Lesbók Morgunblaðsins - 30.06.1974, Side 9

villast, þarna kemur stálpaður strákur í úlpu, sem hann dregur
á eftir sér, svo síð er hún. Einnig ná ermarnar fram fyrir hendur,
svo þær sjást ekki. Hann var lítill vexti og hafði töturlegan, og ;
að því er virtist, götóttan hatt á höfði, og slúttu börðin niður,
svo illt var að greina andlit hans. Mér þótti hann liöa átram og
vera í hæsta máta kynlegur náungi. Ég kallaði til hans, en hann
lét sem hann heyrði ekki til mín og fór fram hjá mér í á að
gizka 20 eða 30 metra fjarlægð. Ég var þess fullviss, að ég hafði
aldrei séð þennan strák fyrr, og nú vaknaði forvitni mín fyrir
alvöru. Skyldi það ekki vera bezt, að ég heilsaði upp á piltung
þennan og athugaði, hvaðan hann væri, hvort þetta væri einn af
þessum sérvitringum úr Flóanum, sem við kaupstaðarkrakkarnir
hentum oftast gaman að, þegar þeir komu til Stokkseyrar í fylgd
með foreldrum sínum. Já, máski væri þetta eitt þessara Flóafífla,
og gaman væri að taia við peyja! Ég tók undir mig stökk og
ætlaði að koma honum að óvörum, því hann hafði augsýnilega
ekki veitt mér neina athygli, þó ótrúlegt væri, þar sem ég hafði
kallað til hans hárri raust. En áður en ég vissi, stakkst ég á
hausinn og það svo illa, að mig logverkjaði um allan skrokkinn.
Samt tókst mér að rísa á fætur og huga að pilti, en þá var hann
horfinn, gufaður upp. Hvílík undur! Ekki kom til mála, að
hann gæti dulizt í þýfinu, nei, horfinn. Hvorki eftir af honum
tangur né tetur. Nú greip mig óþægilegur geigur og eins og
þyrmdi yfir mig. Ég varð eins og negldur við jörðina og mátti
ekki hreifa legg né lið. Ekki veit ég, hve lengi ég stóð þarna lam-
aður og bjargarlaus, en þegar ég loks rankaði við mér, var ég
fljótur að hnýta upp í klárinn, sem með mér var, og reið heim í
einum spreng. Eftir þetta þorði ég naumast að fara einn á fund.
mófuglanna af ótta við dularfull fyrirbrigði. Ég sagði Bjarna afa
mínum einum frá þessu, hann skildi mig ávallt og léði mér eyra:
„Já, drengur minn," sagði hann, „það er margt hulið fyrir skynjan
vorri, en ekki skaltu veitast að honum, þó þú sjáir hann aftur."
Ekki bar fundum okkar Skerflóðsmóra saman eftir þetta. En
nóttina áður en ég sá hann, kom hann til mín í draumi. Þar
sem ég var að leika mér í Iragerðistúni, gekk að mér lítill strák-
ur í skósíðri kápu með hatt á höfði, glotti við mér og brá fyrir
mig fæti. Hvarf síðan og ég vaknaði.
STEFÁN Stefánsson skipstjóri a
Halkíon frá Vestmannaeyjum
hefur oft séö atburöi fyrir. Hann
dreymir oft fyrir atburðum, fyrir
fiski og hann er sá lánsmaður að
hafa bjargað tugum sjómanna af
sokknum skipum. Alls hefur
hann bjargað um 30 sjómönnum.
Hann bjargaði Blátindi frá Kefla-
vik árið 1961, þar sem skipið var á
reki stjórnlaust við Færeyjar. Ári
seinna bjargaði Halkíon enn
tveimur skipsbrotsmönnum af
Bergi, þar sem skipið hafði sokkið
á skammri stundu i Faxaflóa, en
áhöfnin komizt í björgunarbát á
síðustu stundi. Margir bátar leit-
uðu að áhöfn Bergs, en ónægilegt
skipulag var á framkvæmd leitar-
innar, þar til Stefán á Halkóon
kom með þá hugmynd, að hver
bátur tæki stefnu á Reykjavík
þaðan sem hann var og þannig
myndaðist röð vökulla augna sjó-
manna, sem leituðu félaga sinna í
nauðum. Það var einmitt Halkí-
on, sem sigldi fram á áhöfn Bergs.
Stefán fann fyrir mörgu undar-
legu, tengdu eldgosinu í Eyjum
áður en það hófst. Hann dreymdi
fyrir dauóa litillar dóttur sinnar
sex stundum áður en hún fórst í
bifeiðarslysi og einu sitt rak eitt-
hvert óþekkt afl hann á sjó, en þá
bjargaði hann 8 mönnum af
sokknu skipi. Ég rabbaði við
Stefán um þessi mál:
„Mig dreymdi einkennilegan
draum á vertíðinni 1963, djöful-
legan draum í vertíðarbyrjun.
