Lesbók Morgunblaðsins - 04.03.1956, Blaðsíða 9

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
JF 141
Nákvæm eftirlíking
af Dodofugli. Hér
sést hve litlir væng-
irnir hafa verið í
samanburffi við
skrokk fuglsins.

-
fóturinn. En þa var fuglinn aldauða
á Mauritius fyrir hálfri öld.
Svo gleymdist hann alveg þangað
til árið 1865 að út kom bókin „Alice
í undralandi“, eftir Lewis Carroll
(Charles Dodgson). Þar lætur hann
Alice tala við gríðarstóran fugl,
sem hann nefnir Dodo. Heldu víst
flestir að þetta væri aðeins kynja-
fugl, búinn til af höfundinum. En
þetta sama ár (1865) var enskur
skólakennari, Georg Clark að nafni
austur á Mauritius og var í óða
önn að grafa upp beinagrindur af
stórum fuglum. Með fregninnj af
þessum fundi hans barst það svo
út um allan heim, að Dodo-fuglinn
hefði ekki verið nein kynjaskepna,
heldur fugl sem einu sinni átti
þarna heima.
Og þegar ég var á Mauritius þá
gaf Jean Vinson, forstjóri náttúru-
gripasafnsins í Port Louis, mér eitt
af þeim beinum, sem fundizt hafa
þar sem George Clark var að graf'a
1865.
Þarna voru fleiri fuglar, sem nú
eru aldauða. Vinson sýndi mer
beinagrind af „rauðu hænunni“
(aphanapteryx) og tvo hami af
„hollenzku dúfurtni" (aleetroenas
nitidissima) og eru það einu minj-
arnar sem eftir eru um þá fugla.
Af rauðu hænunni eru til málaðar
myndir og sýna þær að hún hefur
haft langt bogið nef og fjaðrir
hennar ryðrauðar á litinn. Hjá
henni vottaði ekki fyrir vængjum.
Á Mauritius hafa aldrei verið gnák-
ar, og þess vegna hafa þessir
ófleygu fuglar getað lifað þar.
En 13 sjómílum norður af Mauri-
tius er lítil ey, sem nefnd er Koll-
ótta ey, og þótt undarlegt megi
virðast eru þar til tvær tegundir af
snákum. Latnesku nöfnin á þeim
eru „bolyeria multicarinata“ og
„casarea dussumieri“. Halda dýra-
fræðingar að þessar tegundir sé
hvergi til á jörðinni nema hér og
muni vera seinustu afkomendur
snákaættar, er uppi hafi verið fyrir
örófi vetra.
Á þessari ey náði Vinson fugli
nokkrum fáséðum fyrir nokkrum
árum. Það kom upp úr kafinu að
þetta var fýlungategund, sem nefn-
ist „pterodroma arminjoniana“, og
hafði hennar hvergi orðið vart áð-
ur nema á eynni Trindade, sem er
við Brazilíuströnd, hér um bil á
sömu breiddargráðu og Kollótta ey.
En hálfur hnötturinn er á milli
þessara eya, og einkennilegt að
fuglinn skuli vera á þeim báðum,
en hvergi annars staðar í heim-
inum.
Trúði ég á tröllin,
tröll í háum fjöllum.
Þar í hamra höllum
hlýddu kynjasnjöllum
stormum, fossaföllum
fornu íslandströllin.
Sátu um feita sauði,
supu merg úr beinum.
Gerðu margt i meinum
myrkelsk þar í leynum,
Mönnum svifaseinum
sár var búinn dauði.
Trúði ég á tröllin,
trúin sú er flúin.
Öld i sneggra snúin,
snerputíð er búin.
Fjöllin risum rúin.
Rænd er kletta höllin.
INGÓLFUR JÓNSSON
frá Prestsbakka.
Margar konur höfðu korruð fram í
útvarpinu, og að lokum sagði þulurinn
í gamni: Hver ykkar vill nú viður-
kenna að hún sé elzt?
— Það er ekki um að villast að ég
er elzt, svaraði ein, þyí að ég er 89 ára.
— Og þér sem eruð svo ungleg! hróp-
aði þulurinn. Viljið þér ekki segja
hlustendum frá því hvernig þér fóruð
að þvi að höndla lífsgleðina, sem hefur
haldið yður svo unglegri.
— Ég var ekki á röndum eftir henni,
sagði gamla konan. Eg hef aðeins haft
þá venju að velja mer rólegan stað og
láta lifsgleðina koma sjálfkrafa til mín.