Lesbók Morgunblaðsins - 12.05.1968, Blaðsíða 8

Horft um öxl
Björn Vignir Sigurpálsson:
ÞEGAR DAIMSKURIIMIM FÉLL
FVRIR HARÐSPERRUM
Fyrsta knattspyrnu-
heimsóknin til
íslands var árið
1919. Þá unnu
íslenzkir
knattspyrnumenn
fyrsta sigurinn og
kynntust því líka
að tapa
Þátttakendur í síðasta kapp
leiknum, taldir frá vinstri til
hægri: Aftari röð: Chr. Bendi,
L. Fredrikssen, Friðþjófur Thor
steinsson, A. Nyberg, Kristján
Gestsson, G. Schram, Magnús
Guðbrandsson, H. Scharff,
Samúei Thorsteinsson, G. Aaby,
Óskar Norðmann, R. Hansen,
Ernst Petersen, H. Kierulf, M.
Bendixen, B. Grae. E. Schwartz
(línuvörður), Erik Beaa. E.
Hansen, Benedikt Waage og
Þórður Albertsson. Fremri röð:
Stefán Ólafsson, Gísli Pálsson,
Pétur Sigurðsson, Páll Andrés-
son, Tryggvi Magnússon og K.
Rosberg.
Vart þykir það stórviðburð-
ur í borgarlífinu lengur, þegar
'erlend knattspyrnulið sækja
okkur heim og keppa við ís-
lenzka knattspyrnumenn, þó að
alltaf þyki að því fengur. Til
þess eru heimsóknirnar orðnar
of tíðar, og knattspyrnuunn-
endum nútímans ekkert ný-
mæli. En á öðrum tug þessar-
ar aldar horfði þetta öðruvísi
við. Knattspyrnuíþróttin var
um þær mundir að slíta hér
barnskónum. f bænum börðust
fjögur félagslið innbyrðis um
titla þá, sem enn þekkjast, en
vegna einangrunarinnar lá í
rauninni engin vitneskja um
stöðu íslenzkrar knattspyrnu á
erlendum vettvangi.
Lengi hafði það verið kapps
mál unnenda þessarar íþróttar
að fá til landsins erlent knatt-
spyrnulið til keppni, svo að
hægt væri að sjá hver geta
okkar manna væri á erlendan
mælikvarða, en heimsstyrjöld-
in fyrri, 1914-18, tafði þar fyr-
ir, eins og margt annað. Árið
1919 urðu loks þáttaskil, er
danska knattspyrnuliðið Aka-
demisk Boldklubb þekktist boð
íslenzkra knattspyrnumanna og
kom hingað til keppni í önd-
verðum ágústmánuði. Þar með
biðum við okkar fyrstu ósigra
í keppni við erlend lið, en okk
ur hlotnaðist líka fyrsti sigur-
inn við þetta tækifæri, og þótti
sá sætur. Dönum þótti á hinn
bóginn mjög miður að hafa
orðið að láta í minni pokann
í þessum leik, og höfðu í flimt-
ingum, að óvenjuleg herkænska
okkar manna hefði ráðið þar
mestu um. Áttu þeir þar við
útreiðatúr, sem landinn bauð
þeim í suður til Hafnarfjarðar
daginn fyrir leikinn, og kváðu
þeir harðsperrur eftir þá ferð
hafa orðið sér að fjörtjóni, þeg
ar á hólminn kom daginn eftir.
En hvað um það — heimsókn
þessi þótti hinn mesti viðburð-
ur á þeim tíma, enda varð hún
íslenzkri knattspyrnu heillarík
og skipulagning hennar hefur
löngum verið fyrirmynd síð-
ari heimsókna á þessu sviði
allt fram á vora daga.
Víkjum þá beint að efninu.
í Morgunblaðinu 16. apríl árið
1919 birtíst á forsíðu frétt þess
efnis, að afráðið sé, að „knatt-
spyrnufélag danskra stúdenta
komi hingað í sumar og þreyti
leik við íslenzka knatt-
menn“. Þess er getið að ekki
sé ráðizt á garðinn, þar sem
hann sé lægstur, því að Danir
séu næstbeztu knattspyrnu
menn í heimi og félag þetta
muni að öiiu samanlögðu vera
hið bezta þar í landi. Sé því
harla lítil von um sigur, því að
íþróttin sé í bernsku á íslandi
og ekki úr eins miklu að velja
og þar sem margt sé um mann-
inn. Aðstaða okkar hafi líka
haft það í för með sér, að
ekki hafi gefizt tækifæri til að
keppa við aðrar þjóðir og læra
af þeim.
