Lesbók Morgunblaðsins - 04.03.1956, Blaðsíða 14

r i48
LSSBÖK MORGUNBLAÐSINS
Þetta var nú dálítið undarlegt, en
maO góðum vilja var auðvitað hœgt
að afeaka það. En þetta var aðeins
byrjunin.
Ég kom til Reykjavíkur, keypti
hesta til ferðarinnar, leigði fylgd-
armann, og gerði allar nauðsynleg-
ar ráðstafanir viðvíkjandi ferðalag-
inu. f þetta fóru fjórir dagar. Og
þegar ég var svo tilbúinn að leggja
á stað, hverjum skýtur þá upp
nema skipstjóranum á „Arcturusi“.
„Mér þykir það mjög leiðinlegt,
en hér er um algjöran misskilning
að ræða. Skipið mun ekki fara heð-
an frá Reykjavík fyr en 24. septem-
ber, í fyrsta lagi.“
Ég var nú orðinn leiður á öllum
þessum misskilningi, svo að'ég fór
til stiptamtmanns* til þess að spyrj
-ast fyrir hvernig á þessu stæði.
Og þá skeður ið undarlegasta af
öllu. Mér er þar sýnd prentuð
ferðaáætlun skipsins, og þar stóð,
að það ætti ekki að fara frá Reykja-
vík fjTr en.24. september, og mátti
ekki fara þáðan fyr.
Hefði ég nú fengið að vita þetta
um leið ög ég kom til íslands,
mundi ég sennilaga hafa afráðið að
fara heim með skipinu eftir viku,
og láöð mér nægja að ferðast tíl
Þingvalla og Geysis. En nú var svo
koraið, að enginn tími var til þess
að ferðast þangað.
Ég kaarði mig ekki. um að mér
yrði líkt við franska kónginn, sem
gekk upp á fjall og svq-beínt niður
aftur. Ég. afréð að reyíia að gera
gott úr illu og. lagðí á gtað í fearða-
lag, og huggaði mig. víð, sð með
því móti fengi ég meira séð aí
landinu.
Mér hefur þött rétt að vekja at-
hygli ferðaraanna á þessu, enda
þótt ég búist við að betri upplýs-
ingar verði veittar framvegis. En
til þess að komast hjó öllum mis-
skilningf, ættí raetuu sem haía hug
' * J>að mun'hafa vejið Þorður Jonasson.
Borgarís til
JIAFÍSINN hefur alltaf verið tal-
m inn vágestur, og ekkert gagn
að honum. En nú er komin upp sú
hugmynd að hann geti orðið vatns-
lind þeirra staða á jörðinni, þar
sem vatnsskortur er mestur. Borg-
arísinn er ekki annað en frosið,
ferskt vatn.
í hittifyrra ritaði merkur haf-
rannsóknamaður, Louis A. Post,
grein um borgarísinn og sagðí, að
þótt hann hefði illt orð á sér, væri
hann þó gagnlegur að mörgu leyti.
Honum fylgdi fiskur, honum fylgdu
stillur og honum væri Golfstraum-
urinn að þakka. En þar með væri
þó ekki allt upp talið. Á ýmsum
stöðum gæti borgarísinn komið í
staðinn fyrir regn, er það brygðist
Með stórkostlega aukinni rækt-
im hefur vatnsþörf í mörgum lönd-
um aukizt alveg gífurlega. Og víða
er algjör vatnsskortur; í Kaliforníu
er svo komið að menn hafa tekið
tll notkunar allt vatn, sem þar er
að fá, og sækja þó vatn til Öwens-
dals og í Colorado-ána, mörg
hundruð mílur vegar.
Og nú kemur hugmyndin um að
bæta úr þessum vatnsskorti.
Maður er nefndur John D. Isaacs.
Hann er haffræðingur og prófessor
vjfi haííræðideildina í La Jolla i
Kaliforniu. Harm hefur lagt sér-
staka-gtund-á að rannsaka öldugang
á hafinu, en er auk þess verkfrasð-
ingur. Og gtofnunin sem hann vinn-
ur hjá, hefur getið sér heimsfrægð
fyrir rannsóknir sínar á straumum
í Kyrraliafi. Hann hefur nú komið
fram með þá kenningu, að hægt sé
að nota borgarís til þess að bæta
4 að til fsdand6. að leita
upplýmnga áður hjá danska seHdi-
herranum í London,
Kalifornín
úr vatnsskortinum í Kalifomíu.
Það er löngu kunnugt, að hægt
er að bræða ísinn í borgarísjökun-
um, og fæst þá ferskt vatn. En án
ins ferska vatns getur ekkert líf
þróazt á jörðinni. Á 19. öld kom
það fyrir að skip tæki ís í Alaska
til þess að afla sér vatnsforða.
Borgarísjakarnir eru ekki annað en
brot úr jökli, sem hrunið hefur
fram í sjó.
Það er einnig kunnugt, að í haf-
inu eru sérstakir straumar, lítt
breytilegir og- öflugir. Meðal þeirra
er ,JIumboltstraumurinn“ í Kyrra-
hafi, sem stundum er einnig kennd-
ur við • Berú.
Það er þetta tvennt: vatnið í
borgarísnum ,og Humboldt-straum-
urinn, sem Isaác prófessor byggir á.
Stærstu borgarísjakarnir eru í Suð-
uríshafi. f einum jaka er svo mikið
vatn, að nægja mundi Los Angeles
og Suður Kaliforaiu.
Stundum hefur kornið fyrir, segir
hann, að borgarís hefur borizt að
ströndum Perú, og er þangað kom-
inn með Humbóldt-straumnum.
Hann hyggur nú að hægt muni að
draga borgarísjaka sunnan úr Suð-
uríshafi til Perú, enda þótt það sé
mörgum eröíðeikum bundið. Hann
segír að sex dráttarsklp, er hafí
samtals80.00Ö heeta vélaafl, mundu
geta annað þessu. Sennilega mundu
þau verða sex mánuði á leiðinm,
og það mundi kösta eina milljón
dollara að koma jakanum til Kali-
forníu. En þegar þangað væri kom-
ið, mundi vatnið, sem úr honum
fæst, vera 100 milljóna dollara
virði. Hann segir að einn borgar-
ísjakj geti hæglega vegið 10.000
milljóntr smálesta Kostnaður vi#
að draga hann mundi rrema um 8
sentum á smálest. Það væri munur