Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1965, Blaðsíða 3

Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1965, Blaðsíða 3
urinn tryði á Guð, hvað ætti hann þá að þurfa sannanir? Ef Guð er til, þá lifir dána barnið þitt“. Ég vil á engan hátt gera lítið úr vís- indunum; ég vil, að vér beygjum oss fyrir sannleikanum. Vísindamönnunum er fengið veglegt starf, helg réttindi, en ég er ekki vísindamaður, og ég held, að þeir séu ekki margir hér á landi. Trúnni er engin hætta búin af sönnum vísindamönnum. Þeir geta líka verið sannir trúmenn. Pasteur fyrirvarð sig ekki fyrir trú sína. Hann kvaðst vera trúaður eins og bóndi í Bretagne. Ég vil ekki gera lítið úr .vísindunum, Mig langar heldur ekki til að gera lítið úr öðrum trúarbrögðum, ég veit, að þau hafa margt fagurt að geyma. En mér kemur ekki til hugar að skipta á þeim og kristindóminum. Hvernig ætti ég að varpa hinu dýrmætasta frá mér? Hvernig aetti ég að taka nokkuð fram yfir krist- indóminn? Hvað er Kristi fremra? Krist- irdómurinn er Kristur. Ég þekki engan honum fullkomnari, og ég vænti ekki annars, sem verður hans jafningi eða tekur honum fram. Ef einhvern langar til að verða Múha- meðstrúar eða Búddatrúar, þá hann um það. Hann getur gert það samkvæmt sinni samvizku. En ég segi hiklaust við Jesúm: „Til hvers ætti ég að fara? Þú hefir orð hins eilífa lífs“. Eg vil vera með Kristi, — og í kirkju hans. Hún geymir sannindin frá honum. Og freistist hún til að stinga þeim undir stól, þá verða þau á einn eða annan hátt tekin upp af öðrum og notuð á móti kirkjunni Þarf ekki annað en minna á Tolstoj. — KlIRKJAN er atyrt fyrir kenningar sínar. En hræðist hún og hætti að tala um þær, þá verða þær teknar upp af öðrum. Hún hefir fengið mörg þung orð að heyra fyrir ófarsældarkenningu sína. En svo er bent á alvöruna af öðrum og sagt: „En að kirkjan skuli ekki hafa meiri ábyrgðartilfinningu. Hún ætti þó að vara menn við hættunni". — Tali prestarnir uppi í skýjunum, þá er sagt: „Hvers vegna ertu ekki niðri á jörð- inni?“ — Tali þeir um það jarðneska, umhyggju fyrir þeim sem hér lifa, þá er spurt: „Hvers vegna hugsar þú ekki meir um hina dauðu?“ Þeir, sem á móti kirkjunnl eru, færa sér vanrækslu hennar í nyt. Þetta brýnir fyrir oss að vera á verði sem hermenn Krists. Minnumst þess, að vér höfum með- tekið gjafir af kirkju Krists, en minn- umst þess jafnframt, að börnunum er oft stefnt á móti móðurinni. Elska allir kirkjuna? Nei. — Mér kem- ur það ekki á óvart, þó að þeir geri það ekki. Hún er stríðskirkja. Og þó að talað sé um hana eins og fátæka, fáfróða amb- ótt, þá gerir það ekkert, ef hún man það, að hún er ambátt Drottins. Kirkjan þarf ekki að hræðast. Hlið Heljar skulu ekki á henni sigrast. Það er oft talað um, að Kristur sé að- dáanlegur; við hann vilja menn segja: „Herra, herra“. „En kirkjan", segja menn, „kirkjuna vil ég ráðast á“. Vér lifum á tímum, er kirkjuhatrið á sína talsmenn. Það þarf ekkert hugrekki til að ráðast á kirkjuna. Menn tala með aðdáun og kærleika um önnur trúarbrögð, en kirkjuna, þau trú- arbrögð, sem næst eru, er sjálfsagt að atyrða um leið. En þegar ég heyri slíkt, þá finn ég sterka þrá til að þakka kirkjunni, og ég veit, að það er þó hið minnsta, sem af mér er hægt að heimta. Og það segi ég af sannfæringu þeirri, sem ég á til: Áð- ur en ég fer að reformera, þarf ég að reformerast. Þegar ég heyri, hvernig kirkjunni er lýst, þá