Lesbók Morgunblaðsins - 30.11.1947, Síða 4

352
LESBÓK MORGUTTRLADSINS
KOSTNAÐUR VIÐ UPPELDI
TRJ ÁPLANTN A
Uppeldi trjáplantna er ýmis konar
annmörkum háð. Með reynslu þeirri,
sem fengist hefur í gróðrarstöðvunum
undanfarinn áratug, mun unnt að ala
upp trjáplöntur af öllu því fræi, sem
kostur er að fá. En kostnaðurinn við
uppeldi hinna ýmsu tegunda er all
misjafn, og fer hann einkum eftir því,
hve lengi plönturnar þurfa að standa
í gróðrarstöðinni, áður en þær eru hæf
af til gróðursetningar. Sumar plöntur,
svo sem skógarfura og birki, er nægi-
legt að ala upp til þriggja ára aldurs.
Þá má gróðursetja þær á þann stað,
er þeim er ætlaður í framtíðinni. —
Hafa þær þá ávallt staðið í hinu sama
beði frá því að þeim var sáð. Aðrar
plöntur eru hinsvegar svo seinþroska,
að þær verður að setja í önnur beð í
gróðrarstöðvunum eftir að þær eru
teknar úr fræbeðinu, og þar verða
þær að standa í 2—3 ár. Þá fyrst hafa
þær náð ákjósanlegri stærð. — Meðal
slíkra plantna eru greni, lerki, þöll og
fleiri tegundir.
Við uppeldi trjáplantna er aðal-
kostnaðurinn fólginn í dreifsetmngu
ungviðisins og hirðingu þess í þau tvö
ár, sem plöntui^iar standa í dreifbeð-
unum.
Samkvæmt nýlega gerðri áætlun um
kostnað við uppeldi trjáplantna, þar
sem stuðst er við reynslu undanfar-
inna ára og miðað við kaupgjald eins
og það er nú, mun vera unrit að ala
upp þriggja ára furur úr fræbeði fyrir
um 25 aura hverja plöntu. En þurfi
hinsvegar að dreifsetja plönturnar,
mun verðið verða um 66 aura á hverja
plöntu. Þessi áætlun er miðuð við
framleiðslugetu stöðvanna eins og þær
eru, en er afköst þeirra aukast mun
verðið geta lækkað nokkuð, einkum
að þvi er snertir hinar dreifsettu
plöntur.
KOSTNAÐUR VIÐ
GRÓÐURSETNINGU
Hjer er gert ráð fyrir að hin ungu
bavrtrje verði gróðursett í skjóli birki-
skógar. Er þá undir flestum kringum-
stæðum nóg að setja þau niður með
1,25 metra millibili. Þá fara 6400
plöntur í hvern hektara lands. — Sje
skjólgróðurinn gisinn þarf fleiri
plöntur á hvern hektara, og ef skjól-
lítið er þarf allt að 10 þús. plöntur á
hektara. En meðan nóg er til af skóg-
lendi að planta í má reikna með 6400
plöntum.
Verð ódreifsettra trjáplantna yrði
þá kr. 1600,00 á hvern hektara lands,
en dreifsettra yrði kr. 4225,00.
Við gróðursetningu barrtrjáa má
ætla hverjum manni að setja niður 400
plöntur á degi. Þarf þá 16 dagsverk
til þess að fullsetja í hektara lands.
Sje dagsverkið reiknað kr. 70,00,
nemur gróðursetningarkostnaður kr.
1120,00 á hektara.
Með núverandi verðlagi kostar því
gróðursetning furu um kr. 2700,00, en
gróðursetning grenis eða lerkis um kr.
5350,00 á ha. lands. Nú má alltaf gera
ráð fyrir að ofur lítið þurfi að fylla í
skörð árið eftir að gróðursetning fer
fram, og væri nærri lagi að reikna
með kr. 3000,00, gróðursetningar-
kostnaði fyrir furu en kr. 5600,00,
fyrir greni og lerki.
Þessi kostnaður telst sem stofn-
kostnaður, og er venjulegt að reikna
vexti af honum frá gróðursetningar-
degi og fram til þess að skógur er
höggvinn.
ARÐUR AF BARRTRJÁM
Arður af skógrækt er fyrst og
fremst fólginn í viðnum, en á stundum
geta ýmsar aukatekjur komið til
greina. Með slíku verður ekki reiknað
hjer. Þegar trjen hafa náð hæfilegum
þroska verður að grisja skóginn. —
Grisjanir eru endurteknar með hæfi-
legu árabili, og fellur þá til nokkur
viður. Fyrstu grisjanir gefa lítinn arð,
en þegar skógurinn eldist verður
grisjunarviðurinn æ vA-ðmætari.
Skógarfura hefur nú vaxið í tveim
lundum í Hallormsstað um 40 ára
skeið. Vöxtur hennar hefur venð
mældur nokkrum sinnum, og því er
auðvelt að gera sjer nokkuð Ijósa
grein fyrir vexti hennar. Að vísu þarf
furan að verða um eða yfir 100 ára