Lesbók Morgunblaðsins - 22.12.1969, Blaðsíða 30
hafi verið um allt land, en sé
nú að kalla dauð. Þó segir
hcinn að dr. Maurer hafi verið
sýndur álfakirkjugarður hjá
Hofstöðum í Þorskafirði, og
sagt að menn hafi orðið varir
við að grafið var í honum. Þá
segir hann og frá að álfar eigi
þingstað hjá Húsavík í Stein-
grimsfirði og þingi þar enn.
ÁMar séu eins og memn að
skapnaði og líkir þeim í hátt-
semi allri. Þeir stunda land-
búnað og útróðra hafa menn
stundum séð fénað þeinra og
heyrt bæði áraglam og manna-
mælgi, en ekki orðaskil, einnig
heyrt þegar álfar settu báta
sína eða hrundu þeim á flot.
Dr. Jón Þorkelsson segir í
formála fyrir Þjóðsögum sín-
um, sem komu út 1899, að úti-
legumannatrú og tröllatrú sé
útdauð sér á landi. „En drauga-
trúin ætla ég sé enn mögnuð
hér, og álfatrú og skrímsla við
sæmilega heilsu.” Þeim nöfn-
um ber því ekki alveg saman.
En sá er gallinm á sögum
beggja, að þser eru helzt
til gamlar til þess að geta ver-
ið mælikvarði á þjóðtrúna, eins
og hún var á ofanverðri 19.
öld. Þó úir og grúir þar af
sögum, sem einu nafni eru
nefndar dulrænar og allar
byggjast á trú á að til sé líf
með öðrum hætti en mannlífið,
en huldu verum svipi þó mjög
til mairuna og séu skyni gæddair
eins og þeir. Og þegar um er
að ræða svipi eftir látna menn,
þá er það bein viðurkenninig á
framhaldslífi.
N
11 æst er svo að nefna hið
mikla og merka þjóðsagnasafn
Ólafs Davíðssonar, sem hann
var að viða að sér frá unglings-
árum til banadægurs 1903.
Þetta eru 3 stór bindi og í 2.
bindinu eru eingöngu dulræn-
ar sögur. Á rúmum hundrað
blaðsíðum (161—268) eru sam-
tals 136 sögur, og þar af eru
70 sögur óvéfengjanlegar, eða
rúmur helmingur. Þær eru um
skyggni og sýnir, fjarsýnir,
heyrnir, forspár, draumvitjanir
og drauga. Sögur þessar gerð-
ust flestar um aldamótin og
eru komniar frá fyrsitu hendi og
sýna nógsamlega að menn
standa stöðugt í sambandi við
lífið í alheimi.
Þó var það enn svo á þeim
éirum, að skyggnir menn voru
ófúsir á að segja fhá reynslu
sinni, vegna þess að þeir áttu
á hættu að verða fyrir spotti
og athlægi. Á því hefir orðið
mikil brieyting á þessari öld,
og mun það Sálarrannsóknafé-
laginu að þakka. Á þessum
tíma hafa komið fram margir
miðlar og merkilegir og marg-
ar bækur hafa verið ritaðar
um hæfileika þeirra og þau
fyrirbæri, sem gerzt hafa í ná-
vist þeirra. Öll miða þessi fyr-
irbæri á það að sanna að til
sé annar lífheimur en jörðin, og
að menn lifi þótt þeir deyi.
(Wm. Stead segir frá því í
„Bl'áu eyimni“, að þegar
Titanic fórst hafi hinir fram-
liðnu verið fluttir með miklum
hraða út í geiminn, þar til þeir
komu að landi sem hann kall-
ar Bláu eyna. Þar höfðu þeir
áraviðdvöl meðan þeir voru að
losa sig við jarðlífsvenjur og
„til þess að venjast andrúms-
loftinu”, eins og hann segir,
og mun ýmsum þykja undar-
legt. Þanna kom faðir hans til
móts við hann. Þarna sá hann
menn af öllum þjóðflokkum.
Þarna voru tré og blóm og alls
konar jarðargróður, einnig ótal
tegundir dýra. Þeir gengu iengi
fram með sjávarströnd og þar
voru stórhýsi skammt frá sjón-
um, hressingarhæli og skólar,
íþróttahús og sönghallir.
„Þetta voru raunverulegar
byggingar”, tekur hann fram.
