Lesbók Morgunblaðsins - 30.06.1974, Blaðsíða 15

citt sinn 19(iO:—Héyrzt het'ur, art
Thotnson hafi ekki keypt neitt
blart í sirtustu viku .... 1962 átti
Thomson 95 1)160 og 72 tímarit. En
aóalstijínina vantaói ennþá. 1962
stofnaði hann Kóðgerðasjóð. Or
þegar litaútgáfa Sunday Times
átti árs afmæli, htMt hann þaó
hátíðlegt meó |>vi art hjórta 160
helztu hlartamönnum heimspress-
unnar til vetzlu — í Moskvu. Þeir
flugu þangart í leÍKul'lugvél og
lögrtu undir sig heilt hó'tel.
Rússneskum starfshrærtrum var
hortirt þangart, og Thomson
hitti sjálfan Krutchev. Það fór
ágætlega á mert þeim, og þeir
klöppurtu hvor örtrum hér og þar.
()g svo var þart eftir fyrsta, annart
erta þrirtja vodkaglasirt, art
Thomson spurrti, hvort hann
mætti ekki kaupa Hravda og
Isvestija? ^
En það var aðalstignin.
Thomson talarti virt alla enska og
kanadíska forsætisráðherra, sem
voru virt völd á þessum timum.
Kanadamenn sögrtu nei. Þá varrt
hann art afla sér ensks rikisfangs,
og jafnskjótt og hann var húinn
art þvi, sendi hann skjölin til
Macmillans forsætisrártherra, sem
sendi þau til haka mert þessum
skilahortum: Kr i athugun ... Og
svo loksins á nýársdag 1964 og lá
hið langþráða bréf á borði hans.
Um hrifninguna þarf ekki að fara
orðum. En hvað ætti hann nú að
kalla sig? Fyrst vildi hann kallast
Lord Thomson of Toronto, en það
vildu Kanadamenn ekki. En svo
sagði snilligáfan til sín, og titill
hans varð: Lord Thomson of Fleet
and og Northbridge in the City of
Edinburg.
Lord Thomson of Fleet . . . und-
anskilið erFleetStreet, blaða-
hverfirt fræga i London. Thomson
hélt 85 ára afmæli Beaverhrooks
hátirtlegt mert störkostlegri veizlu.
Þart var í sirtasta sinn, sem „hjór-
inn" kom opinherlega fram. Hann
dó nokkrum vikum sirtar. I
þakkarrærtu sinni sagrti hann
m.a.: — Hvernig gat á því startirt,
art hvorki Northcliffe, Rotherm-
ere. mér erta neinum örtrum gat
dottirt í hug þessi litill . . . . ?
Thomson lávarrtur lét þó ekki
startar nurairt virt artalstignina.
1966 ke.vpti hann hvorki meira né
minna .en Times. 1970 rért
Thomson-samstevpan yfir meira
en 100 hlörtum. um 150 timaritum.
12 sjónvarpsstörtvum, 15 útvarps-
slörtvum, 5 prentsmirtjum 6 hóka-
forlögum, 4 ferrtaskrifstofum.
einu leiguflugfélagi. 9 sýningar-
fyrirtækjum og 25 fyrirtækjum
örtrum af ýmsum gerrtum. Starfs-
menn samste.vpunnar voru um
40.000, eignirnar melnar á 750
milljón dollara og ársveltan nam
um 50 milljörrtum íslenzkra
króna.
Þetta má telja vel af sér vi-kirt af
fyrrverandi farandsala mert út-
Varpstæki í útjartri hrezka sam-
veldisins. Og árangurinn nártist
ekki með brögðum, heldur með
einstiikum dugnarti. Eins og ártur
er getirt, var hann hinn f.vrsti i
Englandi, sem skildi, Itvart auglýs-
ingasjónvarpsstörtvar ættu mikla
i'ramtirt fyrir sér. Hatin var einnig
l'orgöngumartur á svirti auglýs-
inga. Hann rért til sín einn hinna
færustu manna úr ameriska aug-
lýsingaheiminum og fól hontim art
endurhæta auglýsingadeildir
sinna hrez.ku daghlarta og viku-
blaða. Áherzlan var lögð á
smáauglýsingar. þar sem ekki
væri um samkeppni frá sjónvarp-
inu art rærta, en á þeim tíma var
hér um vanrækt þjónustusvirt art
rærta hjá brezkum hlörtum.
