Lesbók Morgunblaðsins - 08.06.1969, Qupperneq 6

Vilborg Ingimarsdóttir:
Lcangferð
á hestum
fyrir 36 árum
Hoí í Öræfum sumarið 1933.
að var suimarið 1933, að
foriiöigin h'öguðu því svo, að ég
lagði upp í langferð. Hófst hún
austur á Fljótsdalahéraði og
lau'k ok:ki fyrr en í Reykja-
vík. Og í huga mínum mun það
ávallt verða ógleymanlegt æv-
intýri þetta ferðalag suður og
vesrbujr um landið okkar, lengist
af á blessuðum ihestinum í ótal
ólí'kum útgáfum.
Því miður gáfust aðeins stop-
ular stundir til þess að festa á
blað, það sem hugurinn naut
þessa viðburðaríku sumardaga.
Œ>ó á ég í fóruim mínum dag-
bófkarbrot, og nú læt ég það
ílliaklka í þeirri von að ein-
hverjir geti notið þess að verða
mér samferða um þær furðu-
slóðir, sem menningin er óðum
að eyðileggja með allt of mörg-
um brúm og öllu því, sem kall-
ast bættar samigöngur.
8. júlí. Þá er ég komin í
Þinganes í Hornafirði. Og nú
fyrst hef ég tíma til að byrja á
ferðapunlktuim meðan ég bíð
eftir því, að sólinni þóknist að
ákína á Almanmaskarð og það,
iSem þaðan igetur alð líta í góðu
útsýni. Mér lízt vel á að gista
hér í mótt. Fólkið virðist mjög
gestrisið og myndarlegt. Bn ég
verð súr á svipimn, ef dimmt
verður í lofti í fynramálið og
árangurslaust að vitja Al-
maninaskarðs að nýju.
6. júlí klukkan 9 að mongni
lagði ég upp frá Hvammi á
Völluim með þrjár feryssur, einn
hest og einm mann. Var það
Halldóir Helgason bróðiir Þórð-
ar bónda í Hvammi. Litla frœnd
fólkið fylgdii mér á leið, bræð-
umir á hesitum.
Frænka mín, Vilborg Guð-
miuimdsdóttir húsfreyja í
Hvamimi, gerði það ekki enda-
sleppt. Hún fylgdi mér lamigt
imn í Slkriðdal og lánaði mér
hana litlu, fímu Jörp síma. En
hama tímdi ég ekki að taka með
í lamigferðima. Við komum að
Mýruim og drufckum þar kaffi
hjá hiinum gestrisna Stefáni
hreppstjóra.
9. júlí. Þá er ég sezt inn í
stofu í Meðalfelli í Nesjum, og
hér ætla ég að fá fylgd yfir
Honnafjarðarfljót. En nú skell-
ur yfir dynjandi rignimg og ó-
séð, hvenær upp muni stytta,
og Almannaákarð alltaf þoíku
hulið. En ég fagna því þrátt
fyrir allt að sitja í góðu húsa-
sikjóli og hjá gestrisnu fólki.
— En ég ætH'aði að ha'lda áfram
með söguna upp eftir Skrið-
dalmum, en eftir honuim rennur
Grímsá. Frænka mín skildi við
mág sikammt fyrir ofan Mýrar.
Eftir það fórum við að spretta
meira úr sp>ori, enda var þá
veguirinn miklu betri. Við voruim
í vafa um, hvort leggja skyldi
á Öxi, þar sem hvorki ég mé
fylgdarmaður minn rötuðum
himn vandfarna veg yfdr 'heið-
ima. Og við fórum heim að
Hauigum, efsta bæ í Skriðdal,
til þess að ræða þetta vanda-
mál. En það var þá ekfci laust
við oklkur lámið. Þá var Hallur
í Berufirði nýlagður á heiðina.
Haran var raáUúrulega þaul-
fcuimmugur ölluim leiðuim þanna,
og Halldór sló að sjálísögðu í
klárana og þeysti á eftir öld-
ungnuim. Ég reið í humátt á eft-
ir, sá Halldóri bregða fyrir á
hæstu leitum og hélt mér við
vonina, að ég mumdi ekki týna
honuim fyrir fullt og allt. Loks-
ims sá ég 'hóp af hestum í einmi
lautimni. Þar var þá fylgdar-
maður minn búiran að koma
Berfirðiragmum af balci. Eft-
ir þetta var hann okkar önrnur
ihön-d alla leið til Berufjarðar.
Hann hottaði hesitunum áfram,
vísaði þeim veginn, sem engimn
var, og við þurftum ekkd ann-
að en að elta. Öxi er alllemgi
farin. Mig mimmir, að við vær-
um sex klukkutíma frá Haug-
um í Benufjörð.
Aleiðinni tókum við upp
nesti okkar og hresstum okk-
ur á góðgætinu frá frænku
mirnni í Hvamm-i. Og þá varð
nú ábatinm Halls megin, því að
auðvitað fékk hann með okkur
úrvals tertu og ýmislegt fleira
gott.
Uppi á Öxi var eyðilegt umn
að litast, gráar og grettar hæð-
ir og dældir. Sólinmi fararast
ekki ómaksine vert að senda
þamigað geisla sína. O-g þó gat
þar leynzt lítið blóm, sem lang-
aði í birtu og yl. En þofcam
igrúfði þar yfir köld og dimm.