„Hversdagslíf einstaklingsins
er afarlíkt lífinu á jörðinni. Og
þén verðið að gera yður ljóst,
að þér verðið ekki guðleg þeg-
ar eftir dauðann. Leyndardóm-
ar lífsins eru ekki opinberaðiir
í kveðju skyni, þegar þér kom-
ið hingað.” — Eftir nokkur ár
fluttist Stead svo með fjölda
anniaira í næsitu veröld, „og
þar er dvalið lengur en á jörð-
irmi”. Hann segir svo frá ferða
iiagimu: „Osis virtist að vér
værum að fljúga. Vér þutum
með miklum hraða gegnum loft
ið. Það var því líkast að ég
ferðaðist meðal stjarn-
anna, þangað til vér komum á
aðra stjörnu, annað land. Þau
eru mörg þessi önnur lönd. í-
búar, sem verið hafa á jörð-
inni, eiga þar heima. Þar er
allt fullkomnara. En þarna eru
eitt eða tvö önnur lönd, þar
sem hamingja er minni eða jafn
vel engin eftir því hvort lífið á
jörðinni hefur verið heilbrigt
eða óheilbrigt”).
I slenzkur sálfræðingur,
Gylfi Ásmundsson, hefir gert
nýstárlega skoðanakönnun hjá
fólki í Reykjavík og nágrenini.
Birti hann árangurinn í Vísi
16. öktóber s.l. Til þessarar
köiraniuinar haifði ihann valið 12
karla og 156 konur, og skipti
þeim í aldunsflokka. Meðal
annars áttu menn að svara því
hvort þeir tryðu á framhalds-
líf, og jákvæð svör voru:
16—19 ára 56%
20—29 ára 58%
39—39 ána 56%
40 ára og eldri 85%
Þetta eru athyglisverðar töl-
ur, enda þótt varla sé rétt að
gera máð fyrir því, að allir hin-
ir trúi því, að framhaldslíf sé
ekki til. Margir hafa eflaust
verið óákveðnir og ekki viljað
samvizku sinnar vegna svara
jákvætt, vegna þess að svarið
Ki
enwood
uppþvotfavélin
gerir yður Ijóst ( eitt skipti
fyrir öll a3 uppþvottavél er
ekki lúxus, heldur nauðsyn
og mikil heimilishjálp, sem
léttir húsmóðurinni leiðin-
legasta og tímafrekasta
eldhúsverkið.
Kenwood uppþvottavélin
tekur fullkominn borðbúnað
fyrir 6. Kenwood upp-
þvottavélina er hægt að
staðsétja f hvaða eldhúsi
sem er: Frístandandi, inn-
byggða eða festa upp á
vegg.
Mfinwood
er og verður óskadraumur allra húsmæðra.
Verð kr. 24.780.—
HEKLA hf.
Laugavegi 170—172 — Sími 21240.
hlaut að era óskotruð yfirlýs-
inig vegnia orðailiagsinis í könn-
unarskjalinu: „Ég trúi á fram-
haldslíf.” Ekkert er getið um í
greininni hver hafa verið svör
þessara 15—44%, sem ekki vildu
játa trú sína, en gizka mætti á
að helmingur þeirra tryði alls
ekki á annað líf, og er það
nógu alvairlegt í kristnu þjóð-
félagi.
Nú hafa kennimenn áður
haldið því fram, að þetta sé
ekkeirt að marka, hver einasta
sál hljóti að vera sér þess með-
vitandi, að hún sé ódauðleg.
Þessi afstaða er röng. Ef ein-
hver heldur því fram að hann
sé trúlaus og sannfærður um
að lífinu sé lokið með dauðan-
um, má ekki væna hann um ó-
sansnsögli. Hann heldur því
fram, sem er sannleikur fré
hans sjónairmiði. Og þetta þýð-
ir að hann hefir aldrei komizt
í kynni við lífið í alheimi og
heldur að það sé ekki til.
i etta stafar líklega af því,
að trúleysi hefir verið boðað
af miklu kappi um heim allan
á undanförnum árum, en blind
efnishyggja sett í staðinn fyrir
trú. Nú er það einkenmi efnis-
hyggjumanna, að þeir fárast
allra manna mest um ranglæti,
kúgun og illvirki hér á jörð.
En væri það nú rétt, sem þeir
hald-a fram, að lífinu sé lokið
með dauðanum og því algjör-
lega tilgangslaust, þá væri
hvorki til synd né siðgæði, eng
ar hugsjónir, engin von, og
engin ástæða til þess fyriir
manninn að berjast fyr-
ir lífimu. Lífið hefði engan til-
gang, og framþróunin væri ó-
skiljanleg.
Skilningur á þessu mun ráða
því hvað lífstrúarmönnum fjölg
ar mikið hlutfallslega þegar
komið er frcim yfir feirtugsald-
ur.
í könnunarskjalinu er einn
liður orðaður þannig: „Prestur
getur læknað sjúkdóma með
bænum og handaálagningu” og
þessu svara játandi 16% karla
og 9% kvenna af öllum hópnum.
Þetta eru athyglisverðar tölur,
einkum vegna þess að í hópn-
um voru aðeins fulltrúar fárra
starfshópa, og að þar voiru
engir úr hópi verkamanna, sjó-
manna né bænda.
