Lesbók Morgunblaðsins - 28.03.1971, Blaðsíða 3

Fr* atJiöfninní við
kcm™ Títós til Nor-
esrs. Kirsten rseftir
við forssetisráðlierra-
frúna. Kirsten hafði
með sér prjónplagg:,
sem hún gaf fni
Tító, en forsetafrúin
tók óðar af sér fagr-
an skartgrip og end-
urgalt gjöfina.
arjaðrinum um kvöldið. Hann
vissi líka hvaða menn þetta
voru, og í birtingu fór hann
heim til Kirsten til að hjálpa
henni, ef hún væri eteki ein.
Hann teiknaði kortuppdrátt
og merkti inn á hann leiðina
frá Bvineng til sænsku landa-
mæranna, sem hann taldi
minnst vera gætt. Kirsten hafði
geymt gamla skólabök, og í
henni fundu þau kort yfir Finn
mörku, sem þau létu Júgóslav
ana einnig hafa.
Loks bjó Kirsten út stóran
böggul með kraftmiklum mat.
Morgunninn var grár og kaid-
ur. Mennirnir M'öddu, og þar
eð þeir kunnu ekki orðin,
bentu þeir fyrst til himins. Sið
an bentu þeir á Kirsten, og þvi
næst gerðu fQóttamennirnir
krossmank og spenntu greipar.
Áður en þeir hurfu inn í
birkiskóginn stönzuðu þeir og
bentu ennþá einu sinni til him
ins og síðan á Kirsten, og hún
sá þá aldrei framar.
Þeir höfðu skilið eftir sitt
bréfið hvor með heimilisfangi,
og Kirsten sá að minnsta kosti
að þar stóð Júgóslavia. Hún
skildi, að hún átti að geyma
brófin og senda þau til fjöl-
skyldna þeirra, ef hún lifði
þar til friður kæmist á að nýju.
Áður en Johannes á Grönn
mo fór heim aftur, fjarlægðu
þau Kirsten öll hugsanleg vegs
ummeriki eftir flóttamennina.
Afganginn af næturmáltíð
þeirra grófu þau niður fyrir
utan húsið ásamt gömlu skóla-
bókinnd, sem nú vantaði í blað
ið með Finnmerkurkortinu.
Klukkan var orðinn sjö um
morguninn, og Kirsten settist
við borðið til að sauma skinn-
húfur. Hún vildi ekki liggja í
rúminu ef SS-menn með stóru
sporhundana kæmu heim . til
hennar.
Allan daginn sat hún og
sauimaði og beið eftir Þjóðverj-
unum, sem leituðu flóttamann-
anna.
Ef þeir kæmu, mundi hún
verða skotin eins og stóð á
skiltunum frá þýzka yfirfor-
ingjanum. Það olli henni litlum
óróleika. En hún óttaðist kval
imar. Hún haíði heyrt, að negl-
urnar á fingrum og tám væru
rifnar hægt af með töngum til
að fá fangana til að játa.
Kirsten lagði lófana á borð-
ið og horfði lengi á fingurna.
Hún reyndi að gera sér i hugar
lund hvernig hún ætti að stand
ast kvalirnar. En óttinn vék
fyrir sjálísásökunum og henni
, fannst hún ekki hafa rétt til
að iifa og deyja á sársauka-
minni hátt en Serbarnir og all
ir aðrir, sem píndir voru í strið
inu.
Kvöldið kom og nóttin án
þess að nokkur birtist. Hún
háttaði og svaf langt fram á
næsta dag.
Undir kvöld komu þrir Þjóð
verjar, en þeir brostu aðeins
og töluðu bjagaða norsku. Þeir
vildu kaupa hannyrðir og kjöt,
og Kirsten var vingjarnQeg við
hermennina. Þeir fengu keypt-
ar húfur og skinnpoka, og hún
sagði, að þeir skyldu fá kjöt
næst, ef hún fengi þýzkt brauð
hjá þeim.
Seinna fékk hún mörg þýzik
brauð i skiptum, sem hún skar
í hæfileg stykki og lét í pakka
handa föngunum.
Kirsten fannst þetta mjög
slungið af sér, því ef varðmenn
irnir fyndu slikt brauð innan
klæða á Serbunum, hlytu þeir
að hálda, að þetta væri matur,
sem fangarnir hefðu fengið í
búðunum og haldið eftir.
Hún vissi ekki, að þeir
fengu aldrei nóg brauð til þess
að geta geymt eina skorpu,
hvað þá meira.
