Lesbók Morgunblaðsins - 23.12.1963, Síða 12

Lesbók Morgunblaðsins - 23.12.1963, Síða 12
Við höldum að gömlum kolakláf, sem er næst landi að veiðum. Staður hans er mældur og síðan er haldið upp að hlið hans. Stýrimaður setur gjallarhorn- ið fyrir munn sér og byrjar að lesa skip- stjóra togarans pistilinn. „Skipstjóri, þú ert ....“ Lengra kemst hann ekki, því að orð hans kafna í óskapa hávaða af eimpípu togarans. Hvítur reykjarstrókur stígur upp úr eimpípunni. — Nú, hann virðist ætla að komast undan sakramentinu. Ég hugsa, að kyndarinn sé honum ekkert þakklátur fyrir að nota þessa aðferð. Eimpípan þagnar og stýrimaður hyggst byrja á ný. „Skipstjóri, þú ert.....“ En orð hans kafna aftur í öskri eim- pípunnar, sem stendur nú enn lengur. Það mætti segja mér, að öll frívaktin væri komin niður í fírplássið — þeir heimta stríðsöl út á þetta. Sama sagan endurtekur sig nokkrum sinnum, þar til skipstjóri togarans gefst upp og neyðist til að meðtaka sitt sakra- ment. „Skipstjóri, þú ert að ólöglegum veiðum innan íslenzkra fiskveiðitak- marka. Brot þitt verður kært til ís- lenzkra dómstóla. Og hvenær, sem þú leitar íslenzkra hafna eða ferð í ís- lenzka landhelgi muntu verða hand- tekinn og látinn svara til saka.“ Skipstjórinn svarar: „Ég er ekki að ólöglegum veiðum. Ég er á veiðum á opnu úthafi.“ „Mótmæli þín eru ekki tekin til greina." — Komdu hart í bakborða, hann virð- ist ætla að reyna ásiglingu. •— Þá varð þessi óður. — Það er naumast þeir halda sig mikla — að ímynda sér, að þessir skítkláfar geti siglt okkur niður, ha, ha. — Stýrið miðskipa, svona beint. Við mælum togarann þarna framundan. — Er þetta ekki togarinn, sem íslend- ingurinn er skipstjóri á? — Jú, ekki ber á öðru. — Að hugsa sér, að Islendingur skuli fá sig til siíkra verka. — Hann fer aðeins eftir fyrirmælum, manngreyið. — Þeir eru gamlir skipsfélagar, hann og kokkurinn, er ekki satt? — Svo segir kokkurinn. Staðarákvörðun er tekin og síðan rennir varðskipið sér þétt með síðu tog- arans. Á brúarvæng stendur hár og grannur maður, dúðaður í þykkan vetr- arfrakka en með sólgleraugu. — Sjáið þið nokkra sól, piltar? — Ekki komum við auga á hana. En kannski slær svo mikilli birtu af okk- ur, að vesalings maðurinn verður að setja upp sólgleraugu. Stýrimaðurinn setur gjallarhornið fyrir munn sér og hyggst lesa togaraskipstjóranum pistilinn. En þá heyrist voðalegt öskur neðan af þilfari varðskipsins: — Þú ert alltaf jafn Ijótur, svínið þitt. — Jááá, heyrist ámátlega frá togara- skipstjóranum. — Matsveinn, ég banna þér að kalla svívirðingar yfir til togaranna, sem við erum að ákæra. — Ég þekki þetta svín. — Alveg sama. — Stendur hann ekki með hausinn út úr kýrauganu og sendir þeim tóninn. Það þyrfti að herða kýraugun vel aftur, svo að hann geti ekki opnað þau. Út á þil- farið hættir hann sér ekki í þessum veltingi. Togaraskipstjóranum er lesinn pistill- inn, sem hann með tekur með mikilli auðmýkt. — Við skulum halda að þessum tog- ara þarna. — Mér lízt ekkert á hann. Hann er með vörpuna á síðunni og virðist bíða róleg- ur eftir okkur. Þeir hafa alltaf reynzt hættulegir sem hafa hagað sér þannig. — Það er rétt, við