Lesbók Morgunblaðsins - 22.12.1969, Blaðsíða 18

í þennan mund eru menn á
ferli að ýmsum störfum í kaup-
staðnum og er tekið að nálgast
hádegi. Var þá hvítalogn að
sjá inn í fjarðarbotninn. En á
augabragði var sem stormsveip
slsegi niður af fjöllum, og rauk
síðan í vestan háarok út eftir
firðinum, yfir kaupstaðinn og
allt norður fyrir nes. Var rok-
gseran fjallhá að sjá norður
um flóann. Þóttust menn eigi
hafa séð sllíkt finna veður æs-
ast upp á svo skömmum tima.
Þegar skip sýslumanns og
hinir þrír fiskibátar eiga eftir
eina eða tvær lóðalengdir að
landi, innan Sigluvíkurness
hvolfist rok mökkurinn yfir þá
sem hendi væri veifað. Er veð-
urofsinn slíkur að eigi verður
við neitt ráðið og slitna skip-
in öll frá landi og rekur fyrir
stormi og sjó út á fióann. Fá
skipverjar eigi að gert en
reyna að halda bátum sínum í
horfi með árum og láta þann-
ig berast undan vindi. Land-
taka vestan flóans er óhugs-
amdi. Eina láfsvonin er að ná
landi á ströndinni norðan fló-
ans. En þangað er löng leið,
sjóar teknir að stærast og land
taka óviss. En hinir vönu sjó-
menn vita að þetta er þó eini
kosturinn, sem þeir eiga völ á.
Öllu máli skiptir nú að halda
bátunum á réttum kili. En til
þess verður að forðast að beita
seglum. Af þeim stendur hinn
mesti háski í slíkum ofsa.
A
xl ðeins öðru hverju stutta
6tund sjá hinir fjórir smábátar
hver til annars. Rokgæran
byrgir annars alla útsýn. Skips
höán eine fiskibátsins sér báti
Eyjólfs sýslumanns bregða fyr-
ir sem andartak. En hann hef-
ur enn uppi sprittsegl og
fokku. Hann ber undan storm-
inum með örskotshraða og
hverfur í sortann. Það hafa
menn síðast séð til hams og fé-
laga hans.
Nú víkur sögunni austur á
land, þar sem heitir Hof í
Djúpafirði. Þar búa foreldrar
og gömul fóstra Eyjólfs sýslu-
manns.
Síðari hluta hins 29. desem-
beir gengur prestur faðir hans
um baðstofu og sér að hin aldr-
aða fóstra rær ákaflega fram í
gráðið á rúmi sínu. En svo gerði
hún jafnan er henni var mikið
niðri fyrir. Þótti hún ramm-
skyggn og forvitri. Hvað ber
fyrir þig í dag Þórdís mín, spyr
prestur. „Guð hjálpi mér, ég sé
þá tvo, og annar þeirra er hann
Eyjólfur minn.“ Fellur svo nið-
ur talið.
Þremur mánuðum síðar berst
sú harmafregn austur á firði,
að Eyjólfur sýslumaður hafi far
izt vestur á Fjairðaflóa þann
dag, er hin gamla fóstra hans
sá sýnina í baðstofunni á Hofi,
og með honum frændi hans og
einn maður vestfirzkuir.
Nánar innt eftir fyrirburði
sínum skýrir hin aldna fóstra
frá því, að hún hafi séð þá at-
burði er gerðust er sýslumaður
ferst. Veggur baðstofunnar
hjaðnar og framundan er brim-
sollið, rjúkandi haf. Tveir ung-
ir menn berjast fyrir lífi sínu
og hverfa. „Eg sé þá tvo, og
annar er hann Eyjólfur minn“,
hafði hún sagt nákvæmlega á
þeirri stundu, sem sjómennirnir
vestra sáu skip sýslumannsins
hverfa í sortann.
S torminum á Fjarðaflóa
slotar að áliðinni nóttu, skyndi
lega eins og þegar hann skall
yfir. Þá hafa tveir fiskibát-
anna náð landi heilu og höldnu,
annar á ströndinni, norðan fló-
ans, hinn í Fugley innar og
austar í flóanum.
Skip sýslumanns finnst rek-
ið nálægt miðri Strönd. í því
er aðeins spanskreirstafur
sýslumanns undir röng í skutn
um og sviptikista með litlum
fatnaði í. Er báturinn mjög brot
inn, og þykjast menn vita með
vissu að það sé bátur sýslu-
manns og hann týndur. Eigi
langt frá finnst einmig rekinn
einn hinna þriggja fiskibáta með
einum manni undir þóftu, ör-
endum. Var talið að þeim bát
hefði eigi hvolft, þar sem bæði
fundust brýni og hnífar í kjal-
soginu.
Enn einu sinni hefur Fjarða-
flói, þessi voti vegur kynslóð-
anna krafizt þungra fórna af
því fólki, sem byggir strendur
hans. Átta menn hafa horfið
með þessum tveimur áraskipum.
Aðeins einn þeirira hefur borið
að landi. Hinum er búin hin
vota gröf, þar sem aldrei grær
gras á leiði, en hafaldan ærsl-
ast, eða lognið speglast í bláma
norðursins.
fíarmafregnin berst með sjó
mönnunum, sem björguðust, til
verstöðvanna vestan við flóann
og í Fjarðakaupstað. Hún
kemur sem reiðarslag yfir fólk
ið, ekki sízt örlög hins unga
sýslumanns, sem á skömmum
tíma hefur uninið sér ástsældir
héraðsbúa.