Mér fannst ég koma inn í Friðar-
höfn, þar sem Halkíon lá, og þeg-
ar ég kom að bátnum sá ég, að
bæði akkerin voru slitin af hon-
urn og horfin. Fólk er berdreym-
ið í minni ætt og þessi draumur
lagðist illa í mig. Ég gat ekki ráðið
hann á annan veg en þann, að ég
myndi missa tvo menn af bátnum
á vertiðinni.
Ekki hafði ég orð á þessu við
marga, ég held aðeins konu mína
og bróður minn. Alla vertíðina
var ég logandi hræddur út af
þessum draumi, en þann 22. rnarz
rættist hann, ekki þó eins og ég
hugði, en hann rættist samt.
Dagana fyrir 22. marz höfðum
við átt netin okkar á Selvogs-
banka. Það óhapp hafði hent okk-
ur, að gallaðir netateinar höfðu
slæðzt með og af þeim sökum átt-
um við í mesta basli með að draga
netin þarna á hrauninu, því að við
vorum alltaf að slita úr festunum.
Að kvöldi 21. marz spáði hann
vaxandi austanátt og fylgdi hún
eftir með auknum þunga, er á leið
nóttina. Vissi ég þá, að vonlaust
myndi að reyna að ná netunum
meðan veðrið var í þessum ham,
en samt sem áður hafði ég sagt
strákunum að mæta heima í Gerði
eins og venjulega, þegar átti að
róa. Um nóttina, þegar veðrið
færðist ennþá i aukana, var al-
gjörlega vonlaust að huga nokkuð
að róðri. Eitthvað var þó á könn-
unni og skeggræddum við í róleg-
heitum, Gunnar bróðir minn og
Gísli stýrimaður. Allt i einu var
eins og eitthvert afl hlypi í mig,
ég rýk upp og segi strákunum að
fylgja mér.
Ég hafði lagt bátnum yzt í höfn-
inni, nálægt hafnarmynninu, en
margir bátar höfðu lagt utan á
okkur. Voru þeir að tínast út;
þeirra á meðal var Erlingur IV.
Allan timann var ég að tvistíga
uppi á bryggju, klæddur spariföt-
um, en þegar aðeins lágu eftir
tveir bátar utan á Halkion gat ég
ekki setið á mér lengur, stökk
niður í annan bátinn og bað há-
seta þar að ræsa skipstjórann út
því að ég yrði að komast út úr
höfn á stundinni. Nokkuð voru
menn hissa á þessum asa, en skip-
stjórinn var vakinn, bátarnir los-
aðir og svo rukum við af stað, þótt
enginn vissi hvers vegna og til
hvers eins og veðrið var og við
með þessi net i hraunkantinum.
Klukkan var um þrjú, þegar við
héldum af stað vestur fyrir Eyjar
og keyrðum fulla ferð án þess að
líta aftur. Höfðum við keyrt góða
stund, þegar hásetinn við stýrið
kallaði á mig aftur í kortaklefa og
snaraðist ég þá fram í brú. Háset-
inn sagði mér það, að hann hefði
séð skært ljós, sem hefði horfið
skyndilega í hafið. Ég spurði,
hvort hann hefði tekið kompás-
stefnuna, en áður en hann náði að
svara, sá ég bregða fyrir rauðu
ljósi, sem mér þótti hálf skrítið.
Birtist það og hvarf nokkrum
sinnum með jöfnu millibili. Á
þessum slóðum átti einhvers stað-
ar að vera bauja, en ég var viss
um, að hún átti að sýna hvitt ljós.
Ég kallaði nú upp Vestmanna-
eyjaradíó og hina bátana, lét
breyta um stefnu og keyra fulla
ferð í þá átt, sem ég hafði séð
ljósið í. Einnig bað ég Marzinn að
koma með okkur á vettvang, en
hann var næstur okkur og skip-
stjóri á honum var Grétar heitinn
Skaftason.
Eftir nokkra siglingu og án þess
að verða varir við nokkuð snerum
við skipinu við til þess að kanna
málið betur, en rétt a eftir kallaði
Marzinn, að hann hefði séð
neyðarblys stiga upp af hafinu
rétt fyrir aftan okkur. Þar sem
við snerum í öfuga átt, sáum við
ekki ljósið frá rakettunni en sner
um við á stundinni og sigldum
fulla ferð. Rétt á eftir sáum við
gúmmíbjörgunarbátinn og höfð-
um þá verið komnir anzi nálægt
Arni Johnsen rœöir við
STEFÁN STEFÁNSSON
skipstjöra ö Halkion
□ULRŒn
EFni
„FANNST SVARTUR
HUMAR
BITA MIG í
LITLA FINGUR"