Við riðum upp með Grímisá, þar
til hún var að engu orðiin. Þá
tók við svæði hæst uppi, þar
sem litlu lækjaseytlurnar
sveimuðu fram og aftur og
viissu ekkert, ihivert halda
skyldi. Þær lenitu út í smá
tjarmir, settuist þar að og virt-
ust verða að engu. En allt í
einu kom ofurlítil á bruinaindi
niður eftir hlíðinni. Hún huigs-
aði sig um andartak, en óðar
en varði fann hún, að hún gat
ekfci sætt sig við að enda þanna
einskisverða ævi. Hvað sem
það kostaði, skyldi 'hún ryðja
sér braut áfram og afreka eitt-
ihvað, sem gæfi lífi hennar gildi.
Og svo breytti hún snögglega
um stefnu og hentist til suðurs.
Húnra fyrir hennii, hrópaði ég í
huiga mínum. Þetta var fyrsta
áin, serni ég hafði séð stefna til
suðurs í mörg missiri. Og mér
þótti gaman að gefa ámmi gæt-
ur, þegar til hennar sást eftir
þetta. Mér fannst alltaf, að ein-
hvens mætti af henini vænta,
litlu, þróittmiiklu, silfurtæru
ánini. En svo var það á bráttri
brún Axar að sunraanverðu, að
ég vairð fagnandi sjómarvottur
að því, að ádn litla hafði aflað
sér ódauðleika. Hún hafði tek-
ið að sér hverja smásprærau á
leið sinni, til þess að gefa þeim
h'lutdeiM í sigrti Mfsina Og nú
steyptist hún margfalt máttuigri
en áður stall af stalli ndður
snarbratita fjallsbrúnina og sam
eiraaðist að lokium útsænium
mikla úti fyrir baanum Beru-
firði. Það var húm, sem var
hluti af 'heillandi skuggsjárani,
sem þar blasti við augum leit-
andi vegfarenda á miildu sum -
arkvöldi og fyllti sál hanis friði,
æsku ag unaði. Það var hún,
sem fossandi lyfti huiga heima-
marana upp yfir flatneskju
'hversdagslífs og anma að lokmu
striti dagsiras, upp á breklku-
brún bjartra hugsana og söng
þá í svefn á kvöldiin. Og það
var hún, sam beitti orku sirani
tii þesis að gera bjart oig hlýtt
í Berufjarðarbænum, þó að vet
ur tæki vöMiin.
Dagur var að kvöldi komiran,
þegar við komiuim í Benufjörð,
og beiddumist við þar gistimgar.
Það var hogljúft að enda fyrsta
áfaniga ferðariinmar á reisuleg-
um bóndabæ við botn Beru-
fjarðar. Nálæigt bænuim enu
svipmilkil fjöll, fjölbreytt að
lögun og allri gerð. Miinma sum
þeiirra alimjög á fjöllin yfir
Hraumi í Öxnadal. Byggimig
var þarna góð, féraaðarfhús á-
gæt ag bæriinn raflýstur. Fjór-
ir aðrir bæir váð Berufjörð eru
einnig raflýstir. Gegnir furðu,
að fólk Skiuli hafa efni á þvi
að leggja í svo mikirnn kostnað
í þesisu h-rj óstnuga héraðá. i'in
fénaður lifir þar víða á fjöm, -
beit, þó eklki fé BeTufjarð-airbóm«.'
ans. Þarna voru vel hirtir
blóm-a og m-atjurtagarðar, og
fegursta „Hortensían“, sem ég
hef auguim litið. Bóndimn var
fyririmannlegur, gráskeggj aðu-r
öldunigur, Guðmundur að nafni.
Kona hans var einmig hin
myndarlegasta. Bn uniga, þýð-
lega kon-an, sem gekk um beina,
Hét Helga Einarsdóttir, gift
yragsta syni hjónanma. Sam-
ferðamaður okkar yfir heiðiina,
Hallur bi-óðir bónda, var
Skemmtilegasti karl og greind-
ur vel. Spjöll-uðum við um alla
hekna og geiima meðal anmars
um barnafræðslu. Haliu-r vildi
fynst og fremst keuna börmum
tvær námiagreinar: siðfnæði og
hagfræði. Fýrst og fremst yrði
kemnarinn að lifa siðfraeðiraa
iran í börnin, breyta ætíð sjálf-
ur sem bezta fyrirtmyrad. Margt
fleira skynsamlegt kom -hjá
karli þessum. Auðvitað væri
það æSkilegt, að kennarar
væru alfullkomnir. Og það
þyrftu foreldrar helzt að vera
líka.
Við vorum svo heppin að
vera þarna saminátta mammi,
sem ætlaði til Djúpavogs. Hom-
um urðum við svo samferða
morgumiran eftir í glampamdi
sólskini, vel á okkur komin eft-
ir ókeypis góðgerðir í Beru-
firði. Við fórum fram hjá Djúpa
vogi til að stytta okkur leið.
Einraig fórum við fram hjá him-
uim réttnefnda Urðarteiigi Að-
allheiðar Siigurðardóttur.
Næst fórum við um Hamars-
fjörðimm. Á bænum Harrari fyr-
ir botni fjarðarims fókk ég im-
dæla sýrublöndu að drekfca. Síð
an var sent til ofckar niður
lyrir túragarð til þess að bjóða
okkur kaffi, og þágum við það.
Að því búnu héldum við áfram
sem leið lá yf-ir Hamansá, f-ram
hjá Bragðavöllum og síðan á-
fram þanigað til okfcu-r opmað-
ist útsýn-i y fir Álftaf jörðinm.
En ég varð fyrir vonibri-gðum
að sjá þar enga álftima.
6 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
8. júmá 1969