En þótt fólkið harmi hið vin
sæla yfirvald og þyki fráfall
þess sín missa hvarflar þó hug-
ur þess fyrst til hinnar ungu
konu, sem Eyjólfur sýslumaður
kvaddi síðast, áður en hann
sigldi út yfir sundin, sina síð-
ustu siglingu. María í Vesturey
hefur glatað hamingju sinni áð
ur en hún höndlaði hania. Einm-
ig hún þetta eftirlætisbaim,
sem all’t vair getfið og öllliu var
lofa'ð verður nú að sjá það
segl hverfa við hafsbrún, seim
öll von henmar og þrá vair temigd
við.
Sexæringur er mannaður frá
Fjarðakaupstað og haldið í
Vesturey. Hinn dapurlegu tíð-
indi verða jafnan að flytjast
þeim fyrst, sem þau valda mest-
um hairmi. Þann dag, sem María
í Vesturey heyrir andlátsfrétt
unnusta síns er æsku hennar
lokið. Hyldjúp sorgin umlykur
hana úr öllum áttum. Enginn
fær veitt henni minnstu hugg-
un. Engin ljósglæta kemst að í
sál hennar. Hún hefur verið
svipt öllu. Norslka húsið er í
dag heimkynni botnlausrar ör-
væntingar og hins beizkasta
trega.
Dag eftir dag, nótt eftir nótt
situr þessi 17 ára mær við
gluggann í Bláustofu og horf-
ir út á Sundin í orðvana skelf-
ingu. Mánuðum saman lifir hún
þá stund upp aftur og aftur er
henni voru sögð ógæfutíðind-
in. Þau eiru alltaf jafn ný og
standa eins og hnífur í brjósti
hennar.
En þótt sorgin sefist ekki
segir lífsþrótturinn til sín.
Þessi fagra kona hefur misst
yndi sitt, gleði og hamingju. En
hún lifir áfram. Æskuþróttur
líkama hennar hefur ekki lam-
azt, enda þótt hjarta hennax sé
brostið. Að áliðnu sumri tekur
hún sér ferð á hendur til
kirkju sinnar. Hún hefur látið
yrkja erfiljóð eftir unnusta
sinn, sem jafnframt eru
persónuleg kveðja hennair.
Þessi Ijóð hefur hún látið
ramma inn og nú skulu þau
hengjast upp í kór hennar eig-
in fæðingarkirkju. Þannig skal
hún verða eilíflega heitbundin
Eyjólfi sýslumanni, hvort sem
líf hennar verður langt eða
skammt, hvemig sem örlaga-
þráður hennar rekst hér eftir.
að er fjölmennt við
kirkju þennan dag. Svartur
rammi hefur bætzt við á kór-
vegg hægra megin. Þar getur
að líta kveðjuorð Maríu í Vest-
urey til unnusta síns.
Hér eru grafnir
Harmastafir
í míns Ástvinar
Endunminning------
Hans við mín Samknýtt
Heit-bönd ásta
Sam og einhelguð
Hjörtum beggja
Liggja köld, leyst
á Lagarbotni.
Því er hjarta mitt
Harms af funa
Eldheitt og brostið
af helkulda.
Sár það dýpsta svíður
Sárt til dauða.
Æ, mér hans andlát
Enginn bætir
Nema minn Guð
í mínu andláti.
Því, ást vor. Alvalds mynd,
Yndi vina
Rennur þá saman
Úr regindjúpi.
Glík röðul geislum
Guðs á himni
Huggun sú mig hressi
Uns hitti ég endur
Unnusta minn, er ann ég
heitast.
F yrir nokkrum árum var ég
staddur á prestssetri í nágrenni
Reykjavíkur. Þegar ég var að
fara þaðan var mér gefin göm-
ul Ijósmynd, töluvert máð, en
þó svo skýr að vel mátti greina
andlitsdrætti fríðrar miðaldra
konu, sem myndin var af.
Þessi ljósmynd varð til þess
að rifja upp þá sögu sem hér
hefur verið sögð. Hún er í
stórum dráttum byggð á sann-
sögulegum atburðum, sem sum-
part er greint frá í annálum og
sumpart lifa í munnmælum vest
ur á Fjörðum. Hér hefur af eðli
legum ástæðum verið vikið við
nöfnum á fólki og stöðum.
Myndin var af Maríu í Vest-
urey. Við hittum hana í Svörtu-
klettum í upphafi þessarar frá
sagnair, sem greinir brot úr ævi
sögu hennar, og þar skiljum
við einnig við hana. Enn beir
bát inn yfir Sundin, enn leitar
þessi fagra og ógæfusama kona
sér óminnis í sorg sinni. Bát-
urinn leggur frá landi. Konan,
sem stendur eftir í Svörtuklett-
um horfir döprum augum á eft-
ir honum, fylgir áratökunum og
sér hann hverfa austur fyrir
' klettana.
S. Bj.
Leiðréttlng
TEXTI hefur fallið niSur úx
grein uim ókáldslkap Sigfúsar
DaJðasonar í Lesbók 23. nóv.
Hliuti greinarinnair, er þvl
premtaður aftur; það sem feit-
letrað er, vairð viðskila við
greinina: „Miðkatfli bókairinnar
greinir frá reynslu, sean eflaust
hefur dýpkað slkilning skálds-
ins; ljóðin í honuim eru vitnis-
burðuir glataðrar ástair, söngur
um konu, sem var „eina vöm
g»egn niðdimmri nótt“. Eink-
unnarorðin eru komin frá Paul
Eluard: „Je dhante la grandte
joie de te chanter, / la grande
de t’aivoir ou de ne pas t’avoir."
18 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
22. desember 1969