Vísir - 05.11.1975, Blaðsíða 7

Visir. Miðvikudagur 5. nóvember 1975
7
Getur næsta kyn-
slóð orðið fyrir
skaða ef kona verð-
ur barnshafandi á
meðan hún tekur
pilluna?
Þær tegundir pillunnar sem
eru á markaðnum i dag munu
ekki hafa slæm áhrif á fóstur, þó
haldið sé áfram að taka þær.
Hormónar sem fyrirfinnast i
pillunni eru meira að segja
stundum notaðir til þess að
fyrirbyggja fósturlát.
Er það rétt að
nokkrar tegundir
pillunnar geti vald-
ið migreni?
Ekki nokkrar tegundir, heldur
allar tegundir, hjá einstökum
konum. Ef kona sem ekki hefur
áður þjáðst af höfuðverk fær
hann oft á meðan hún tekur pill-
una ætti hún að leita læknis, ef
höfuðverkurinn er staðbundinn
öðru megin i höfðinu.
Konur sem hafa þjáðst af mi-
greni þola pilluna misjafnlega.
Sumar verða verri, en hjá sum-
um gerir migrenið ekki eins oft
vart við sig og áður.
Á að skipta um teg-
undir öðru hverju?
Það er engin ástæða til þess
að skipta um tegundir, ef konan
þolir pilluna vel og finnur engar
aukaverkanir. Reyndar inni-
halda margar tegundir pillunn-
ar sömu hormóna, þó þær heiti
sitt hverju nafninu.
Er konum hættara
við að fitna þegar
þær taka pilluna?
Það fitnar enginn af þvi einu
að taka pilluna. Hins vegar
munu sumar konur þyngjast af
ýmsum ástæðum. I fyrsta lagi
getur safnast fyrir vökvi i
vefjunum. Þetta finnur hver
kona sjálf, ef hún léttist á þvi
timabili sem hún hvDir sig frá
pillunni. Það hjálpar oft að
skipta um merki.
I öðru lagi getur pillan verið
lystaukandi, og þá þyngjast að
sjálfsögðu flestir.
Á að fá skoðun hjá
lækni þegar pillan
er notuð og hve oft?
Hversu oft skoðun þarf að
fara fram veltur á aldri viðkom-
andi konu og ýmsu fleira. Til
dæmis þvi hvort hún hefur ein-
hvern tima haft einhverja sér-
staka kvilla eða hvort hún hefur
fengið einhverslags auka-
verkanir vegna notkunar
pillunnar.
Það er rétt að láta lækni skoða
sig einu sinni á ári, til þess að
ganga úr skugga um að allt sé i
lagi.
Þarf að taka langt
hlé frá pillunni?
Það veltur á þvi hvort kona
ætlar sér að eignast fleiri börn
siðar. Kona sem er til dæmis á
fertugsaldri og á þegar þau börn
sem hún vill eiga, þarf ekki að
taka sér hlé. Að sjálfsögðu er þó
gott að fylgjast með þvi hvort
eggjastokkarnir starfa fullkom-
lega eðlilega, með þvi að gera
hlé.
Hjá yngri konum er rétt að
gera hlé um það bil hálfu ári eft-
ir að byrjað er að nota pilluna.
Þar á eftir annað hvert ár. Hléið
þarf ekki að vara lengur en það
að vist sé að blæðingar eigi sér
stað um það bil mánuði siðar.
Er pillan örugg um
leið og byrjað er að
taka hana?
Hún er það ef hún er tekin ná-
kvæmlega eins og fyrirmælin
segja til um. Viðkomandi læknir
gefur allar upplýsingar, og eins
fylgja fyrirmælin sjálfsagt með
hverri öskju.
Hvað skeður ef
kona gleymir að
taka pilluna i einn
dag eða oftar?
Það þarf ekki að vera mjög
alvarlegt þó ein pilla gleymist.
Best er þó, ef kona hefur gleymt
að taka pilluna að kvöldi, að hún
taki hana strax næsta morgun,
og siðan eins og venjulega aftur
um kvöldið. Þetta mun i flestum
tilvikum engin áhrif hafa á
blæðingar og ætti ekki að hafa
áhrif á öryggi það sem pillan
veitir. En gleymist fleiri en ein
pilla er eins gott að treysta ekki
lengur á öryggið þann mánuð-
inn.
Dvinar áhugi á kyn-
lifi við notkun pill-
unnar?
Rannsóknir á þessari hlið
málsins hafa leitt fleira en eitt i
ljós. I sumum tilvikum reynist
það þó svo að konur hafa meiri
áhuga fyrir kynlifi en áður. Það
er vegna þess að þær eru ekki
lengur hræddar um að verða
barnshafandi.
1 flestum tilvikum munu kon-
ur engan mun finna, og nokkrar
munu hafa minni áhuga á kyn-
lifi en þær höfðu áður.
Ekki er fullkomlega vitað
hvort það eru hormónarnir i
pillunni sem þessu valda. Það
gætu eins verið sálræn áhrif.
