Lesbók Morgunblaðsins - 31.05.1952, Blaðsíða 9

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
293
Ós þessarar miklu elíu er mjög
breiður og þarna eru mikil sand-
rif og grynningar, því framburður
fljótsins er geisilegur og er land-
aukning út í Mexicoflóa talin 300
fet á ári. Til þess að komast inn
á fljótið sjálft eru grafnir skurðir
í gegnum eyrarnar við ósinn.
Skurðir þessir eru margir og mik-
il mannvirki, en þó eru aðeins
tveir þeirra ætlaðir stærri skipum:
Suðvestur skurðurinn fyrir skip,
sem koma úr vestri og suðri og
Suðurskurðurinn fyrir þau, sem
koma innan úr flóa.
Svo tekur fljótið við. Það er víð-
ast hvar Vt. míla á breidd og veltur
þarna fram til sjávar með 3ja
mílna hraða. Það ber með sér ó-
grynnin öll af trjábolum, greinum
og rótum, sem það hefur hertekið
á hinni rúmlega 4000 mílna löngu
leið sinni, frá nyrztu fylkjum
Bandaríkjanna. Það er kolmórautt
og svo þykkt að varla freyðir fyrir
stafni skipsins á fullri ferð, og
þetta er neyzluvatnið þeirra í
Louisanafylki, en þeir hafa senni-
lega einhver ráð með að hreinsa
það, í þessu landi tækninnar. Þá
þykir manni ótrúlegt að fiskur
skuli lifa í fljótinu, en svo mun
þó samt vera. Grisinn trjágróður
er á báðum bökkum fljótsins, alla
leið frá ósum og þegar farið er
þarna að degi til, má sjá í gegn-
um hann, inn á landið. Þar eru
margir búgarðar og stórar hjarð-
ir nautgripa á beit, því kjötfram-
leiðsla er mikil við Mexicoflóa.
í New Orleans
Þegar leiðsögumaðurinn hefur skil
skilað skipi og áhöfn heilu og
höldnu upp að eftirlitsstöð (Quar-
antine) New Orieansborgar, hefur
hann lokið sínu hlutverki og fer, en
fram á fljótið rennur snekkja fuil
af öðrum embættismönnum og nú
skulu skipverjar í gegnum hreins-
unareld „Sams frænda", því enga
Gamalt hús með svalagrindum
úr járnvíravirki
vilja þeir næma sjúkdóma inn í
landið og vei þeim, sem ekki hafa
heilsufarið í lagi. Allt gengúr þetta
þó fljótt, og brátt hefur hafnsögu-
maðurinn lagt skipinu að einhverri
hinna stóru uppfyllinga í höfninni.
New Orleans er með elztu borg-
um Bandaríkjanna, stofnsett ánð
1718, en hét þá Crescent City. Hún
er talinn þriðji stærsti sigiingar-
bærinn og stærsta borgin við
Mexicoflóa. Borgin er fræg fyrir
sögu sína og minningar frá 18. öld
og var 100 ára gömul þegar hún
innlimaðist í sambandsríkin. Marg-
ar byggingar og mannvirki frá dög-
um Frakka og Spánverja haía
varðveitzt og draga nú að sér ferða-
menn. Þar á meðal er Jackson
torgið, en við það standa hinar
skrautlegu hallir spænsku og
frönsku landstjóranna. St. Louis
kirkjan, lítil en afar skrautleg, öid-
ungaráðshöllin og fieiri gamlar og
frægar byggingar. Þá er The
French Quarter, eða franska hverf-
ið, elzti hluti borgarinnar, þar sem
allt er látið halda sér, eins og það
var þegar borgin hét Crescent City.
Gömul hús og þröngar götur. Sum
húsanna eru skreytt allskonar út-
flúri og svölum, girtum handriðum
úr járnvíravirki, sem þykja mikil
listaverk. Þá er hverfi þetta frægt
fyrir mikið og fjörugt næturlíf.
Skemmtistaðirnir eru þarna hlið
við hlið og dyraverðirnir kalla til
vegfarenda og lýsa af miklum
fjálgleik, þeim lystisemdum, sem
þar eru á boðstólum, en sumar eru
á þann hátt, eftir lýsingu dyravarð-
anna, að lögreglusamþykkt borgar-
innar virðist vera mjög frjálslynd.
Þó keyrir stundum svo úr hófi, að
lögreglan neyðist til þess að loka
sumum þessara næturklúbba, í
lengri eða skemmri tíma, í refs-
ingarskyni fyrir brot á frumstæð-
ustu kröfum um velsæmi.
í lýsingu á Franska hverfinu í
pésum fyrir ferðamenn, er bent á
að vert sé að skoða innvið þessara
gömlu og einkennilegu húsa, því
þar geti að líta íburð og skraut, sem
ekki tíðkist lengur í einkahúsum
og er gefið í skyn að þetta verði
bezt gert með því að gægjast inn
um dyragættir og glugga. En al-
gengt er að ferðamenn, stundum
í stórum hópum, gangi inn í hin
starfandi gömlu veitingahús og
skoði sig þar um, án alls tillits til
þeirra, sem sitja þar inni og njóta
veitinga, og starfsfólksins, sem er
í vandræðum með að komast að
borðunum til viðskiptavinanna
með matinn. Þá þykir það mark-
vert að í hverfinu er markaður, þar
sem allskonar matvæli eru seld
undir beru lofti, en slíkt er óvenju-
leg sjón í Ameríku, þar sem heil-
brigðiseftirlit og þrifnaður í með-
ferð matvæla er á háu stigi. En
markaður þessi er kallaður Franski
markaðurinn og er eitt af því, sem
ekki verður séð í öðrum borgum
Bandaríkjanna.