
„Islendingar hafa þá sérstöðu
ásamt Sovétrikjunum, Póllandi
og Austur-Þýzkalandi, að la'ndið
er ekki strandriki við Norður-
sjóinn. Þessi fjögur riki sátu
hins vegar ekki við sama borð
við skiptingu kvótans. Pólland
og Austur-Þýzkaland fengu 10
til 11 prósent aukningu miðað
við árið á undan af Sovétrikjun-
um voru skorin 15 prósent, og af
okkur 37 prósent.
Við vorum hins vegar sam-
þykkir ákvæðum um bann við
veiðum á sild til bræðslu, og
bann á smásildarveiðum. Einn-
ig gátum við fallizt á saman-
lagðan hámarksafla 254 þúsund
tonn.
Danir og Norðmenn þurftu að
þola niðurskurð vegna ákvæðis-
ins um bann við bræðslusildar-
veiðum og smásildarveiðum.
Danir greiddu atkvæði á móti,
og Norðmenn sátu hjá við at-
kvæðagreiðsluna.
Við vissum að rikisstjórn
Dana myndi mótmæla formlega
innan 90 daga frests sem gefinn
er til þess. Við biðum með okkar
mótmæli, þar til Danir höfðu
riðið á vaðið.”
„Við teljum,” hélt Már á-
fram, „að með þessu sé verið að
ganga óeðlilega langt i niður-
skurði hjá einni þjóð.”
„Telur þú, að um samspil hafi
verið að ræða sem beindist gegn
tslendingum vegna landhelgis-
stefnu þeirra?”
„Ég þori ekki að fullyrða að
um samspil i' þá átt hafi verið að
ræða. En ekki er hægt að bera á
móti þvi að tillaga forseta
nefndarinnar um veiðikvóta
okkar, var mjög óhagstæð fyrir
okkur. Hins vegar má nefna það
að Frakkar fluttu tillögu um að
við fengjum að veiða 24 þúsund
tonn af sild i stað þeirra 19 þús-
und sem endanlega var sam-
þykkt,” svaraði Már.
„Þessi mótmæli okkar eru
ekki gerð i þeim tilgangi að fara
endilega yfir 19 þúsund tonna
markið. Með mótmælum okkar
viljum við benda á að verið er
að mismuna þjóðum. Þegar
Norðaustur-atlantshafs fisk-
veiðinefndin kemur aftur sam-
an til fundar i' nóvember, ætl-
umst við til að þetta verði tekið
fyrir, og við fáum leiðréttingu
mála okkar.
Við viljum ekki gerast sekir
um ofveiði í Norðursjónum.
Þess vegna setjum við ákveðin
takmörk á veiðarnar fram að
fundinum i nóvember. Danir
hafa einnig sett sjálfir á sig
veiðihömlur.”
Samkvæmt kvótanum sem Is-
landi var úthlutað, og nú hefur
verið mótmælt, áttum við að fá
að veiða 6500 tonn af skammtin-
um fram til áramóta. Afganginn
átti að veiða á næsta ári.
„6500 tonna afli fram til ára-
móta, þýðir að u.þ.b. 20 bátar
geti stundað veiðarnar þannig
að þær borgi sig fyrir hvern bát.
1 fyrra voru oft milli 40 og 50
bátar frá Islandi á Norðursjón-
um. Sá fiskiskipafloti sem
stundar þessar veiðar liggur nú
athafnalaus og menn eru á-
hyggjufullir.
Venjulega er lögð áherzla á
haustveiðar á Norðursjónum,
enda þótt einnig séu stundaðar
þar veiðar að vetrarlagi og
snemma vors.
Menn eru einnig núna að velta
því fyrir sér hvort þeir ætli á
sild við Suðurland, eða i Norður-
sjó,” sagði fiskimálastjóri.
Vísir spurði hann hvort eitt-
hvað hefði frétzt af viðbrögðum
erlendis vegna ákvörðunar ts-
lendinga.
„Ég hef ekkert heyrt um þau.
Ég hef lesið i norskum blöðum
um viðbrögð við dönsku mót-
mælunum, og finnst þau ekki ó-
hagstæð Dönum,” sagði Már
Elisson að lokum.
—ÓH
Már Ellsson, fiskimálastjóri.