Thomson var einnig forgöngu-
martur, hvart snertirlitaauglýsing
ar, og hann hóf litaútgáfu Sunda.v
'l'inVés. Menn hristu þá höfurtirt.
Lita'útgáfán hófst 1962, og hallinn
var orrtinn tvær milljónir punda,
ártur en hlartirt lók art hera sig.
Sírtan hefur upplag Sunday Times
aukizt jafnt og þétt og nú er blart-
irt gullnáma. Hann umbreytti og
endurskaparti smáhlört, þar sem
nýjasta tækni, sem stórhlörtin
l'engu ekki art innleirta fyrir
verkalýrtsféiögunum, v;tr reynd.
llann endurlífgarti einnig hlörtin
sjáll' art ýmsu le.vti, og þannig varrt
Sunda.v Tintes f hinum nýja hún-
ingi og nýjugerrt fyrirmynd allrar
ensku pressunnar, hærti sunnu-
dagshlarta og annarra. Thomson
var vissulega blartamartur fram i
fingurgóma.
Roy Thomson og Times er sér-
stakur kafli í hlartasögu hans og
Englands. Eins og í b.vrjun aldar-
innar var Times á heljarþröminni
um 1960. Upplagirt var komirt nirt-
ur í 250 þúsund, og útgjöldin juk-
ust svo hrörtum skrefum. art geig-
vænlegur halli var fyrirsjáanleg-
ur. Fertgarnir Astor lávarrtur og
sonur hans, sem áttu Times, gátu
ekki startirt undir neinum halla.
1966 var fyrirsjáanlegur halli tal-
inn verrta um 6 milljónir punda.
Sá sem hjargarti máiinu, var
Thomson. Hann sameinaði
Sunday Times og Times í eitt út-
gáfufélag, sjálfstæði ritstjórnar-
innar var tryggt og einokunareft-
irlitirt samþykkti samrunann art
vandlega íhugurtu máli. Og nú var
Thomson orrtinn eigandi heimsins
frægasta en sjaldan grórtavæn-
lega hlarts.
Thomson tók nú til virt art end-
urnýja og hlása nýju lífi í Times.
Artalritstjóri varrt Denis Hamil-
ton. sem verirt hafrti ritstjóri
Sunday Times undanfarin vel-
gengnisár. Bártir litu björtum
augum á framtírtina. Eyrsta mark-
irt var 400.000 og sirtan há'lf
milljón eintaka. — Og sirtan verrt-
ur gangan léltari upp i milljón-
ina. sagrti Denis Hamilton. Blart-
inu átti art breyta hægt, en þart
gekk reyndar hratt. Ilirt endttr-
nýjarta Times átti art keppa virt
hlört eins og Uuardian og Dailv
Telegraph mert sinum forna
frægrtarljöma og virrtuleik, en þó
nútímalegt og þröttmikirt. En
upplagssigrarnir létu hírta eftir
sér. 400.000-markirt nártist þö
fljötlega og 450.000, en svo fór
þart aftur art minnka. 1970 nálgart-
ist aftur 400.000, og 1971 var upp-
lagirt arteins 340.000. og blartirt
hafrti þá kostart Thomson um 1500
milljónir ísl. kr., frá þvi hann
hafrti tekirt virt því þrátt f.vrir auk-
irt upplag, hækkart verrt og fjölgun
auglýsinga. Rov Thomson hefur
lýst því yfir. art hann og sonur
hans séu reirtuhúnir art halda
ál'ram útgáfu hlartsins. þó svo art
þart kostarti þá aleiguna. og þart
var einnig sett sem skilyrrti, er
Thomson fékk le.vfi til art kaupa
Times, að hann skuldbinti sig til
art halda útgáfu hlartsins át'ram.
