Lesbók Morgunblaðsins - 22.12.1969, Blaðsíða 2

L ífið hefir verið mannkind-
inni ráðgáta, aUt frá þeim tíma
er maðurinn fór að hugsa og
fram á þenna dag. Það er býsna
langur tími, eða hátt upp í tvær
milljónir ára, eftir því sem sum-
ir fræðimenn telja. Elztu sögur
ná þó eigi lengra en svo sem
5000 ár aftur í tímann, svo að
hér er um ágizkun að ræða.
Elztu minjar um menningu
mannsins er að finna frá dög-
um Cro-Magnon þjóðflokksins,
sem uppi var fyrir 30 þúsund-
um ára, og átti sér byggðir í
Frakklandi og á SpánL Þessar
minjar sýna, að menn vissu þá
að lífið heldur áfram eftir lík-
amsdauðann. Þetta má sjá á
'*því, að þeir bjuggu vel um
hina dauðu og lögðu í gröf með
þeim vopn og vistir og ýmis-
legt fleira, sem þá hlaut að
vanhaga um fyrst í stað í öðru
lífL Þar mjundu þeir þurfa
vopn tfl. að verja sig, ef á þá
væri ráðizt, og vistiæ og áhöld
var gott að hafa til að byrja
með. Hinir danðu voru alls
ekki dauðir, þeir höfðu aðeins
skipt um bústað.
Hafi menn ekki vitað þetta
þegar frá öndverðu, má þó á
þessu sjá, að þeim var þetta
kimnugt fyrir 30.000 ára, en
Skilningi á þessu þokaði þó
mjög lítið fram þar til Kristur
kom með fagnaðarboðskap sinn.
F rá því er sögur hófuist, hef
ir mannkynið staðið í samlbandi
við lítfið í alhekni. Alltaf hafa
verið til miðlar, skyggnir memn,
vitranamenn, framsýnir menn
^g drautmspakir menn. Sögur
af þeim hafa fylgt mannkyn-
inu allt fram að þessu, ag slík-
ir meam hafa verið uppi meðal
ailra þjóða og þeir skipta ef-
laust milljónum. Sjálfir hafa
þeir sagt frá fyrirburðunum og
þráfaMlega hatfa þeir getað
Situtt mál sitt með vitnisburð-
um amnarra. Það hefir aldrei
orðið lát á þessum fyrirburð-
um og enn gerast þeir í ölium
ílöndum og álfum. Er það þá vit-
urlegt að ætla sér að ómerkja
aillt sMkt með því að segja, að
þessir tmienn hafi ailir veriðlyg
arar?
Yísindin hafa fundið, að aiilt í
efniaheiminum er lögmálsbumd
ið. Atburður, sem gerist hvað
eftir annað, er engitn tiiiv.iijun
undantekning, heldur er
"hann staðreynd og þar með vís-
indaOega sannaður. En nú viU
svo tifl, að það eru efnishyggju-
mettin þessarar aldar, sem neita
þvi statt og stöðuigt að andlegir
atburðir geti gerzt. Þeirra er
dómngneind músarholuisjónar-
aniSlshis, að ekkert sé til nema
Jþað, sem hægt er að þreitfa á.
Þess vegna dæima þeir lygara
aila þá, sem frá morgni miatnn-
kynsins hafa sagt frá sambandi
isiniu við annan heiim. Þeim. fer
Oiíkt og s t j órnmáLamanninum,
sem var að svara ræðu and-
stæðimgs síns: „Það getur ver-
ið að þetta sé aEt saiman satt,
en það er samt bölvuð lygi fyr-
ir það“.
Þótt skilningatrvitin séu góð,
má ekki treysta þeiim um of.