Dag nokkurn skaut varðmað
ur Serba, sem hljóp út úr röð-
inni fyrir utan hús við Blóð-
veginn, og menn hlutu að
áfyktia, að það hefði verið vegna
flóttatilraunar. 1 rauninni var
fanginn drepinn á staðnum af
þvii að hann reyndi að ná í
kartöfluhýði fyrir utan hús-
vegginn, sem þeir gengu fram-
hjá.
Margir Þjóðverjar vöndu
komur sinar heim til Kirsten,
og hún tók á móti þeim sem
manneskjum.
»mwr verzluðu ékki einu
sinni við hana. Hermennirnir
sátu bara stundarkoim og
horfðu á hana meðan hún
vann að hannyrðum sinum.
Striðið var þeim aldrei jafn
íjarlægt og í þessu eldhúsi.
Öðru hverju söng hún sálma
pg fór með guðsorð, sem end-
aði með þessum orðum til her-
mannanna: „Þið eigið að vera
góðir við Serbana og vernda
þá í guðs nafni.“
Hún sagði þetta lika við
Þjóðverja, sem var einn hjá
henni í eldhúsinu dag nokk-
urn. Þá lagði hann ennið nið-
ur á borðið og grét. Hún hafði
aldrei séð mann i einkennisbún
ingi gráta og vissi ekki hvað til
bragðs skyldi taka. Svo ýtti
hún nýjum vettlingum i hend
ur hans, sem hann faldi and-
litið í.
Nokkrir Þjóðverjanna vör-
uðu hana við að tala þannig.
Henni kynni að verða hegnt
fyrir að veikja barattuþrek
þýzku hermannanna. En af því
að hún gat ekki skilið að mis-
þyrmingar og morð ættu neitt
slkylt við baráttuþrek, gáfust
þeir loks upp við atlar tiltraun-
ir til að fá hana til að þegja.
Þetta urðu langir daigar fyr-
ir yfirforingjann þama norður
í auðninni og hann fann til
milkillar beizkju er honum varð
hugsað til hinna liðsforingj-
anna, sem fengu að þjóna For
ingjanum — der Fúhrer — í
evrópskum stórborgum og lönd
um með loftslag fyrir mann-
esikjur.
Þess vegna fann hann í si-
fellu upp nýjar aðferðir til að
kvelja fangana.
Einn daginn gekk hann hægt
fram o.g aftur fyrir framan
fangaraðirnar, sem stóðu til-
búnar til að halda af stað út
á Blóðveginn, til skógarins og
sögunaa'plássins. Það var eins
og hann væri að brjóta heilann
um eitthvað sérlega mikilvægt,
og skyndilega sneri hann sér
að þeim og öskraði: „1 dag
verða aJlir fangamir skotnir."
Nokkrir i röðunum riðuðu
eins og óvæntur stormsveipur
hefði dunið yfir þá, og sumir
fengu skjálíta og kippi í and-
litið, sem yfirforingjanum
þótti mjög hlægilegir.
Hann stóð með krosslagða
handleggi og bankaði hanzka-
klæddum höndunum á olnbog-
ana meðan hann ihugaði sér-
staka refsingu handa þeim, sem
staðið höfðu óhagganlegir með
an hann tilkynnti dauðadóm-
inn.
Mesta ánægju af hrekk sín-
um hafði hann fyrsta daginn,
þvii næstum allir trúðu þ\'i, að
þeir yrðu drepnir fyrir næstu
nótt.
Næstum daglega létust fanig-
an.
Þeir, sem komnir voru með
slappa. kjálka, stairandi auigna-
í'áð og nefrennsli, dóu fijótlega
úr sulíi.
Fjöldagröfin í fangabúðun-
um var þess vegna alltaf opin
svo hægt væri að fleygja ifik-
unum beint niður i skurðinn. .
Það var um nótt snemma í
september að Kirsten opnaði
dyr sínar aftur fyrir tveim
föngum. Þeir borðuðu og fengu
mat með sér til nokkurra daga
flótta yfir fjöllin til sænsku
landamæranna. Hún bjó þá lika
út með húfum, sokkum, vettl-
ingum og öðrum fatnaði áður
en þeir héldu af stað.
1 þetta sinn sá hún um aiit
óséð og einsömul.
Kirsten hafði tekið vel eftir
þegar bróðursonur hennar út-
Framhald á bls. 13.
IJráinn Bertelsson
LJÓÐ
Þegar sól vaknar í dögg morgtmsins
©g kynjamyndir næturinnar verða að steini
bíða kvíðnir nienn þess að orustan hefjist
með vopnaglamri og hræðsluópum
Kautt blóð Iitar hélað Iyng
Og konur í fjarlægri sveit
strjúka stirðar lendar
og ókysstum vörum blása þær
í glæður liðinnar nætur
að Iífga loga næsta dags
28. maa'z 1971
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS fí