skulum láta hann eiga sig í bili og sjá hvort hann ekki 12 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS kastar og ræða þá við hann. Höldum heldur að okkar togara. — Það er kominn kaffitími, hvernig væri að fá sér sopa? — Það er samþykkt. — Heyrðu matsveinn, ef þú þarft endi- lega að létta á skapinu, þá er betra að þú gerir það við okkur, heldur en að öskra út um kýraugað. Ekki stendur á því. — Þið getið samt ekki haldið aftur af ykkur með að þefa af þessum togurum. Ég hált þið væruð búnir að fá nóg af þessum eina, þótt þið færuð ekki líka að þefa af þessum drullusokkum. — Og hann er þotinn út. Tíminn líður. Það er beðið og beðið. Beðið eftir því, að togarinn fari að koma sér heim, svo að varðskipið geti losnað úr þessum tilgangslausa eltingarleik. En togarinn virðist hafa nógan tíma. Um borð í varðskipinu er hlustað vel á bylgju lengd brezkra togara og herskipa, talið öruggt, að togarinn muni tilkynna her- skipinu, þegar hann fer að hugsa til heimferðar. ’★ • ★ Loksins rennur hin langþráða stund upp. Togarinn tilkynnir herskipinu, að hann ætli að hífa inn vörpuna og halda til Englands eftir rúman klukkutíma. — Þetta eru gleðilegar fréttir. Hverju svaraði herskipið? — Það þakkaði fyrir upplýsingarnar og bað togarann að taka póst heim fyrir sig. Klukkan er sex að morgni. Enn er veðrið jafn siæmt og skipin þrjú velta mikið, þar sem þau láta reka fyrir sjó og vindi. Togarinn er nú tilbúinn til heimferðar. Herskipið kemur upp að hlið hans, skýtur línu um borð. Togaramenn draga póstpokann yfir á línunni og síðan heldur togarinn af stað áleiðis heim. Varðskipið og herskipið halda á eftir. Tíminn þokast hægt áfram. Stefnan er út frá landinu. Veðrið fer heldur versn- andi, SV-hvassviðri og mikill sjór. Togarinn siglir fyrstur — í stefnu á Færeyjar — varðskipið þar á eftir. Her- skipið er ýmist á undan eða eftir. — Kannski hann ætli inn í færeyska landhelgi og reyna að bíða okkur af sér þar. — O, ég efast ekki um, að Færeying- ar muni með glöðu geði gefa okkur heimild til að fara inn í landhelgina til þess að taka togarann. — Það stoðaði lítið, því að herskipið myndi ekki víla fyrir sér að brjóta þeirra landhelgi eins og okkar til þess að koma í veg fyrir töku togarans. — Við ættum að geta orðið við Fær- eyjar um hádegi á morgun og sjáum þá hvað setur. Skipstjóri, Duncan er að kalla. — Svörum honum. „H.M.S. Duncan, þetta er María Júlía.“ „María Júlía, þetta er H.M.S. Dunc- an. Skeyti til skipherrans frá skip- herra Dancan: — Eruð við að elta ykk- ur eða þið okkur?“ — Hvað er nú þetta, vita þeir nú ekki lengur hver er að elta hvern? — Ja, hvort þeir mega ekki elta skott- ið á sjálfum sér, úr því þeir eru orðnir svona ruglaðir i riminu. — Loftskeytamaður, sendu þeim þetta svar: „H.M.S. Duncan, þetta er Maria Júlía. Yður er velkomið að elta okk- ur.“ Herskipið kvittar fyrir móttöku svars- ins. Skipin halda áfram. Hver mílan, sem lögð er að baki, kemur fram á vegmæl- inum. Hann sýnir, að skipin silast áfram, þrátt fyrir stórsjó. Þau höggva og velta svo, að öðru hvoru má sjá undir kjölinn á herskipinu. Ekki er að efa að þaðan sé svipað útsýni til varðskipsins. Af og til eys togarinn frá sér svörtum reyk, sem sýnir, að verið sé að moka á fýrana og enginn öfundar kyndarana af störf- um þeirra við slíkar aðstæður. Nú glymur enn I hluststöðinni hið gam- alkunna: „Meu-ia Júlía, þetta er H.M.S. Duncan.