Lesbók Morgunblaðsins - 05.12.1948, Blaðsíða 3

LESBÖK MORGUNBL'AÐSINS
þeirra voru ekki jafn traust. Catlin
lýsir þeim þannig:
— Mandanar eru sannarlega
merkilegur og viðfeldinn þjóðflokk
ur og um útlit og siðu líkjast þeir
ekki neinum Indíánum, sem jeg
þekki. Jeg er sannfærður um það,
að þeir eru af einhverjum öðrum
uppruna, en aðrir kynflo'kkar í
Norður-Ameríku, eða þá að þeir
eru kynblendingar hvítra manna
og Indíána. Margir þeirra eru hvítir
— einkum konur — gráeygir og blá
eygir, vel vaxnir og svo háttprúðir,
að maður hlýtur að dást að þeim.
Háralitur er mjög mismunandi eins
og á meðal hvítra manna, nema
rautt hár sá jeg hvergi. Allir aðrir
Tndíánar eru eirrauðir á hörund
og með svart og strítt hár.---
Maximilian segir um þá að þeir
sje nær hvítir og sumir rjóðir í
kinnum. Þeir hafi hvorki ai'narneí
nje há kinnbein eins og Indíánar.
Kristnar huginyndir
Það var eigi aðeins um útJit að
Mandanar rnintu á það, að þeir
væri af hvítum mönnum komnir,
heldur bentu og ýmsar venjur
þeirra og siðir til þess. Trúarskoð-
anir þeirra og bábyljur voru yfir-
Jeitt hinar sömu og' meðal annara
Indíána, en þó var í þeim ýmislegt
er benti til þess að þeir liefði haft
kynni af kristnunr fræðum. Allir
Indíánar trúa á einhverja fornald-
arlietju, sem þeir þykjast komnir
af, og það gerðu Mandanar líka En
sá var mismunurinn, að hjá þeim
var þessi hetja hvítur maður, sem
hafði komið að vestan á stórum
báti. Svo rík var trúin á þessa sögu,
að þeir höfðu bát á helsta torgi
sínu, sem heilagt tákn um þennan
atburð. Því var lílra trúað, að þessi
hviti íorfaðir heíði komið með nýa
siði og nýa þekkingu. Og enn um
það leyti, er Catlin hennsóttí bjóö-
flokkinn, var bessa atburðar minst
með árlegri hátíð.
Mandana-konur með blá augu og glóbjart hár. (Teikn. Catlins).
Margt í trúarbrögðum Manduna
bendir til þess, að þeir hafi komist
í kynni við kristin fræði. Má þar
nefna að þeir segja að einu sinni
hafi hrein mey alið barn, og þegar
drengurinn var fullþroska gerði
hann mörg kraftaverk, þar á meðal
að metta ljölda íólks með litlum
mat og urðu þó leifarnar engu
minni en maturinn var upphaflega.
Þá er og getið um ofsóknir gegn
honum og að óvinir hans hafi látið
taka hann af lííi. Þeir hafa og sog-
una um syndaíall Evu og söguna
um syndaflóðið svipaða og hún er
sögð í biblíunni. Flestir Indíána-
þjóðflokkar eiga að vísu sögu um
ógurlegt ílóð áður en jörðin var til,
en Mandanar einir liafa sögu um
flóð eftir að jörðin fór að byggjast.
Og þeir segja Jíka að þá hafi dúfa
vei'ið gerð út af örkinni til að leita
að þurru landi, þegar flóðið fór að
sjatna, og komið aftur með græna
grein af pílviði 1 nefinu. Þetta er
alveg eins og í fyrstu bók Móse.
nema þar er sagt að dúfan hafi
komið með olíuviðarlauf í nefinu.
En þar sein olíuviður þekldst ekki
á þessum slóðum, hefur liann
breyst í pilvrð hja Mandönum
Cathn segir um þetta, aö þaö
virðist svo sem þeir haíi haft kvnni
af ejihverjum trúboðum, því að
þetta þekki ekld aðrir þjóðflokkar
þarna. Maximiiian segir líka frá
bví að þeir kunni biblíusögur um
örk - Nóa, syndaflóðið, Samson
sterka o. fl.,- og þetta hljóti þeir að
hafa lært af viðkynningu við
krislna menn, einhvern tíma,
Hverjir voru forfeður þcirra?
Öllum þeim, sem kyntust Mand-
önum og skrifað hafa um þá bei
saman um það, að þeir liljóti að
vera afkomendur livítra manna og
Indíána. Og þá er að athuga, hvaða
hvítir menn það hafa getað verið.
Þeir hljóta að liafa verið kristnir,
eins og sjest á því, sem áður heiur
verið sagt. Og þeir hljóta líka að
hafa verið af norrænum ættum,
það sjest á því, að Mandanar skyldi
vera með grá og blá augu og ljóst
liár.
Það getur ekki komið til mála að
Innna hvítu foríeðra Mandana sje
að leita meðal fyrstu landnemanna
í Ameríku, og liggja til þess marg-
ar ástæður. Saga landnámsins er
vel kunn og þar er ekki getið urn
neina, sem hafi ráðist inn í landið,
Eu þott svo heíði verið, þá er harla
ohklegt að þeir mundu liafa. kom-
ist 1500 míluf inn í lar.dið, fram hja
hinum herskau Indíán aflokkum,
sem alls staðar voru a þeirfi ;lei.ð.