„Fyrsta tækifærið gefst í
sumar.“ segir í fréttinni áfram
„Og það er engum vafa bundið
að heimsóknin getur orðið til
hins mesta gagns knattspyrnu
íþróttinni í landinu Okkar
knattspyrnumenn geta lært mik
ið og áhorfendur líka- Vér höf
um séð einstaka menn, sem
framazt hafa í íþróttinni er-
lendis, t.d. Friðþjóf og Samúel
Thorsteinsson og dáðst af fimi
þeirra. Og þessir menn hafa
kennt öðrum og eflt íþróttina.
En nú fáum vér að sjá heilan
hóp af úrvalsmönnum og heild-
arleik þeirra. Og fáum að sjá
hversu íþróttin er vel á veg
komið hjá oss, hvort íslenzkir
knattspyrnumenn standast
þessum dönsku snúning.“
Þegar þessar línur eru skrif-
aðar eru blikur í lofti í sam-
skiptum íslendinga og Dana og
blaðamaðurinn eygir póli-
tískan hagnað af þessari
heimsókn, því að hann segir
undir lokin: „Mönnum ber
saman um, að heldur andi
köldu í okkar garð í Danmörku
núna. Vér megum ekki láta
neitt tækifæri ónotað til þess
að efla samhug með oss, hvort
sem Danir eiga í hlut eða aðrir.
Það er því mikið undir því
komið, að knattspyrnumennirn
ir, sem allir eru uppvaxandi
menntamenn, hafi góðar endur
minningar héðan.“
Málinu var haldið vel vak-
andi í næstu blöðum og allt
fram að því, er liðið kom loks
til landsins. Greint var frá því
að búið væri að koma dönsku
knattspyrnumönnum fyrir hjá
ýmsum borgurum og ákveðið
hefði verið af fara með þá í
skemmtiför austur á Þingvöll
og jafnvel lengra, þegar kapp-
leikirnir væru afstaðnir. Þá
voru allir liðsmenn A.B. kynnt
ir rækilega og árangur liðsins
á erlendum og innlendum vett-
vangi rakinn undanfarin 5-10
ár. Var mikill viðbúnaður til
að gera dönsku stúdentunum
förina sem ánægjulegasta.
Þriðjudaginn 5. ágúst birtist
stór og mikil frétt á forsíðu
blaðsins og hófst á þessum orð
um: „Þá eru þeir hingað komn
ir íþróttagestir vorir, sem svo
mikið hefur verið talað um síð
an í vetur, að það kom til orða
að þeir kæmu hingað.“ Ekki
er fregnritarinn sérlega bjart-
sýnn á sigurhorfur landsins,
en getur þess, að ekki séu allir
fræknustu leikmenn A.B. með
í förinni „sem betur fer —
liggur oss við að segja“. En
allt væru þetta þó hinir frækn-
ustu knattspyrnumenn, og bæj-
arbúum gæfist kostur á að sjá
„fótatak þeirra strax í kvöld“
í Iðnó var haldið samsæti til
að fagna komu dönsku stúd-
entanna, en áður hafði sérstök
móttökunefnd verið skipuð til
að sjá um skipulagningu kapp
leikja, og dvöl Dananna hér.
í þeirri nefnd átti m.a. sæti
Gunnar Schram, fyrrverandi
ritsímastjóri, og fengum við
hann til að rifja upp þessa
heimsókn með okkur. Gunnar
lék í þá daga með K.R. og lék
gegn Dönum í tveimur leikjum
af fimm, er háðir voru. Um
aðdraganda heimsóknarinnar
segir Gunnar:
„Knattspyrnan hafði verið iðk
uð hér í Reykjavík allt frá
aldamótum, og átti vaxandi
fylgi að fagna, en við höfðum
aldrei átt þess kost að heyja
keppni gegn erlendum knatt-
spyrnumönnum. Oll knatt-
spyrnufélögin voru ásátt um
nauðsyn þess að fá hingað er-
lent lið til að lífga upp á
innlenda knattspyrnu, sjá hver
geta íslenzkra knattspyrnu-
manna væri miðað við erlenda
og síðast en ekki sízt — til að
læra af þeim. í þá daga lék
einn fslendingur með A.B., Sam
úel Thorsteinsson, bróðir Frið-
þjófs í Fram (þeir voru bræð-
ur Muggs, listmálara) en hann
var ennfremur leikmaður í
8 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
12. maí 1968