Auigtan líkjast mjög ljóstmynda-
vél, og svaranir þess er maður
horfir á, berast til ákveðinna
stöðva a heilanum. Þar kiemiur
fram mytnd af þvá, sem viðblas-
ir, og það er þvi ekká aiu'gað
sem sár, heldur heilinm. En nú
er það ekki alltaf að réttar
ÁRNI ÓLA
Líf
er herför
1 j óssins
Kristur læknar sjúka
myndir af viðhorfinu berist til
heilans. Suimir menn eru glám-
skyggnir, sem kallað er. Sumir
Sjá liti frábmgðna þvá, sem
aðrir sjá þá, og þeir mietnn eru
mefndir litblindir. Qg sá gaili
er á augimuim, ,að sjónin er
mjög iakimiöxkuð.
Um heyun er sama máli að
gegna og gjón, að það er heil-
imn sem heyrir, en etkki eyrum.
Eyrun enu móttöfcutæíki sem
taka viS mismunandi hljóð
um og skila þeim til vissra
stöðva í hieilamim. En eyxað
nemur ekki mema vjssan tón-
stiga og þar fyrir ofan og neð-
an eru tóniar, sem ekkKrt mann-
legt ■ eyna uemur.
Til þess að ráða bót á þess-
um takmörtoumum augna og
eyrn-a, hefir maðurinn fundið
upp mjög huigvitsamleg áhöld.
Hanm hefir fundið uipp hljóð-
magnara till að nema ýmis hljóð,
sem eyrað fær ekki mimáð, og
hann hefir fumdið upp nafeinda
srjáma, sem meðal ainnars hefir
opnað homiuan nýjan láfiheim,
sem hann hasfði ekki huigmynd
um áSur að til væri, vegma þess
að þær lífverur eru ósýnileg-
ar benum augum, og sama máli
er að gegna utm öreindir, sem
áður voru ósýnileigar. Með
röntgen-vélum er hægt að ajá
í gegn uon manninm, og
með stjörnusjám er hægt að
skyggnast miilljönir ijósára út
í geimiinmi. Með þeissuim tækj-
um hefur maðurinm víkkað
þekikingarsvið sitt ótrúlega
mikdð, karruizt í kynini við heima,
sem skiilningarvitin gátu ekki
birt honiuim.
S nertiskynjan mannsins er
ekki alltaf áreiðanleg og ekki
eins hjá öllum. Um ilman og
bragðskynjanir er ekki haegt
að gera samanburð hjá mörg-
uim.
Ein af blekkingum Skynfær-
anna er sú, að ölium finnst
þegar þeir eru á gangi, að höf-
uð sé upp en fætur niðlur, hvort
sem þeir eru v.ið norðurheim-
skaiuit, miðj airðarlítmi eðia suður-
heimsloaut.
Dr. du Noiiy heldur því fram,
að frá sjónarmiði mainnsins sé
það athuiguinarviðhorfið, sem
skapar fyrirbærið, og í hvert
akipti, sem breytt sé um athu'g-
unarviðhorf, þá standi maður
andspænis nýju viðtoorfi. Hann
tekur þetta dæmi um það: Frá
manniLegu athuigun-ar viðhorfi
er rakhriiíÆsegg ósdiitiin liíua. Frá
smiásjár viðhiorfi er hún bœotin,
en fösit ilíina. Frá efnatfræðSLegu
viðhorfi fáum vér járn og kol-
efnis fruimeindir. Finá frumeáínid
ar sj ómiainmiiiðá er knmiið að naf -
einduim á stöðuigu hraðlfflugi og
er hraðinin nokkrar þúau'ndir
míima á sekúnidu. — Öll þessi
fyrirbæri eru 1 raum og veru
birtinig eims og sama uindirstöðú
fyrirbæids: hrayfinigu ratfeind-
amnia. Bimi miumurinin á þeim er
fólginm í atihuiguinaæ viðhorfiniu.
rátt %inir þetta segja efn-
iöhyggjumenn að allt sé skyn-
viLlur, sem ekki er hægt að
þreifa á. Boöskapur þeirra er:
Trúðu bæði á stokka og stein,
steimiar aMoeá deyja;
haltu þér fast við hold og bein
hvað sem 'aðrir segja.
