Lesbók Morgunblaðsins - 31.05.1952, Blaðsíða 12

c LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
[ 296
^ marga litla gullmola.
\ Morguninn eftir urðu menn auð-
\ vitað varir við þjófnaðinn og nú
skyldi maður ætla að allt hefði
komizt 1 uppnám þegar þessir dýr-
gripir voru horfnir. En lögreglan
•( var þá seinni á sér heldur en hún
er nú á dögum. Það var ekki fyr
en eftir nokkra daga að hún fór
að rannsaka málið, og svo liðu
enn margir dagar áður en tilkynnt
var að hornin væri horfin og heit-
ið var verðlaunum hverjum þeim,
er gæti fundið þau eða bent á þjóf-
inn. En þetta bar auðvitað engan
árangur, því að enginn var í vit-
orði með Heidenreich, enda hafði
hann þá brætt gullhornin fyrir
iöngu.
Heidenreich var svo varkár, að
( hann notaði ekki gullið fyrst um
^ sinn. En þegar frá leið, og hann
t helt að sér væri óhætt, fór hann
^ að smíða úr því, og það varð til
^ þess að upp um hann komst. Gullið
^ úr hornunum var sérstaklega
( hreint og ólíkt öðru gulli. Skart-
, gripasali nokkur, er keypt hafði
smíðisgripi af Heidenreich í apríl-
\ mánuði 1803, tók eftir því að gullið
í þeim var öðru vísi en annað gull.
Fór hann þá að gruna margt og
gerði lögreglunni aðvart. Heiden-
reich var tekinn fastur og hann
játaði sekt sína. Þá átti hann enn
( eftir nokkra gullmola úr hornun-
k um. Það var hægt að refsa honum,
en það gagnaði lítið. Hin dýrmætu
k gullhorn voru horfin, og það tjón
L var óbætanlegt.
j Það var engu líkara en að „guð-
irnir“ viidu ekki að þessi horn væri
undir manna höndum og að þau
( skyldi að fullu og öllu hverfa. —
Nokkrum árum áður en þeim var
•( stolið, höfðu verið gerðar tvær af-
steypur af þeim. Önnur þeirra var
send Borgia kardínála í Róm, en
skipið, sem flutti hana iórst með
v öllu. Hin afsteypan var send þýzk-
iun vísindamanni, en þrátt fyrir
margítrekaðar tilraunir hefur ekki
tekizt að hafa upp á henni og er
engu líkara en að hún hafi gufað
upp. En hvað varð þá um steypu-
mótin? munu menn spyrja. Var
ekki hægt að nota þau aftur og
gera nýar afsteypur af hornunum?
Ónei. Þeim hafði verið fleygt eftir
notkunina. Það þótti svo sem engin
þörf á að geyma þau, þar sem gull-
hornin sjálf voru geymd í „Kong-
ens Kunstkammer“.
Ekki voru heldur til svo góðar
teikningar af gullhornunum að
hægt væri að gera fullkomnar eft-
irlíkingar af þeim. Friðrik 7. lét að
vísu gera eftirmyndir þeirra úr
gylltu silfri og eru þau horn nú
geymd í Þjóðminjasafni Dana. Og
þegar Suður-Jótland sameinaðist
ÆVILOK
í 17. TBL. af Lesbók Morgunblaðsins
er grein um séra Pál í Þingmúia, og
þar meðal annars getið æviloka Arn-
finns Jónssonar, en kvartað um að dán-
ardagur hans sé óþekktur. Um ævilok
Arnfinns scgir í sendibréfi skrifuðu
nokkrum dögum eftir andlát hans:
Áreyjum á l.a vetrardag1) 1890.
.... „Arnfinnur sál. fór að heiman
glaður og heilbrigður 9unda þessa m.,
með rúm 700 af markaðsfje, og 3 aðrir
með- honum; þeir voru hjer nóttina
eftir, það var skjaldhólfrað fyrir fjeð
lijer framí gilinu með trjám og grind-
um. Daginn eftir lOunda lögðu þeir
héðan til Stuðlaheiðar í góðu veðri, og
fengu 3 menn með sjer, því snjór var
kominn á heiðina. JóhannJ) hjer var
með þeim. Þegar kom upp í ferða-
mannabotnana, fór ófærðin að byrja,
svo Arnfinnur bað Jóhann að ganga
fyrir sig upp í skarðið og vita hvort
það mundi vera fært.
Jóh. gerði það, og sagði honum að
það væri ófært, nema að troða undan
fjenu og taldi hann mikið frá því að
halda áfram, enn Arnf. fell það ekki
ljettara en svo, að hann sagði grátandi
J) Fyrsti vetrardagur 1890 er 25. okt.
s) Þá bóndi í Áreyum.
Danmörk eítir fyrra heimsstríðið
og Kristján 10. konungur kom þang
að í heimsókn, þá færðu Suður-
Jótar honum eftirmynd úr gulli af
hinum frægu hornum. Eru þær
eins vel gerðar og föng voru á. En
þó eru þau ekki annað en ófull-
komnar eftirlíkingar af hinum upp-
runalegu hornum. „Evig forsvandt
Helligdommen“, segir Oehlen-
schláger í hinu fræga kvæði sínu
um gullhornin. Þessi þjóðardýr-
gripur er týndur um alla eilífð, og
þess er von að Danir megi ekki
óklökkvandi á það minnast.
En þegar þeir hugsa um það tjón
sitt, ætti þeir að skilja betur, að
öðrum þjóðum er líka sárt um
þjóðardýrgripi sína.
ARNFIIMIMS
að Guð hefði leitt sig fram úr öllu því,
sem hann hefði byrjað á, og eins mundi
fara enn. Svo tóku þeir til að troða
undan Jóh. og Arnf. Af þessu erfiði
svitnuðu þeir svo gróft, og Arnf. mikið
meira sem von var svo gamall maður.
Um dagsetur vóru þeir komnir suður
úr skarðinu, ofan á svokallaðan „Langa
hrygg“, þar skildu Reyðfirðingar við
þá. Arnf. helt áfram með rekstar-
menn sína um nóttina og kom um fóta-
ferðartíma að Dölum. Veður var að
sönnu gott, en loftkalt og hafði Arnf.
fundið til köldukasta og stundum hita,
drukkið þó gróft kalt vatn. Ilann hvíldi
sig lítið í Dölum og helt út á Wathnes-
hús.
Þennan dag llta var hann lasinn, af og
til með kölduhrolli. “Nóttina til 12ta tók
hann grófa lungnabólgu; hann lá þann
dag kyrr; þann 13da tók hann sig svona
veikur upp og fór yfir Örnólfsskarð
að Þernunesi; þann 14. þaðan og komst
að Sljettu, með því móti að hann var
fluttur á sjó frá Eyri inní Sljettukrók-
inn, og gengið undir honum heim að
Sljettu; þar lá hann þann 15 og nóttina
til þess 16da dó hann kl. 4 f. m. dag.
Nú hef jeg rakið dauðaferil Arnf. svo
rjettan sem unt er, hann sótti hann
karlmannlega eins og alt lífið, það er
ekki hægt að segja annað....“ (H.)