Þessar lækningar, sem hér
eru nefndar, kallast einu nafni
huglækningar, því að hugur
verður jafinan að fylgja, ef
nokkurs árangurs er að vænta.
Huguirinn og bænin eru lykill
að sambandi við æðri verur og
frá þeim kemur lækningakraft-
urinn. Allir huglæknar eru
samdóma um, að þeir lækni
ekki sjállfir, helduir séu þeir
milliliður og í gegn um sig
beinist lækningakrafturinn frá
æðri verum til sjúklinganna.
Hér ber að minnast á boð-
orðið, sem Jesús gaf lærisvein-
um sínum: „Læknið sjúka, vek-
ið upp dauða, hreinsið líkþráa,
rekið út illa anda. Ókeypis
hafið þér meðtekið, ókeypis
skuluð þér af höndum láta”.
Hann hafði kenmt þeim að ná
sambandi við lífið í alheimi, og
hann hafði kennt þeim að
lækna með bæn og handa-
álagningu. Þeir áttu svo að
kenna öðrum, og þannig átti
smátt og smátt að aflétta
þyngsta böli maminkynsins,
sjflMðmunum. og a þennan
hátt -átiti ,að oá þeim áirangri, að
gera allar þjóðir að lærisvein-
um. Lækningarnar o-g fagnað-
aðboðskapurinn áttu alltaf að
fara saman, því að lækn-
ingarnar voru staðfesting á
sannleika fagnaðarboðskapair-
ins.
Kirkjan hefir um aldir van-
rækt boðorð Krists um hug-
lækningar. Það er því gleðilegt
að enn skuli vera til alláht-
legur hópur manna og kvenna
hér á landi sem trúir því að
pirestar geti læknað á sama
hátt og Kristur og lærisveinar
hans.
Á
1 seinni arum hefir lækna-
vísindum fleygt svo mjög fram,
að tekizt hefir að vinna sigur
á drepsóttum og mörgum
hættulegustu sjúkdómum, svo
sem bólusótt, kóleru, holds-
veiki, berklaveiki, taugaveiki,
lungnabólgu, blóðeitrun, barna
veiki, mislingum o.s.frv. Mætti
því ætla að heilsufar væri nú
stórum betira í menningarlönd-
uim e,n áður. En hver etr rieynsih
an? Menn hafa ekki undan að
neisa sjúkrahús, stærri og
stærri sjúkrahús og öll fyllast
þau jafnharðan af sjúklingum.
Erlendir læknar halda því
fram, að 8 af hverjum 10 lík-
amsmeinsemdum sé að rekja til
sálarinnar, að á þessum tíma
hraða, æðis, hávaða, gaura-
gangs, ofstopa og ærsla, hafi
rofnað samvinna sálar og lík-
ama hjá þorra manna. Afleið-
ing þeinra samvinnuslita er sú,
að óregla kemst á starf tauga-
kerfis og kirtlanna, og þá er
voðinn vís. Sjúkdómar manna
á þessari öld stafa af því að
menn brjóta í bág við lögmál
lífsins.
Nú eru tvenn lögmál ríkj-
andi hér á jörð: lögmál efnis
og lögmál anda. Vísindin bafa
verið að rannsaka lögmál efn-
isins og eiru nú komin að þeinri
niðurstöðu, að efinið sé ekki
annað en bundin orka. Þegar
svo langt er komið, verða vís-
indin að s-núa sér aið rannsókin á
lögmáium 'anidanis. „Þá sameim-
ast trú og visindi. Mikill fjöldi
mestu vísindamanna nútím-
ans eru trúmenn, og sú þekk-
ing, sem menn hafa aflað sér
á þessari öld, hefir gert sjón-
armið efnishyggjunnar vísinda
lega óverjandi í stað þess að
styrkja það” (du Noiiy).
Þegair trú og vísindi samein-
ast verður ekkert lengur dul-
arfullt við huglækningar, og
þegar er svo komið, að fyrir
trúaða menm er ekfcert duliair-
fullt við þær. En hin mikla
breyting, sem vetrður, er sú að
menn skilja, að fram að þessu
hefir læknislistin fylgt lögmál-
um efnisins, en huglækningar
fylgja lögmálum andans.
Þá getur hafizt sú samvinna,
sem læknar samstarfsslit lik-
ama og sálar hjá meginþonra
þess fjölda, sem nú fyllir öll
sjúkrahús.
Þá er að iokum hatf'iin ,ailvar-
leg viðleitni að íylgja kenn-
ingum Krists, og þá má klerka-
stéttin ekki láta sitt eftir
liggja. Almemmingur hlýtur að
vænta þess, að framar öllum
öðrum eigi hún að fylgja boð-
um Krists enda ætti henni að
vena bezt trúandi til þess að
geta haft samband við lífið
í alheimi.
30 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
22. diesemibeo- 11969