skil ég það, að ungir, óreyndir nienn hiki við að gerast prestar. Ég hefi lesið um páfann, sem dreymdi fvo unga menn, sem studdu veggi einnar kirkjunnar í Rómaborg með herðum sín- um, svo að kirkjan reistist við, og þessir tveir menn voru Domingo og Frans. — En ég mundi ekki treysta mér til slíks verks. Og væri ég yngri en ég er nú, þá væri ég hræddur, nema ég þá sem ungur maður ætti því meir af brennandi áhuga. Ég er ekki meiri maður en það, að ég þarf á hjálp að halda, og mér þykir vænt um, að ég fæ að starfa í þeirri kirkju, þar sem verkefnin eru lögð upp í mínar veiku hendur. Hér er nóg að vinna í kirkju Krists, aðeins að ég sé trúr. Tækifærin eru Inörg, sem gefin eru prestinum til þess að vera til blessunar. Guð segir við prestinn. „Ég blessa þig, og blessun skalt þú vera“. Það er nóg að starfa. Engin tilhneig- ing til að standa í stað. Presturinn finn- ur, að hann þarf að lesa mikið, hann þarf að fylgjast með og þroskast. En er vér kynnumst öðru, kynnumst t.d. ýmsu í kirkjulífi annarra þjóða, þá finnum vér, hve mikið vantar hér sjá oss; en þá verða einnig dómarnir um hina íslenzku kirkju vægari. Vér finnum, að þjóðina vantar margt í samanburði við aðrar þjóðir, vér vild- um gjarna hafa margt fullkomnara hér heima, en vér óvirðum ekki þjóðina. EGAR ég er í öðrum löndum og sé alla kirkjuturnana, hina greiðu vegi, hin góðu samgöngutæki, safnaðarlíf o. fl., þá hugsa ég um sveitaprestana hér heima, illviðrin og hinar löngu leiðir. Þá sé ég, að ungir menn þurfa umfram allt á fyrirbæn og uppörvun að halda, er þeir verða prestar. Þá er það þeim lítil hjálp, að þeirn sé sagt að vinna í rústinni, það þarf miklu fremur að hjálpa þeim og benda þeim á, hve veglegt það er að vinna í Guðs musteri hér, þó að lægra sé undir loftið en í stórbæjum erlendis. Kirkja vors Guðs er gamalt hús, Guðs mun þó bygging ei hrynja. Velkomnir, ungir, kristnir menn, til starfs í víngarði Drottins. Prófessorinn, sem talaði í gærkveldi (próf. H. N.), sagði vi'ð mig í ágústmán- uði 1902, er ég kvaddi hann og fór til Kaupmannahafnar: „Ég vona, að þér komið hingað aftur og verðið prestur". Þessi ósk rættist. Nú hefi ég verið prestur um hríð og sé, að á hverjum degi er hægt að verða öðrum til bless- unar. Ég hefi séð það, að lífið sjálft er meira en staðhæfingar mannanna. Þegar menn koma til prestsins á gleði- og sorgar- stundum, þá er það lífið, sem knýr þá til að biðja um kirkjunnar hjálp. Af hverju? Af því að hún er í þjónustu hans, sem er lífið. Þá er sælt að vera sendur til hinna glöðu, og heilög rétt- indi að mega flytja lífsins orð til þeirra, sem eru á sjúkra- og dánarbeð, og að vera sendur til þeirra, sem gráta og sitja bak við luktar dyr. Það eru fleiri, sem koma til prestsins, heldur en menn grunar. Ég gæti sagt af því margar sögur, en ég geri það ekki nú. Ég hræðist ekki, þó að margir séu á móti. Ég man eftir sögunni um Gídeon, sem vann sigur með fáum. Einnig man ég, að Henrik Ibsen segir: „Einn með Guði, það er meirihlutinn“. VÍ meir sem kirkjan er „kritiser- uð“ þess vænna þykir mér um hana, og því meir bið ég Guð að færa í lag það, sem aflaga fer hjá mér og öðrum ófull- komnum mönnum. Ég vil æfa mig í víð- sýni, en ekki stæra mig af því. Víðsýni er ekki aðeins í því fólgið, að ég horfi á þá, sem gnæfa hátt, en víðsýni er einnig, að þeir líti niður og sjái líka rósir í dölunum spretta. Geta menn ekki séð rósir í aldingarði