En steinarnir bregðast þeim
lika. ALlt efni er samsett úr
sameindum og sameindirnar
eru afbur gerðar af frumeind-
um. Og frumeindirnar eru ekki
einu sinni ódeilanlegar, þær
eru samsettar úr elektrónumi og
prótónum, sem eru einis konar
rafmagnseindir og geta ekki
talizt efná, en hafa þó einin eig-
inleika efnisins: magnið.
(kvamita) Bn elektrómur lúta
ekki lögmáLum efnisins, og efn-
ið lýtur ekki lögmálum elektr-
ónanna.
Hér virðist komið á yztu.
þröm efnisins, en svo er þó
efkfci Nú tefcur við kvanta-
sviðsfræði. Unigur íslenzkur
eðlisfræðinguT, Jakoþ Yngva-
son, sem stundar þessa vísinda-
grein, hefir látið svo um mælt
í samtali við Morgumblaðið:
„Kvantasviðsfræði er ein
grein stærðfrœðilegrar eðlis-
fræði og hefir einkum verið
motuð til þese, að útekýra eig-
inleika öreinda, sem eru
smæstu eindir efnisins og ernn-
þá smærri en frumeindir (at-
om). . .Stórþjóðirmar hafa veitt
stórfé tiá smíði rándýrra véla,
sem notaðar eru við tilraumir
með öreimdir. . . f þesgum vél-
um er öreindum skotið á aðrar
öreindir. Við áreksturimn
splundrast öreindirmar og brot-
in tvístrast í alflar áttir. Þessi
brot teijast einnig til öreinda
og þurfa ekki að vera minni
né léttari en þær, sem rákust
saman, því að hreyfiorka getur
uimbreiytzt í e£ni“.
Hér er likt og mannkynið
sé kornið fram á fluigabemg og
horfi yfir jarðsig mikið, sem
enginn veit hve djúpt miuini
vera, þvi að það er nær barma-
fullt af þoku. En handan við
þokuina xás fagutrt land, með
blánandi fijöiiium og sólgulllnium
tindum. Þetta er fyrirheitma
landið, iáfsins land. Þar giida
önniur lögim.ái en á jörðú hér.
Enginn maður hefir vaðið þolku
mióðtumia mikfllu og komið atftur
til að segj-a frá tíðindum. Vís-
indamemm þykjast því vera þar
með öOfliu ókuinnuigir, og nú
neynir á þá að rannsaka þetta
nýja land og finna samband
lífsins i alheimi.
Mannkynið hetfir þó frá
bernsku sinni hatft spurnir af
þessu landi, því að lífss'ambamd
hefir stöðuigt verið þar á rniiliii
og jarðlífsims, eins og fyrr seg-
ir.
Þetta er ekki loftskeytasam-
band heldur hugsamband og er
því að nokkmi lýist í „Btáíu
eynni“, sem W. Stead ritaði
með aðstoð miðils nokkruim ár-
um eftir dauða siinn. (Hamn
fónst með stórskipiinu „Titanic“
19:12). Hann segir:
— Huigisunin er það afl, sem
all-t skapar og allit tonýr fram
á jörð. Allt verður -til í hu'ga
áður en það verður efniakennt
eða jaíðmeskt. HugS'anirnar
exiu það, sem alit er undir koan-
ið. Huigsanasamband er mlklu
raunverulegra en allur fjöld-
inn telur það vera. Stefnið þér
huga yðar á einnhvern anda,
þá eruð þér að semda frá yður
raunverulegan kratft, lifræna
orku. Þetta afll fer í gegnum
ioftið á sama veg og rafaldur
og missir aldrei marks. Sá sem
þvi er stetfnt til, verður þess
2 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
22. deaemibea' 19fl®