Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1932, Blaðsíða 14

Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1932, Blaðsíða 14
402 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS aiutmannshjónin, sem bæði voru oinstaklepa góðhjörtuð og hÖfðu haft hann hjá sjer, síðan móðir hans hafði eitt sinn skilið liann eftir hjá þeim, en aldrei komið aftur; hún varð víst úti eða beið* bana á einhvern hátt í ferðinni. Nú var um seinan til hans að muna, því nú var loftið yfir skrif- stofunni að falla niður í eldhafið. en liann svaf einatt þar. Þóttust allir þess fullvissir, að hann mundi aldrei hafa vaknað. Var þá ekki nema lítil stund liðin frá því við Jón Kristjánsson. fórum út lim stafngluggann, svo hvorki hefði hann mátt evða mikið meiri tíma til að klæða 'sig nje jeg til að sofa. Hefi jeg hugsað um þetta síðan sem hina merkilegustu varð- veislu drottins, að jeg, sem svaf vanalega svo fast,%' eins og ung- lingum er gjarnt, skyldi vakna sjálfkrafa, þegar enginn mundi eftir að vekja mig. Við fórum nú Öll saman, klæðlaus, eins og við stóðum, út í bæinn og fengum þar föt til að fara í og annað, sem við þurftum með, enda var þá engin hjálp til spöruð. En um daginn fór amtmannsfólkið hurt og ofan í Skjaldarvík. Var það sannur hrygðardagur fyrir mig, ekki síður en alla sem hlut áttu að máli. Því þessi vetrartími á Friðriksgáfu liafði verið mjer liinn skemtilegasti og fólkið alt mjer svo undurgott. Sagt var, að amt- maður Christjansson hefði aldrei náð sjer eftir þetta. Alt þetta rifjaðist upp og varð svo skelfing Ijóst í huga mínum, eins og eitt- hvað, sem gerst hefði í gær, þegar jeg var að ganga fram og aftur á Möðruvöllum.Með þessum bruna misti jörðin þá fornu frægð nð vera amtmannssetur. Frá Friðriksgáfubruna heyrði jeg sagt í ungdæmi mínu, en man ljósast frásögn Jónasar Gunnlögs- sonar hreppstjóra að Þrastarhóli. Hann var bóndi á Möðruvöllum í þann tíma, eins og fyr segir. hinn vaskasti maður. Hann sagði frá því, að þá hefði hann gengið næst sjer, er hann var kvaddur til þess að vaða inn í hálfbrunna Friðriksgáfu til þess að ná þaðan fjárhirslu amtsins, er amtmaður óttaðist um. Er Jónas rjeðst til inngöngu fóru Möðruvallamenn upp á vegg- inn til þess að moka yfir hann snjó, meðan hann var inni í liálf- brunninni rústinni. rftaki Hólaskóla liins forua, fyrirrennari hins endurreista norð- lenska Mentaskóla, Möðruvalla- skóli, var, sem kunnugt er reistur á grunni Friðriksgáfu árið 1880. llyggingarefni var að miklu leyti erlendur tígulsteinn úr veggjum Friðriksgáfu. Skólahús það var allvoglegt eftir þeirra tíma mæli- kvarða, en herbergjaskipun að ýmsu leyti fremur óhentug. Þó var svi lýsing Benedikls Gröndal á skólahúsinu vitanlega ýkjublandin, er hann lýsti því svo í brjefi þaðan, sem tuttugu idiótar hefðu konkurrerað um að gera það sem vitlausast. — Á þeim tíma hafði idiotismi í bvgg- jngum ekki því fjármagni úr að spila, sem seinna varð. Þessi grein rfimar hvort sem er ekki aragrúa þann af endur- minningum ,sem fest hafa í minni mínu um Möðruvallaskólann. Um Möðruvallaskóla skyldi rita í tvennu lagi, skólastarfið sjálft og áhrif skólans á líf iit á við meðal þjóðarinnar. Möðruvallaskóli brann 22. mars 3 902. Um það leyti var að því unnið að fá skólann fluttan til Akureyrar, af þeirri einföldu á- stæðu, að skólinn hafði blátt á- fram vaxið upp úr því að vera í sveit. Nú fekst sú breyting orða- laust. Daginn sem uppboð var lialdið á ýmsu dóti því er bjargaðist úr skólabrunanum, og ekki þótti taka að flytja til Akureyrar, fanst í brunarústunum öxi mikil, er menu síðar báru kensl á. Þar var komin öxin er notuð hafði verið við af- tökuna í Vatnsdalshólum forðum. Hún hafði verið flutt til amt- mannssetursins að Möðruvöllum og orðið þar innlyksa, verið síðast í geymslukompu á skólaloftinu, þar sem henni hafði lengi engin at- hygli verið veitt. Þau ár sem hún var á Möðru- völlum brunnu ofan af henni þrjú hús, kirkjan 1865, Friðriksgáfa 1874 og skólinn 1902. Þríbrunnin þar á staðnum kom hún ekki und- ir þak, en lá í nokkur ár á dvra- palli úti fyrir húsdyrurn. Varð gestum starsýnt á vopn þetta. Nú er hún löngu komin á þjóð- minjasafnið, ásamt höggstokknum, og er þar meðal gripa þeirra, að sögn safnvarðar, er mesta eftir- tekt vekur. V, St,

x

Lesbók Morgunblaðsins

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Lesbók Morgunblaðsins
https://timarit.is/publication/288

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.