Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1933, Blaðsíða 14
398
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
hefir þjóðin dregið upp skýra
sönnun þess, hvernig hún með
kostgæfni útbjó Ingólfshugmynd-
ina í sinni eigin mynd.
Þjóðsögur eru alt af fyrst og
fremst gerðar í mynd þeirra kyn-
slóða er þær skapaði, og þeirra,
er þær varðveitti. I því liggur
mesta gildi þeirra.
E&LÆSILEGUR er Ingólfur
'jj) Arnarson í sögu þjóðar-
innar, alt fram á þenna
dag, þegar frá honum er dreg-
in sögnin um öndvegissúlurn-
ar, um tilviljanir og úthafs-
strauma, um trúnaðartraust hans
á æðri vísbendingar, og hann
stendur laus við alt þetta, foring-
inn, brautryðjandinn, sem skygn-
ist inn í framtíð sína, lands og
þjóðar. Hann velur Reykjavík
sjer fyrir bústað, af því við henni
blasir framtíðin, framtíð sam-
gangna, framtíð hafnar og sjó-
fanga.
Draumur hans um Víkina logn-
aðist að vísu út af meðal eftir-
komendanna um 900 ára skeið,
uns annar landnámsmaður, einn
merkastihöfundurhins nýja land-
náms, Skúli fógeti, tók upp hið
fallna merki.
Þá var að vísu margt um-
breytt til hins verra, frá Ing-
ólfsdögum. Umhverfi að miklu
leyti í örtröð, Örfiriseyjargrandi
í sjó, o. s. frv. Enda tók það
marga áratugi að fá menn til
þess að sætta sig við höfuðstað-
inn Reykjavík. Menn fóru í kring
um staðinn, eins og köttur í
kringum soðpott. Svo djúpt var
merki Ingólfs sokkið. Landlækn-
ir var úti á Nesi, biskup í Lauga
nesi, höfðingjarnir, að Skúla með
töldum, í Viðey, mentasetur suð-
ur á Álftanesi. Alt var þetta í
næsta umhverfi hins fyrra og
tilvonandi höfuðstaðar.
Smátt og smátt laðaðist alt
saman við Ingólfs vík — Reykja-
vík. Höfuðstaður landsins reis
upp að nýju, af sömu rökum, fyr-
ir sömu ástæður, og Ingólfur
valdi sjer þar bygð á 9. öld.
Svo mikil kyngi var í virkri
undirvitund hins upprennandi
höfuðstaðar, þegar reist var
Ingólfsstytta, til minningar um
'ai dnámsmanninn, hinn fyrsta
Reykvíking, að hinn steindi Ing-
ólfur á Arnarhóli var látinn horfa
yfir víkina, höfnina, er hann fyr-
ir röskum 1000 árum valdi sjer
og eftirkomendum sínum. Svo ná-
tengd er fortíð og nútíð í Reykja-
víkurhöfn.
Það kann að vera, að ein-
hverjir sjái eftir sannsögugildi
sagnarinnar um öndvegissúlum-
ar, og telji það lýti á hinum
fyrsta landnámsmanni, hafi hann
ekki hlýtt goðhollri raust hjarta
síns, og fyrir súlnanna tilverkn-
að sest hjer að. En vel mega
menn við það una að mínum dómi
og svo fer mjer, að fá í staðinn
Ingólf, sem svo vel hlýddi á innri
raust dómgreindar sinnar, fram-
sýni og fyrirhyggju, að hann
skygndist yfir þúsund ára skeið
inn í framtíð ófæddrar þjóðar,
þar sem hann valdi sjer og henni
höfuðstað.
V. Stef.
Það er nú orðið alsiða um öll lönd, að á aðfangadag eru reist stór jólatrje á torg-
um borga og bæja og standa þar uppljómuð öll jólin. — Setja þessi jólatrje sjerstak-
an hátíðarsvip á borgirnar, og hvar sem siðurinn hefir verið upp tekinn, mun hann
trauðla lagður niður aftur svo lengi sem kristnir menn halda heilög jól.