Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1933, Blaðsíða 6

390
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
er honum var haldin á „Skyde-
banen“, er hann kom heim af
þingi' En þar var honum ætíð
haldin veisla, er hann kom að
heiman, og ekkert til sparað,
því þátttaka kostaði 10 krón-
ur, er var mikið í þann tíma.
Þá helt Jón ætíð pólitíska
ræðu, um leið og hann sagði
þingfrjettir. Skýrði hann þar
málefni þau, frá sínu sjónar-
miði, er á dagskrá voru.
Það kom fyrir, þegar við
Ásgeir Ásgeirsson urðum sam-
ferða frá Forseta, að hann
bauð inn til Gianelli, veitinga-
húss á Kongsins Nýja torgi. Það
kölluðu landar ,,hjá Njáli“.
Vildi Ásgeir ábætir á koníaks-
toddy forseta.
NORÐMENN.
Sjaldan fór Jón Sigurðsson í
kvöldboð, og var sjaldan heim-
an að kvöldi dags, nema þegar
hann fór í leikhús og á skemt-
anir. Einkum fór hann þangað
sem voru norskir listamenn;
var þangað boðinn, því Norð-
menn gerðu mikið til þess í þá
daga, að ná vinfengi Forseta,
eins og t. d. þegar þeir skírðu
gufuskipið í höfuð honum. —
Aldavinur Jóns var Ole Bull.
Og fleiri norskir listamenn voru
í kunningsskap við Jón, svo sem
Bergslien myndhöggvari. En
Bergslien var í Höfn einn vet-
ur, er steypt var þar riddara-
líkneski^hans af Karli Jóhann,
og kom þá á heimili Forseta á-
samt löndum sínum. Og upp úr
því gerði hann myndina af
Jóni.
JÖRUNDARMÁL.
Eitt sinn á heimili Forseta hóf
jeg viðræður um JÖrund
Hundadagakonung. Hafði jeg
kynt mjer það mál, er jeg var í
skóla, lesið það sem til náðist,
og auk þess fengið um það leið-
beiningar Jens rektors. — En
hann hafði m. a. heyrt um-
sögn ekkju ísleifs í Brekku, en
hún var mjög fjandsamleg
Magnúsi Stephensen.
Þóttist jeg mikið hafa um
þessi mál að segja, talaði
djarft, og hallmælti Magnúsi.
Jón ljct mig scgja alt, er mjer
bjó í brjésti, án þess að grípa
fram í.
En síðan segir hann:
Já, þetta hafið þjer nú eftir
Esphólín og sögusögnunum —
eins og þær ganga á íslandi.
Og hann helt áfram:
En það var full ástæða fyrir
Magnús Stephensen að álíta,
að Englendingar stæði á bak
við Jörund. Hann kom til lands-
ins á vopnuðu bresku skipi.
Hann bauð þjóðinni stjórnar-
skrá, er átti að gera landið að
sjálfstæðu ríki, undir breskri
vernd. Hefði Magnús stuðlað að
því, að þetta yrði gert, þá vann
hann patriotiskt verk. Hann var
sjálfkjörinn til þess að verða
landsstjóri á íslandi, því hann
stóð framar öllum samtíðar-
mönnum sínum.
TVEIR FYLGISMENN JÓNS.
Venja var það, að sest var að
sumbli á eftir Bókmentafjelags-
fundum. Voru þá jafnan ræður
haldnar um eitt og annað, og
talaði Jón þar fyrst og fremst.
I einum slíkum fagnaði var
Jón Guðmundsson Þjóðólfs-rit-
stjóri. Helt Forseti ræðu fyrir
Jóni Guðmundssyni. Man jeg
það meðal annars úr ræðunni,
að hann sagði, að tveir landar
sínir skildu sig æfinlega strax,
er hann beitti sjer fyrir ein-
hverri nýjung á sviði stjórnmál-
anna, þeir Jón Guðmundsson og
Hannes Stephensen að Innra-
Hólmi.
Ógleymanlegt er mjer það,
hve augu hans leiftruðu, er hann
flutti ræðurnar fyrir minni
nafna síns. Duttu mjer þá í hug
vísuorðin „Fagureygur konung-
ur við fólksstjórum horfði“.
Síðasta skifti, sem jeg kom
á heimili Jóns, var skömmu áð-
ur en jeg fór heim í sept.
1878.
Þá var hann bilaður á heilsu
og hafði mist minni svo mjög,
að hann stansaði stundum í
miðri setningu, og mundi þá
ekki hvað hann ætlaði að
segja.
Jóns Sigurðssonar hús.
Er jeg fekk leyfi Matthíasar
Þórðarsonar þjóðminjavarðar
til að taka mynd af húsgögnum
Jóns Sigurðssonar í Alþingishús-
inu, og mintist á ofanritaða
grein við hann, stakk hann upp
á því, að á það væri minst í
þessu sambandi, að íslendingar
keyptu húsið í Höfn östervoid-
gade 8, þar sem Jón átti lengst
heima, og húsið yrði notað fyrir
námsmenn og aðra Islendinga,
sem ástæða er til að styrkja, og
dvelja í Höfn.
Þjóðminjavörður segir húsið
vera vel bygt og vandað, og
muni geta staðið hundruð ára.
Húsgögn forsetans.
Allmikið af húsgögnum úr heimili
Jóns Sigurðssonar eru í eigu landsins:
Tryggvi Gunnarsson keypti húsgögn-
in, og sá um heimflutning þeirra. En
síðan keypti landssjóður þau, til
geymslu ó þjóðminjasafni. Lengst af
hafa þau verið geymd í loftherbergi í
Alþingishúsinu, ofan við Efri deild-
ar salinn. En á aldarafmæli Forseta
voru þau sett upp í Landsbókasafn til
sýnis, og voru þar um skeið. Nú eru
þau löngu komin i Alþingishúsið aftur.
V. Stef.
™ 5mcEltíi.
Stjáni gat aldrei lært neitt í nátt-
úrufræði og kennarinn var orð-
inn alveg uppgefinn á honum.
Og í gremju sinni spurði hann
einu sinni:
— Þú veist þó líklega, Stjáni,
að það er munur á fíl og fló?
— Já, sá er munur á þeim,
að fíllinn getur verið með fló,
en flóin ekki með fíl!
— Hjernaer svefnmeðal handa
yður, frú, og það á að duga í
sex vikur.
— Kærar þakkir, læknir, en
jeg ætlaði mjer ekki að sofa
svo lengi.