“ „H.M.S. Duncan, þetta er María Júlía." „María Júlía, þetta er H.M.S. Dunc- an — frá skipherranum: Ég býst við því, að þið hafið áhuga á að fá veður- spána fyrir svæðið, sem þið ætlið ykk- ur á leiðinni til Englands. .. . “ Og röddin les upp veðrið og spána frá hinum ýmsu stöðum á leiðinni. — Ekki er hún glæsileg — stormur og stórsjór á hafinu og það beint í nefið. — Heyrirðu hvað kyrrar í svíninu af ánægju við lesturinn? Ætli þeir hlægi ekki dátt um borð í herskipinu og haldi að við séum nú fölir — og munum setja skottið milli fótanna og snúa við, að honum loknum. „H.M.S. Duncan, þetta er María Júlía. Við þökkum yður kærlega fyrir veðurspána og erum yður þakklátir fyrir umhugsun yðar um velferð okk- ar, en látum yður jafnframt vita, að ekkert er fjær huga okkar en að biðja yður um nokkra aðstoð þótt eitthvað komi fyrir. Veðrið er okkur algerlega óviðkomandi, því að við höfum meiri áhuga á togaranum en því. Og þang- að sem hann fer, förum við.“ Skipin eru nú stödd 100 mílur SA af Stokksnesi. Sjórinn hefur aukizt og varð- skipið heggur ofsalega. Skyndilega rís heljarmikill brotsjór upp við hlið þess, og það er eins og stálhnefi skelli á því, fyrir framan brúna, svo að skipið nötrar allt og skelfur. Innan frá heyrast brak og brestir eins og allt ætli að liðast sund- ur. Skipið hverfur í sjólöðrið að framan, vélin hægir á sér og tekur að erfiða. En brátt rís stefni þess úr sjó á ný^ og þil- farið hreinsar sig af sjónum. f fljótu bragði virðist skipið ekki hafa orðið fyr- ir neinu áfalli. Vélsíminn glymur „hæga ferð áfram“. — Guð minn góður, hvað var nú þetta? — O, við fengum bara smávegis trukk undir taglið. — Trukk undir taglið, ég vildi nú held- ur kalla þetta trukk í pung, þetta var það framarlega. — Við skulum senda um skipið til að athuga hvort nokkuð hafi farið aflaga. Skipið er kannað hátt og lágt. — Við höfum kannað allt og ekkert virðist hafa gerzt annað en að grindurn- ar fyrir aftan togvinduna hafa sópazt fyrir borð og undirstaðan undir gúmmí- bátnum brotnað. — Ágætt, þá höldum við áfram á eftir togaranum. — Hér er skeyti frá aðalstöðvunum. — Hvað skyldi það nú vera? Jæja mik- ið var: „Hættir etfirförinni STOP Komið til Reykjavíkur.“ Mikið dásemdar skeyti var þetta. — O, það er nú veltingur framundan í sólarhring ennþá. — Það gerir minnst til. Mín vegna mættu þeir vera þrír. Aðalatriði er að losna við þennan skítkláf. — Stýrimaður, hver er stefnan fyrir Ingólfshöfða? — 330 gráður. — Þá stýrum við það. Skipið snýr hina langþráðu stefnu. Það er siglt og siglt. Ingólfshöfði er aft- ur út og Vestmannaeyjar framundan. Þær eru aftur út og Reykjanes í augsýn. Haldið er fyrir Reykjanes, Stafnes og Garðskaga og þaðan er stefnan sett á Reykjavík. Og það er hörkusteik í ofninum hjá matsveininum. Vonandi bragðist okkur vel síðasta máltíðin í þessari f erð. — Er svipurinn orðinn mildari á mat- sveininum? — Það er kominn