Lesbók Morgunblaðsins - 28.02.1954, Síða 7
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
123
hér verklausir og hugsunarlausir hver
um annan þveran, því að ekkert rekur
né gengur. Þinglögin sjálf koma til
að kosta nokkuð á annað þúsund dala
og eftir því seinlæti, sem þau í formi
sínu ætla meðferð málanna, veit ég
ekki hvað lengi þingið kann að vara,
líklegast eina tvo mánuði eða lengur.
Þó að í rauninni ami ekkert að mér
og ég lifi hér í vellystingum hvern dag
praktuglega, þá er þetta einhver leið-
inlegasti kafli ævi minnar, því að
ekkert er gert og um ekkert hugsað.
Allt, sem gaman er að sjá og skoða,
sá ég í hitt hið fyrra og getur því
nú ekki orðið að skemmtun.
Synodus var haldin í gær. Séra
Simon (Bech) á Þingvöllum prédik-
aði. En efni eður umtalsmál kenni-
dómsins var ekki annað en telja og
reikna sundur prestsekknapeninga, og
þannig er bæði hið veraldlega og geist-
lega lífið hér ekkert nema svefn-
mók.
Eftir öllum kringumstæðum býst ég
við að ég og máske margir fleiri tali
ekki orð á þinginu, því að allir kom-
ast ekki að til þess. Og nú eru margir
góðir talsmenn fyrir málefninu, þó að
ég haldi að allt komi nú að einu, hvað
sem til er reynt.
Ég bið hjartanlega að heilsa fólk-
inu og fel þig og það forsjón og varð-
veizlu guðs á hendur.
J. Jónsson.
„Ef þinginu verður ekkj af konungs-
fulltrúa slitið, þegar minnst vonum
varir, þá verður það víst eina tvo
mánuði eða lengur.“
Reykjavík 13. júlí 1951.
Elskaði sonur.
Þetta er þá fimmta bréfið, sem ég
rita þér og er það efnislaust með
öllu. í gær kom nú loks og var lagt
fyrir þingið:
1. Frumvarp á íslenzku máli prentað
Um stöðu íslands í ríkinu og
grundvallarlög ríkisins.
2. Frumvarp til verslunar á íslandi.
3. Frumvarp til kosningarlaga fyrir
hin tilkomandi alþing, sem byrja
eiga sumarið 1853.
Eftir því sem nú horfir við og ef
þinginu verður ekki af konungsfull-
trúa slitið, þegar minnst vonum varir,
þá verður það víst eina tvo mánuði
eða lengur, og er það leiðinleg til-
hugsun. St j órnarskipunárf rumvarpið
er líkt og að kalla eins og ég sagði
þér frá í uppkastinu, sem greifinn lán-
aði þingmönnum. Þinglögin verða
í fyrsta lagi tilbúin annað kvöld, og
eru þau þá komin upp á 1500 rd.
rúmlega. Ég er hress og frískur alltaf.
Ég bið hjartanlega að heilsa og fel
hús okkar varðveizlu guðs nú og
ætíð.
Þinn elskandi faðir.
J. Jónsson.
„Jón Sigurðsson er árans frjálslynd-
ur o? margir þingmenn ætla að fylgja
honum til hins ýtrasta."
Reykjavík 16. júlí 1851.
Elskaði sonur.
Ég geri mér það að reglu að skrifa
þér með hverri ferð, sem verður á
Eyafjörð og minnir mig að þetta sé
í sjötta sinni. Ekkert er ein að frét*a
og engin stefna er ennþá tekin um
neitt. En nú er nokkuð annað fvrir-
komulag en á fyrri þingum, nefnilega:
öllum þingmönnum er skipt í þriá
flokka jafna og fjórtán menn í hverj-
urn og eru þetta kallaðar hlutfalls-
nefndir. Ræða þær málefnin hver fvr-
ir sig, fyrst utan þings og skrifa þá
ekki ræður sínar og ekki nefndarálit
heldur. En þegar þær eru búnar að
skýra fyrir sér málin, segja þær for-
seta til. Lætur hann þá kjósa í reglu-
legar nefndir. Hafa menn þá kynnzt
svo hverjir skoðun annara, að varla
fer hjá því, að beztu menn verða
kosnir í hverja hlutfallsnefnd, og upp
frá því er meðferðin eins og vant er
á þingum.
