Lesbók Morgunblaðsins - 23.04.1950, Blaðsíða 14

f 234 ' - ^ ' * LESBÚK MORGUNBLAÐSINS
f vísindaleg staðhæfing. Það erum
ekki vjer sem lifum í trú, heldur
hinir sanntrúuðu efnishyggjumenn,
sem ala þá neikvæðu trú og berja
hana blákalt fram án allra sann-
ana, að vísindin muni á sínum tíma
geta skýrt uppruna lífsins, fram-
þróun mannsins, hyggjuvit hans og
hvernig siðgæðishugmyndir sköp-
uðust. Þeir gleyma því, að þetta
mundi kollvarpa öllum nútíma
vísindum og er því staðhæfing,
sem algjörlega er bygð á ímynd-
un.
Trú á guð er ekki margbrotin.
Það er fagurlega skýrt af Miguel
de Unamuno: „Að trúa á guð er
að óska þess að hann sje til, og
það sem meiru varðar, að breyta
eins og hann væri til“. >
Margir gáfaðir og einlægir menn
halda að þeir geti ekki trúað á
guð, vegna þess að þeir geta ekki
gert sjer grein fyrir því hvernig
hann er. En heiðarlegur vísinda-
maður þarf ekki að gera sjer í
hugarlund hvernig guð er, frem-
ur en eðlisfræðingurinn þarf að
gera sjer í hugarlund hvernig raf-
eindin er. Hvorugt er hægt. Raf-
eindin er efnislega óskiljanleg, en
áhrif hennar eru vel kunn.
Skynsemistrúarmaðurinn hefir
nú síðustu 40 árin fengið ástæðu
til að efast um ágæti ályktana
sinna, því að hann hefir á beim
tíma orðið að kasta fyrir borð,
með köldu blóði, þeim kenningum,
sem taldar voru óhagganlegar í
æsku hans. Hann verður nú að
viðurkenna hina óskiljanlegu rýmd
rafeindanna (þrjár rýmdir fyrir
hverja einustu rafeind, þrjátíu
rýmdir fyrir .tíu rafeindir). Hann
viðurkennir að til sjeu eindir eins
og „neutrino“ og „anti-neutrino“,
sem er fundin upp vegna stærð-
fræðilegs samræmis. Hann viður-
kennir fúslega að þetta sje til, enda
þótt hann geti enga hugmynd gerl
sjer um það hvernig þessar eindir
BRIDGE
S. Á D 9 7 4
H. G 6 4
T. Á D 8
L. Á D
S. G 10 8 3
H. KD1098
T. 7 6 3
L. 6
S. 5 2
H. Á 7 8
T. K 10
L. G 10 9 7 4 3
Sagnir voru þessar:
N. A. S. V.
1 Sp. pass 2 L 2 H
3 Sp. pass 3 gr. pass
pass pass
V sló út HK og S tímdi ekki að láta
ásinn, þóttist þurfa á honum að halda
að komast inn á hann síðar, til þess að
geta notað laufið. En V skildi þetta og
sló út HD. Nú neyddist S til að drepa
með ásnum. Svo sló hann út láglaufi,
drap með ásnum og sló út D. En A
drap ekki með K. Þá varð spilarinn að
slá út T8 í þeirri von að komast inn á
10. En A sá enn við honum og ljet
gosann, svo að S varð að drepa með
K. Þá var útsjeð um laufið. í þess stað
sló hann út lágspaða og tók með D í
borði, en A drap með K og sló svo út
LK. Síðan kom hann borðinu inn í tigli
og þá hlaut V að fá 2 slagi í spaða að
lokum.
Þetta spil er dæmi um góða spila-
mensku hjá V—A.
eru í raun og veru. En hann harð-
neitar því að til sje yfirnáttúrleg-
ur skapandi kraftur, þó með þeirri
staðhæfing sje hin stærstu vísinda-
,'egu viðfangsefni gerð óskiljanleg.
Nú er svo komið, síðan kjarn-
orkan var leyst úr læðingi, að öllu
mannkyni er tortíming búin, og
þá fyrst fara menn að viðurkenna
að eina vörnin gegn slíku sje betri
og sterkari siðmenning. í fyrsta
skipti í sögu mannkynsins er mað-
urinn nú lnæddur við það, sem
l’ann hefir framleitt með hyggju-
S. K 6
H. 5 2
T. G 9 5 1 2
L. K 8 5 2
viti sínu, og mannkynið spyr sjálft
sig hvort það hafi nú vahð hina
rjettu leið.
Enginn af oss mönnunum er út
af fyrir sig nauðsynlegur, en eng-
inn er heldur gagnslaus, og það
er undir viljanum komið hve mik-
ið gagn vjer gerum. Það er stund-
um ákaflega auðvelt að vera illur,
en það er altaf erfitt að vera góð-
ur. En vjer verðum að minnast
þess að alt er komið undir einlæg-
um vilja. Þeir, sem hafa hreinsað
sál sína í þeirri baráttu og sigri
hennar yfir efninu, þeir einir eru
brautryðjendur framvindunnar,
þeir eru fararbroddar hins betra
mannkyns, sem koma skal.
(Lecomte du Noúy).
^W ^W ^W ^W ^W
EÐLILEG SPUHNING
ÞAÐ VAR komið fram á nótt er
læknirinn kom heim, úrvinda af
þreytu. Hann fór þegar að hátta
og hlakkaði til að njóta nokkurra
stunda hvíldar. En um leið og hann
er að breiða ofan á sig, hringir
síminn.
— Góða svaraðu, sagði hann við
konu sína. Segðu að jeg komi heim
bráðum, eða eitthvað þess -hátt-
ar.
Konan tók símann og sagði: —
Læknirinn er ekki heima.
—■ Þetta er frú Jones, var sagt
í símanum. Jeg fekk alveg óþol-
andi verk áðan og hann verður að
koma heim til mín hið allra
fyrsta.
Læknirinn hvíslaði að konu sinni
nokkrum ráðleggingum, sem hún
skyldi gefa konunni. Konan endur-
tók þær í símann og sagði svo:
— Þjer skuluð fara eftir þessu og
þá er jeg viss um að yður batnar
bráðum.
— Þakka yður kærlega fyrir,
sagði röddin. En segið rnjer eitt,
hefir þessi herra, sem hjá.yður er,
nokkurt vit á læluiingum?