Roy Thomson-samsteypan er
ein hinna bezt stjórnuðu í enska
blartaheiminum. En jafnvel þetta
straumlinulagarta og þaulskipu-
lagrta f.vrirtæki finnur þö fyrir
sviptivindum hlartakreppunnar á
hinu spggilfægða yfirhorrti. Er
'l’homson lagrti fram ársskýrslu
sfna fyrir árirt 1971 sagrti hann
m.a.: — Virt varrtveitum trú okkar
á l'ramtirt hins prentarta orrts, en
virt erum þart tniklir raunsæis-
menn, art okkur er ljöst. art á
linnim efnahagsörrtugleika verrt-
lir art tr.vggja framtírt þess mert
arrti aförtrum f.vrirtækjum.
(Sveinn Asgeirsson tók saman
og þýddi úr grein eftir Hakon
Stangerup.)
göðu jafnvœgi
Ég teikna mann.
Segi f hljóði viS sjálfan mig: ÞaS á aS vera
jafnvægi.
Eyru og augu, nef og hjarta.
Hárið má ekki vera of þungt.
Höfuðskelin má ekki Ifkjast eggi.
Fingurnir mega ekki vera lengri en fæturnir.
Þegar ég er búinn með allt nema andlitið
er það enn aðeins grá þoka.
Ég teikna og þurrka út, það er erfitt.
Ég teikna og þurrka út.
Að lokum kemur gat á blaðið.
Góðan daginn! Sannarlega maður f góðu jafnvægi.
tilraun
Þar hittumst við öll og afklæddumst
og stóðum nálægt hvert öðru og horfðum hvert á annað
og eitt var eins og stundaglas
og eitt var eins og kaffikanna
og eitt var eins og sfðdegisblað
og eitt var eins og súkkulaðiboili
og eitt var eins og naglapoki
og eitt var að drepast úr hræðslu
og eitt var svimandi fagurt
og eitt gaf runnanum feimnislega gætur
og eitt kunni sér ekki læti
og eitt stakk upp á að við skyldum aldrei
klæða okkur aftur
og eitt var f vafa
og á eftir vorum við öruggari gagnvart sjálfum okkur
og stóðum nálægt hvert öðru og horfðum hvert á annað
dálftið skilningsbetri.
SEX
LJÖÐ
effir
Sebastian
Lybeck
Jöhann Hjölmarsson
þýddi
sandkorn
Það er hverju orði sannara
þegar sagt er:
— Ég er sandkomið
— Ég er nærri
— Leitaðu mfn
og þú finnur mig undir skónum þinum
lœst
Ég held fast um pennann, rétti úr handleggnum
uns fingurnir titra.
Ég fer skyndilega úr öllum fötum
og stend nakinn með bakið að veggnum.
Ég dreg djúpt andann og öskra.
Hratt fótatak, dyrnar opnast.
Ég skil óttaslegin starandi augun.
Ég skil Ifka sjálfan mig.
Ég skil ALLT — það er skelfilegt.
blaöafregn
Maður nokkur fékk sjónina aftur
eftir að hafa verið blindur \ tuttugu og fimm ár.
Allt í einu sá hann tölustafi
á vegg.
Sá andlitá sjónvarpsskerminum.
Undrandi svaraði hann spurningum.
— Fólk, sagði hann, er dálítið stærra en
áður.
Og allir litir eru skýrari en ég hélt.
gefið mér gaum
Gefið mér gaum: Óvissa.
Ég hreyfi mig á furðulegasta hátt
eins og ég reyni að klif ra upp kaðalstiga
eins og ég reyni að smjúga undir girðingu
eins og ég reyni að troða mér innum póstlúgu.
Ég bað vængjunum, öskra.
Örstutta stund get ég svifið, örstutta stund
hljómar það eins og söngur.