Yfir höfuð eru flestir þingmenn svo
frjálslyndir í mörgum greinum, að mér
finnst nóg um það. Allt gengur í maka-
lausu seinlæti og slæpu. Öll breyting-
aratkvæði skulu til að mynda prent-
ast og leggjast fyrir hvern mann við
aðra (umræðu). Öll nefndarálit í
kosningarnefndunum eins, og þann-
ig gengur tíminn og talið mest út á
form og fyrirkomulag, áður en nokk-
ur sé verulega aðhafzt. Og þessi að-
ferð mun það vera, sem mest lengir
þingin í útlöndum. Þjóðþing íslend-
inga þarf sem sé að hafa töluverðan
svip af þingum annara þjóða eftir
meiningu frjálslyndu mannanna. Hlut-
fallsnefndirnar eiga svo að vera í stað-
inn fyrir aðskildar málstofur o. s. frv.
Forláttu þessa efnisleysu og berðu
ástvinum mínum sér í lagi og öllum
yfir höfuð á heimilinu kæra kveðju
mína, og sjálfur guði falinn af þín-
um föður
J. Jonssyni.
P.S.:
Almenn meining er það hér, að
svo muni fara, að greifinn slíti þing-
inu í miðju kafi, ef ekki fer allt að
óskum hans eða ef menn krefjast al-
gerðs skilnaðar í stjórn og fjárhag ís-
lands við Dani.
Jón Sigurðsson er árans frjálslynd-
ur, og margir þingmenn ætla að fylgja
honum til hins ýtrasta. Vill hann ekk-
ert eiga saman við Dani nema kon-
ungsnafnið og þó þýðingarlaust og
ekki nema fyrst um sinn.
..Þctta þótti þinginu hart, að ciga
fjárhag sinn saman við Dani og rctt-
indi sin í höndum danskrar þjóðar.“
— „Það segi ég þér satt, að þingmenn
harðna við hverja ógnun.“
Reykjavík 23. júlí 1851.
Elskaði sonur minn.
Það verður líklegast seinasta tæki-
færið, sem ég fæ að senda ykkur bréf
héðan nú með póstinum. Hann kom
hingað í fyrrakvöld og fer aftur í
dag. Fékk ég með honum bréf ykkar
mæðgina, sem mér þótti mjög vænt
um og þakka ástúðlega fyrir.
Ég er búinn að skrifa þér svo oft
og segja þér allt, hvað frétta var, að
ég tíni það nú ekki upp aftur, en
bæti því við, að nú er þingið setzt
á laggirnar og farið að vinna að ætl-
unarverki sínu að ákveða stöðu Is-
lands í ríkinu. Var það málefni tekið
til fyrstu umræðu á mánudaginn var.
En þar barði greifinn fram, að þingið
mætti ekki í hinu minnsta ganga út
yfir boðorð grundvallarlaganna eða
frumvarpsins, annars yrði hann að
taka til alvarlegri afskipta.
Þetta þótti þinginu hart, að eiga
fjárhag sinn saman við Dani og rétt-
indi sín í höndum danskrar þjóðar, og
varð margrætt og harðrætt um það.
En greifinn getur ekkert íslenzkt orð
haft fyrir sér nema það, sem hann
skrifar heima hjá sér íyrir fram og
má svo sitja þegjandi, hvað sem fram
fer af hálfu þingmanna. Er heldur eng-
inn gáfumaður af náttúru né lærdómi.
Allt eitt orð hefir verið á því hér í
bænum, að dátarnir eigi að standa
vopnaðir við þingsalinn, þegar farið
verður að ræða frumvarpið til hlítar.
Líka, að búið sé að mæla framan af
skipinu skotmálið upp á alþingissal-
inn, og þyki það ekki of langt. Ýmsar
smáógnanir eru hér á gangi, en allt
er þetta reyndar ekkert nema slægðar-
brögð, sem allir þingmenn sjá, að á