á hann barnssvipur — og ekki laust við að votti fyrir brosi í öðru munnvikinu. Steikin er borin á borð. — Hve — hve — hvers konar su — ' suða er á þe — þessari stei — steik, ko — kokki? Þa — það er e — eins og þú ha — hafið ve — ve — verið að sjó — sjóða hr — hro — hrossas. — Þegi þú stami. Það held ég sé séleg samkunda, þegar þú, pabbi þinn og bróð- ir eruð allir samankomnir á einum stað, stamandi hver upp í annan. Það er á- byggilega eins og stamandi tríó! — Og matsveinninn sveiflar vinstri fætinum yfir þann hægri og röltir út, því nú er hann ekki hræddur við að skotið komi, áður en hann kemst í hvarf. — Þ—þ—þoþ— — Svona stilltu þig nú maður og púst- aðu út. Skrifaðu heldur niður það, sem þú ætlar að segja við kokkinn, æfðu þig á því og láttu hann svo hafa það. Ef einhver hefði litið inn í eldhúsið í þessu augnabliki, hefði hann séð mat- sveininn standa í hálfgei'ðu hnipri, haida sér með báðum höndum í vaskröndina, eldrauðan í framan, með munnvikin út að eyrum og ýstruna gangandi upp og niður í niðurbældum hlátri. ★ • ★ Varðskipið siglir inn hafnarmynnið. Allir eru í sínum beztu einkennisfötum og alvarlegir á svip. Skipið er bundið við bryggju, menn eru snöggir að koma sér frá borði og hver heldur til síns heima. Skipið er þögult. Vélin er þögn- uð og mannsraddir heyrast ekki lengur um borð. Einmana skipsmaður húkir um borð og bíður þess að vaktmaður úr landi leysi hann af verði. Nýr dagur rennur upp. Skipið lifnar á ný. Nóg starf er fyrir höndum, skýrslu- gerðir bíða í tugatali. Endurnýja þarf birgðir skipsins, áður en haldið er á hafið á ný. Skipstjóri og stýrimaður semja skýrslu um það tjón, sem varð vegna brotsjó- arins. — Er verið að semja sjótjónsskýrslu? !" — Já! • — Það er bezt þið skrifið það, sem fór hjá mér. — Nú, hvað var það? — 5 kíló kaffi, 6 kíló sykur, 8 kíló hveiti, 5 flöskur tómatsósa, 5 kiló smjör- líki......... — Ha, ha, ha, þessi matsveinn er sá allra bezti, sem ég hef siglt með. ★ • ★ Brottfarardagurinn er kominn. Land- festar eru leystar. María Júlía siglir virðulega frá bryggju. Siglt er út hafn- armynnið og skipið klýfur léttilega speg- ilsléttan sjóinn — með stefnu fyrir Akúrey og síðan Garðskaga. Matsveinninn birtist í borðsalnum með rjúkandi kaffi og nýbakaðar kleinur. — Hvert á nú að halda, skipstjóri minn? — Austur. — Á hvaða svæði eru þessir fantar nú? — Sama stað og síðast, við fáum Ing- ólfshöfðann i hausinn næsta hálfan mánuðinn. Matsveinninn eldroðnar í framan. Það er auðséð að blóðþrýstingurinn hefur farið upp fyrir það sem kallast má eðlilégt. — Ég segi upp....... Og hann er þot- inn út. I borðsalnum kveður við almennur hlátur. Enn er haldið fyrir Garðskaga, Staf- nes og Reykjanes. Vestmannaeyjar eru framundan og þær eru afturundan. Ing- ólfshöfðinn rís úr hafi. Út af honum eru brezku landhelgisbrjótarnir, sem varð- skipið er á leið til. Við þá á að kljást enn á ný. Og svo mun halda áfram unz sigur er unninn. ★ 34. tölublað 1963.

x

Lesbók Morgunblaðsins

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Lesbók Morgunblaðsins
https://timarit.is/publication/288

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.