kirkjunnar? Að loknu námi kom ég heim. Mér fannst þá lágt undir loftið heima hjá mér, en ég mundi þó, að hér hafði ég fengið hið bezta, og þó að ég hefði orðið hugfanginn af einhverri stássmey er- lendis, þá hefði þó ekki verið rétt, að ég Séra Bjarni Jónsson á yngri árum hefði farið að atyrða móður mína. Kirkjan er mín andlega móðir, sem ber fram þann sannleika, sem hefir veitt mér blessun. „Sannleikurinn mun gera yður frjálsa" sagði Jesús. Þessi orð eru geymd í hyrningarsteini alþingishússins og þá um leið háskólans. Sannleikann eigum vér að hylla, þó að þeir verði í minnihluta, sem hylla hann. „Hvað er sannleikur?“ var einu sinni spurt, og vér vitum, að spurður var sá, sem hefir sagt um sjálfan sig: „Ég er sannleikurinn“. Hyllum hann nú. Sú kemur stund, að fyrir honum skal hvert kné beygja sig. - Vinnum fyrir Krist í kirkju hans. En missi ég trú á henni, þá vil ég ekki starfa í henni. Ég get metið þá einurð, að Ragaz, hinn svissneski prófessor, hef- ir sagt af sér embætti sínu, af því að hann hafði misst trú á kirkjunni, eftir því sem mér hefir verið sagt. Ég get virt hann fyrir hreinskilni hans. En ég sé, að enn er verk að vinna í kirkju Krists. Mikið er hægt að vinna, þó að starfsmennirnir séu ófullkomnir. Vér eigum Guðs orð, heilaga ritningu, sem menn mega rannsaka eins og þeir vilja; hún þolir það. En áreiðanlega fylgir því engin blessun, ef ég tala ó- virðulega um hana. Ég tek á móti gjöfum orðsins, og þá mun ég geta mætt ráðgátum orðsins. S ÁLMABÓKINA eigum vér, Passíusálmana, heilagar athafnir, bless- unarríkar guðsþjónustustundir, bænirn- ar, sakramentin, heilaga sögu, fögur nöfn. Mikið mundi vanta í sögu íslands, ef þar væri engin kirkjusaga. Enn kallar Drottinn menn til starfs og dáða. Munum eftir þessum orðum: „Herrann Drottinn hefir gefið mér læri- sveina tungu, svo að ég hefði vit á að styrkja hina mæddu með orðum mín- um; hann vekur á hverjum morgni, á hverjum morgni vekur hann eyra mitt, svo að ég taki eftir, eins og lærisveinar gera“ (Jes. 50, 4). Sambýlismaðurinn minn á Garði í Kaupmannahöfn gekk undb guðfræðis- próf einu ári á undan mér. Ég man hve glaður hann var, er hann nokkrum dög- um eftir að hann hafði lokið prófi kom heim á Garð. Þá kom hann af háskólan- um, þar höfðu prófessorarnir verið að kveðja hina nýju kandidata. Prófessor- inn í gamla-testamentisfræðum hélt ræðu og lagði út af þessum orðum: Herrann Drottinn hefir gefið mér læri- sveina tungu o. s. frv. Ég man hve vinur minn var glaður og ánægður. Hann hafði orðið svo mikillar uppörvunar aðnjótandi. Honum var bent á hin heilögu verkefni. Að styrkja aðra og gleðja, það veri markmið vort, hvort sem vér erum prest- ar eða ekki. Þó að menn amist við boðskapnum, þá getur komið sú stund, að menn þrái það, sem þeir hafa frá sér rekið. Margir kannast við ævintýrið um næt- urgalann. Hann söng með sínum eðli- legu hljóðum, en menn urðu leiðir á honum og fengu svo að gjöf skrautlegan gervifugl. „Söngur næturgalans var úr- eltur“, sögðu menn. En svo bar við, að keisarinn varð veik- ur og dauðinn stóð við rúmið hans. Þá fékk næturgalinn að komast að. Þá var Framh. á bls. 38. •LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 35 )» 24. desember 1965

x

Lesbók Morgunblaðsins

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Lesbók Morgunblaðsins
https://timarit.is/publication/288

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.