En ef vandamál skapast i
kynlifinu vegna þessa eru til
fleiri áðferðir til þess að koma i
veg fyrir getnað.
„MENN REYNA AÐ VERA
KLASSÍSKIR í ANDA"
Tónleikar Ka m mersveitar
Keykjavikur sunnudaginn 2.
nóvembcr.
Kly tjendur: Kammersveit
Reykjavikur.
Stjórnandi og einleikari: Vladi-
mir Ashkcnazy.
Kfnisskrá:
Mo/.art: Serenaða i c-moll KV
IIXX Beethoven: Rondo i B-dúr
fyrir pianó og bljómsveit
Stravinsky: Oktett fyrir blás-
ara, Mozart: Pianókonsert i
C.dúr KV 453.
Þvi miður missti ég af fyrri
hluta þessa tónleika og heyrði
aðeins tvö siðustu verkin. Oktett
Stravinskys er saminn árið 1923
og er gott dæmi um svonefnda
nýklassik sem fór eins og eldur i
sinu um tónlistarheiminn á
þessum árum. Menn reyndu að
vera klassiskir i anda, stældu
gjarnan verk eldri meistára og
sömdu undir gömlum háttum og
formum. Þessi músik hljómaði
oft eins og útvatnaðir eldri
meistarar með nokkrum fölsk-
um nótum i bland. En Stra-
vinsky var kannski hinn eini ný-
klassikeri sem tókst að semja
góða tónlist á þessum hæpnu
forsendum. Blásarar úr
Siníóniuhljómsveitinni léku
þennan bráðskemmtilega oktett
ákaflega skýrt og greinilega.
Náðu þeir vel þeim þurrlega tón
sem þessi tónlist þarfnast.
Ashkenazy stjórnaði af miklu
öryggi og innlifun.
Hann lék lika einleik i pianó-
konsertMozarts og stjórnaði frá
pianóinu að hætti gömlu meist-
aranna. Pianókonsertar
Mozarts eru einhver bestu verk
hansenda eru þeir samdir fyrir
hann sjálfan. 1 konsertunum
rikir fullkomið jafnvægi milli
einleikshljóðfæris og hljóm-
sveitar. Konsertinn i C-dúr er
ein af perlum tónbókmennt-
anna. Ashkenazy og kammer-
sveilin fluttu hann frábærlega
vel. Ashkenazy hefur óvanalega
fagran og glitrandi áslátt og
tækni hans öll er hafin yfir
gagnrýni. Skrúðnótur og flúr
verða i höndum hans hin dýrleg-
asta músik. Einkum þótti mér
hægi þátturinn fagur á að hlýða.
Efnisskrá Kammersveitar
Reykjavikur lofar mjög góðu.
Þar kennir ýmissa grasa og er
margt forvitnilegt á boðstólum.
Kammermúsik er einhver
göfugasta grein tónlistar og
hefur hún hingað til verið
nokkuð afskipt hér á landi. En
það er öllum tónlistarmönnum
nauðsynlegt að taka þátt i
kammermúsik, bæði einleikur-
um og hljómsveitarmönnum.
Þess vegna er starfsemi
Kammersveitarinnar mjög þörf
og lofsverð.
Atli Heimir Sveinsson.
glœsilegur"
allra söngkvenna. vegna þess
hve mikla túlkunarmöguleika
það gefur og engin ein túlkun er
endilega sú rétta. En það er
gaman til þess aö vita að báðar
þessar ágætu listakonur eru nú
starfandi hér á landi. Þá var
einnig ánægjulegt til þess að
vita aö leikur hljómsveitarinnar
hel'ur batnað til mikilla muna.
TONLIST
Rutli I.. Magnússon i lilutvefrki
C'a riiien.
Ég skrapp á sýningu á óper-
unni Carmen i Þjóðleikhúsinu
sunnudaginn 3. nóvember.
Þetta var þriðja sýning á óper-
unni og hún var hnökralausari
en frumsýningin, á ýmsan hátt
betri og fastmótaðri. Frumsýn-
ingarskjálftinn var liðinn hjá og
öryggi flytjenda hafði aukist að
mun. Og þá fyrst gerði ég mér
grein fyrir þvi, hversu mikið af-
rek það hefur verið að koma upp
þessari sýningu og hversu vel
hún er unnin.
Ruth L. Magnússon söng i
fyrsta sinn hlutverk Carmen.
Rödd hennar er mjög falleg,
einkum á djúpa sviðinu og söng-
ur hennar var glæsilegur. Hún
túlkaði prýðilega hina
demónisku drætti i eðli Carmen-
ar. Ekki ætla ég mér þá dul að
bera saman túlkun Ruthar og
Sigriðar E. Magnúsdóttur á
hiutverki Carmenar. Til þess
eru þær of ólikar listakonur,
bæði hvað rödd og leik snertir.
En Carmen er óskahlutverk
Umsjón:
Atli Heimir
Sveinsson
„Rödd hennar er falleg og söngurinn